Morgunblaðið - 26.04.2007, Qupperneq 4

4 FIMMTUDAGUR 26. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
ÞAÐ er ekki víst að allir geri sér
grein fyrir hversu gríðarlegt afl
leysist úr læðingi þegar bíll sem ekið
er á 150 km hraða lendir í árekstri.
Þessi orka kom glöggt í ljós í gær
þegar menn á vegum Umferðarstofu
líktu eftir áhrifum slíks áreksturs
með því að sprengja fimm kíló af
TNT-sprengiefni við stuðarann á
gömlum Volvo.
Þessi tilraun, að líkja eftir
árekstri bíls sem ekið er á ofsahraða
með því að framkalla sprengingu, er
hluti af alþjóðlegri umferðarörygg-
isviku á vegum Sameinuðu þjóð-
anna. Sá sem stjórnaði tilrauninni og
reiknaði út sprengikraftinn var
Magnús Þór Jónsson, prófessor í
vélaverkfræði við Háskóla Íslands,
en hann hefur m.a. aðstoðað lög-
reglu og rannsóknarnefnd umferð-
arslysa við að áætla þann hraða sem
ökutæki eru á þegar þau lenda í
árekstri.
Sprengiefnið var sett á milli stuð-
ara Volvosins og veggjar á sprengju-
byrgi við gamla Keflavíkurflugvöll-
inn. Við sprenginguna brotnaði
veggurinn en við það varð högg-
bylgjan sem lenti á bílnum minni en
ella og telur Magnús að skemmd-
irnar á bílnum jafngildi því að hon-
um hafi verið ekið á 110–130 km
hraða. Skemmdirnar eru engu að
síður verulegar eins og meðfylgjandi
mynd ber með sér og verður að hafa
í huga að Volvo er sterkbyggður bíll.
Þegar japanskur bíll var sprengdur í
fyrrakvöld í æfingaskyni sprakk
hann í tætlur en veggurinn var
óskemmdur.
„Menn sem keyra á þessum hraða
eru eins og hryðjuverkamenn og eru
eins og tifandi tímasprengjur sem
geta sprungið hvenær sem er, þetta
er það sem Umferðarstofa er að
reyna að benda á með þessari til-
raun,“ sagði Magnús og kvaðst sam-
mála Umferðarstofu að þessu leyti.
Hann hefði við störf sín séð mörg
dæmi um hörmulegar afleiðingar
ofsaaksturs.
Ljósmynd/Einar Magnús
Ofsakraftur Líklega dytti engum í hug að sprengja 5 kíló af TNT-sprengiefni við stuðarann á bílnum sínum.
Ljósmynd/Einar Magnús
Braut vegginn Þar sem húsveggurinn brotnaði jafngilti krafturinn í högg-
bylgjunni sem lenti á bílnum árekstri á 110–130 km hraða.
Í HNOTSKURN
» Orkan sem leysist úr læðingiþegar bíll sem ekið er á 150
km hraða lendir í árekstri jafn-
gildir sprengju sem gerð er úr
fimm kílóum af sprengiefninu
TNT.
» Ef bíllinn er á 90 km hraðajafngildir orkan tæplega
tveimur kílóum af TNT.
» Með sprengingunni var veriðað sýna fram á afleiðingar
ofsaaksturs en mönnum sem
stunda slíkt hefur bæði verið líkt
við hryðjuverkamenn og tifandi
tímasprengjur í umferðinni.
GRÍÐARLEG HÖGGBYLGJA MYNDAÐIST
Jafngildir fimm kílóum af TNT
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
INNAN skamms þurfa sveitarfélög-
in á höfuðborgarsvæðinu að draga úr
urðun lífræns úrgangs vegna tilskip-
ana frá Evrópusambandinu, ESB, og
telur Björn Guðbrandur Jónsson,
framkvæmdastjóri Gróðurs fyrir
fólk í landnámi Ingólfs, nú rétta
tækifærið runnið upp til að hefja
framleiðslu á jarðvegsbætinum
moltu í stórum stíl og nýta til skóg-
ræktar og uppgræðslu á svæðinu.
Landnám Ingólfs er alls um 3.000
ferkílómetrar og henta þar af að
sögn Björns um 500 til uppgræðslu,
minni hluti til eiginlegrar skógrækt-
ar. Í ljósi alls þess lífræna úrgangs
sem nýta má til moltugerðar á höf-
uðborgarsvæðinu, og er þá fyrst og
fremst átt við lífrænan heimilisúr-
gang, leggur hann til að úrganginum
verði safnað saman í Breiðdal, norð-
an við Kleifarvatn, og moltan, sem
þykir einstaklega góð jarðvegshula,
nýtt til uppgræðslu á svæðinu.
Björn segist aðspurður ekki geta
gefið upp hversu mikið kolefni úr
koltvísýringi í andrúmsloftinu væri
hægt að binda með slíku landbótará-
taki en segir að til greina komi að
skoða þá nálgun Kolviðarverkefnis-
ins að setja stuðning einstaklinga við
landgræðslu í samhengi við mengun
frá bílum.
Það skal tekið
fram að Landnám
Ingólfs er mis-
jafnlega heppi-
legt fyrir skóg-
rækt og bendir
Björn á að jarð-
vegsmyndun
bindi ekki síður
kolefni en trjá-
gróðurinn. Helstu
svæðin sem hægt væri að græða
upp eru í nágrenni Þorlákshafnar, á
Hafnasandi, á Miðnesheiði, við Kleif-
arvatn, Krýsuvík og á Mosfellsheiði.
Gagnrýnir R-listann
Spurður um þá skoðun sumra
skógræktarmanna að moltan sé
næringarsnauð miðað við tilbúinn
áburð segir Björn að hún feli í sér
margháttaðan ávinning, urðun
minnki, örfoka svæði grói og komið
sé í veg fyrir metangasmengun frá
urðunarstað, svo dæmi séu tekin.
Hann er jafnframt gagnrýninn á
skort á skýrri stefnumótun í sorp-
hirðumálum í borgarstjórnartíð R-
listans og segir flokkana ekki hafa
unnið heimavinnuna sína í mála-
flokknum. Hægt hefði verið að hefja
flokkun lífræns úrgangs mun fyrr,
tilraunaverkefni sem hann kom ná-
lægt árið 1995 í Hafnarfirði hafi sýnt
fram á virkan áhuga almennings.
Vill hagnýta lífrænan úr-
gang í landgræðsluátaki
 Framkvæmdastjóri Gróðurs fyrir
fólk segir rétta tímann runninn upp
Björn G. Jónsson
REYKJAVÍKURBORG hefur
ákveðið að gera átak í merkinga-
málum og fjölga umhverfis-, nátt-
úru- og menningarmerkingum í
borginni. Menningar- og ferða-
málaráð Reykjavíkurborgar skip-
aði í febrúar sérstakan starfshóp
sem mun fara yfir merkingarmál.
Einnig hefur fengist styrkur frá
Nýsköpunarsjóði námsmanna til að
gera úttekt á þeim merkingum sem
fyrir eru og vinna að greiningu á
þörfum fyrir merkingar og koma
með drög að forgangsröðun.
Almenningi hefur verið gefinn
kostur á að koma með ábendingar
til Reykjavíkurborgar um atriði
sem fólk telur að þurfi að merkja
betur í borgarlandinu.
Stefnt er að því að fyrstu merk-
ingarnar í þessu átaki verði settar
upp strax í sumar og þeim svo fjölg-
að með markvissum hætti á næstu
árum.
Átak í merk-
ingum í höf-
uðborginni
HERRÉTTARHÖLD yfir banda-
rískum hermanni, sem ákærður er
fyrir að myrða samlöndu sína í her-
stöðinni á Keflavíkurflugvelli árið
2005, hefur tafist af ýmsum ástæð-
um.
Embættismenn kanna nú hvort
ástæða sé til að flytja hluta rétt-
arhaldanna til Íslands svo kviðdóm-
ur geti hlýtt á framburð vitnis sem
neitar að fara til Bandaríkjanna.
Hermaðurinn, sem heitir Calvin
Hill, er ákærður fyrir að myrða As-
hley Turner í ágúst árið 2005. Rétt-
að er yfir Hill í Bolling-herstöðinni í
Washington. Verði hann fundinn
sekur á hann yfir höfði sér dauða-
dóm.
AP-fréttastofan hefur eftir sak-
sóknara að gert sé ráð fyrir því að
sækjandi og verjandi flytji upphafs-
ræður sínar eftir að Íslandsmálið sé
komið á hreint.
Kviðdómur á
leið til Íslands?
ICELANDAIR
hefur ekki tekið
afstöðu til þess
hvort stuðla eigi
að notkun þotu-
hreyfla sem
gangi fyrir líf-
rænu eldsneyti,
líkt og Virgin
Atlantic hefur
gert. Þetta segir
Guðjón Arn-
grímsson, upplýsingafulltrúi Ice-
landair, sem bendir á að útblástur
gróðurhúsalofttegunda frá flug-
vélum hafi minnkað um 70% á síð-
ustu 30 árum. Þá hafi „vængendar“
minnkað eldsneytisnotkun véla fé-
lagsins um 5% og með fjórum nýj-
um Boeing-787 vélum muni svo
notkunin minnka enn. | 14
Ekki sömu leið
og Virgin í bili
Guðjón
Arngrímsson
NEYTENDUM mun senn bjóðast sú
þjónusta á vegum Orkusetursins að
losun gróðurhúsalofttegunda frá
bílum verði flokkuð líkt og orku-
nýtni raftækja nú, þar sem þeir sem
mengi minnst fái einkunnina A.
Þetta segir Sigurður Ingi Friðleifs-
son, framkvæmdastjóri setursins,
sem segir tossana munu fá G.
Bílar fái einkunn
miðað við mengun
VELFERÐARRÁÐ borgarinnar
samþykkti á fundi sínum í gær fyrir
hönd Reykjavíkurborgar að verða
við beiðni félagsmálaráðuneytisins
um að taka við nýjum hópi flótta-
manna á árinu 2007. Tekið verður á
móti allt að 30 flóttamönnum frá Kól-
umbíu. Reynslan sýnir að Reykjavík
er sérstakalega vel í stakk búin til að
taka á móti flóttafólki, en þeim fjöl-
skyldum sem komu til borgarinnar
frá Kólumbíu og Kósóvo árið 2005
hefur vegnað vel, segir í frétt fá vel-
ferðarráði.
Borgin tekur við flótta-
fólki frá Kólumbíu