Morgunblaðið - 26.04.2007, Blaðsíða 6

6 FIMMTUDAGUR 26. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
FJÓRIR umsækjendur eru um
stöðu yfirlögregluþjóns á Selfossi
en umsóknarfrestur rann út 15.
apríl. Skipað verður í stöðuna frá 1.
júní næstkomandi.
Umsækjendur um stöðuna eru:
Benedikt Helgi Benediktsson,
lögreglufulltrúi hjá LRH, Guð-
mundur Fylkisson, aðalvarðstjóri
hjá RLS, Oddur Árnason, aðstoð-
aryfirlögregluþjónn á Selfossi og
settur yfirlögregluþjónn, og Óskar
Bjartmarz, yfirlögregluþjónn á
Seyðisfirði.
Fjórir sækja
um stöðu
FERÐAMÁLARÁÐ Evrópu halda
aðalfund sinn í annað sinn á Íslandi
í dag, 26. apríl, og sækja hann á
fimmta tug fulltrúa frá þeim 38
Evrópulöndum sem eiga aðild að
samtökunum.
Tilgangur Ferðamálaráðs Evr-
ópu er að efla ferðamannastraum
til Evrópu. Gengið verður frá inn-
göngu Georgíu í samtökin við at-
höfn á Nordica hóteli kl. 11:00 í
dag, fimmtudag. Athöfnin hefst
með stuttu ávarpi Sturlu Böðv-
arssonar samgönguráðherra.
Ferðafundur
IÐJUÞJÁLFUN á geðdeild LSH við
Hringbraut mun 1. maí 2007 leggja
niður alla þjónustu við nýinnritaða
sjúklinga móttökudeilda og göngu-
deildar. Þjónusta iðjuþjálfa skerðist
því verulega frá og með þeim degi.
Á vef Landspítalans segir að því
miður hafi ekki tekist að ráða nýja
iðjuþjálfa til starfa fyrir þá sem
hafa hætt undanfarið. Fyrir vikið
hafa ekki verið skrifaðir inn nýir
einstaklingar í iðjuþjálfun frá því
um áramót. Í sumar munu þeir
starfsmenn sem eftir eru sinna þeim
skjólstæðingum sem ekki hefur tek-
ist að útskrifa eða finna önnur úr-
ræði fyrir. Iðjuþjálfanemar verða
ráðnir í sumarafleysingastöður.
Morgunblaðið/Kristinn
Fá enga iðjuþjálfun
FIMM grunnskólar fengu við-
urkenninguna Varðliðar umhverf-
isins á degi umhverfisins sem var
haldinn hátíðlegur í gær. Af því til-
efni var umhverfisvefurinn Náttúr-
an.is opnaður og Landvernd gaf út
leiðarvísinn Skref fyrir skref. Um-
hverfisráðherra veitti verktakafyr-
irtækinu Bechtel umhverfisvið-
urkenninguna Kuðunginn.
Foldaskóli fékk viðurkenningu
fyrir ljósmyndaverkefni sem
fjallaði m.a. um mengun og sorp-
hirðu. 5.3 í Hólabrekkuskóla fékk
viðurkenningu fyrir verkefnið
Ruslpóstur. 9. bekkur í Álftamýr-
arskóla fyrir verkefnið Við eigum
aðeins eina jörð. Nemendur Lýsu-
hólsskóla fyrir að stika gönguleið
um Kambsskarð og verkefnið
„virkjun Stubbalækjar“. Nemendur
í Grunnskóla Tálknafjarðar fyrir
umhverfissáttmála og átak í því að
hjóla og ganga.
Morgunblaðið/Þorkell
Dagur umhverfis Tileinkaður
loftslagsmálum og hreinni orku.
Verðlaun á
degi umhverfis
FRÉTTASKÝRING
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
VÍÐTÆKAR ráðstafanir hafa
verið gerðar á þeim tíma sem liðinn
er frá því bandarísk stjórnvöld til-
kynntu um brottför varnarliðsins
sem miða að því að tryggja öryggi og
varnir landsins. Viðræður hafa átt
sér stað í vetur við Norðmenn, Dani,
Breta og Kanadamenn um aukið
samstarf á sviði öryggis- og varnar-
mála, almannavarnir verða endur-
skipulagðar, sérsveit Ríkislögreglu-
stjóra verður efld og
Landhelgisgæslan stórefld svo
nokkuð sé nefnt.
Í dag verður undirritað samkomu-
lag við bæði Norðmenn og Dani um
aukið samstarf sem er veigamikill
þáttur í því hvernig háttað verður
eftirliti og viðbúnaði hér á landi og á
hafsvæðinu umhverfis landið á frið-
artímum. Segja má að þær fjölþættu
aðgerðir sem stjórnvöld hafa unnið
að séu mun víðtækari en svo að þær
falli undir hefðbundna skilgreiningu
á öryggis- og varnarmálum. Snúa
þær m.a. að öryggisgæslu borgara-
legra stofnana og lögreglusamvinnu
milli landa, auknu eftirliti á hafinu,
viðbúnaði gegn mengunarslysum,
samstarfi um leit og björgun o.s.frv.
Áherslan hefur færst frá landvörn-
um í hefðbundnum skilningi til
heimavarna, eins og dómsmálaráð-
herra hefur orðað það.
Öryggissvæði til hernaðarþarfa
Þróunarfélag Keflavíkurflugvallar
ehf. sem stofnað var í haust vinnur
að framtíðarþróun og umbreytingu á
fyrrv. varnarsvæði. Eru m.a. uppi
áform um alþjóðlegan háskóla á
svæðinu. Jafnframt hefur verið
skipulagt og afmarkað öryggissvæði
við Keflavíkurflugvöll fyrir herflug-
vélar og verður það nýtt til æfinga og
varna á vegum Bandaríkjanna og
annarra aðildarríkja NATO og til
annarra hernaðarþarfa. Öryggis-
svæðið er undir yfirstjórn utanrík-
isráðherra.
Björn Bjarnason dómsmálaráð-
herra kynnti fyrir skömmu frum-
varp um endurskoðun laga um al-
mannavarnir sem miðar að því að
efla almennt öryggi. Gert er ráð fyrir
að komið verði á fót miðstöð þar sem
tengdir eru saman allir aðilar sem
koma að öryggismálum innanlands.
Ráðherrann fjallaði um þessar áætl-
anir á fundi Samtaka um vestræna
samvinnu og Varðbergs 29. mars sl.
Við þetta tækifæri greindi dóms-
málaráðherra einnig frá tillögu um
stofnun 240 manna launaðs varaliðs
lögreglu og almannavarna vegna
sérstaks löggæsluviðbúnaðar.
Sagt var frá tilvist sérstakrar
greiningardeildar hjá sýslumanns-
embættinu á Keflavíkurflugvelli í
greinaflokki hér í Morgunblaðinu í
desember sl. Valgerður Sverrisdótt-
ir utanríkisráðherra greindi svo frá
tilvist greiningardeildarinnar á fundi
um öryggis- og varnarmál í Háskóla
Íslands í janúar sl. Ljóst er að grein-
ingardeildinni, sem á m.a. að meta
hernaðarlegar upplýsingar frá ná-
grannalöndum, er ætlað að gegna
þýðingarmiklu hlutverki. „Hér er
um að ræða upplýsingar er varða
ytra öryggi ríkisins, þ.m.t. um hern-
aðarmál, en ekki um innlend málefni.
Utanríkisráðuneytið mun því fara
áfram með þetta verkefni í samræmi
við okkar stjórnskipun,“ sagði utan-
ríkisráðherra á fyrrnefndum fundi.
Ekki er þó með öllu ljóst af ummæl-
um ráðamanna hver staða greining-
ardeildarinnar verður innan stjórn-
kerfisins. Í fyrrnefndri ræðu Björns
Bjarnasonar rifjaði hann upp að
komið var á fót sérstakri greining-
ardeild á vegum ríkislögreglustjóra
um seinustu áramót. Sérfræðingar
ESB, sem unnu úttekt á stöðu lög-
reglunnar með hliðsjón af hryðju-
verkavörnum, lögðu til að komið yrði
á fót öryggis- og greiningarþjónustu
lögreglunnar. Sagði dómsmálaráð-
herra að með stofnun hennar hér á
landi ætti Ísland að geta tekið auk-
inn þátt í samstarfi innan ESB á
þessu sviði. Sagði hann einnig að
sýslumaðurinn á Keflavíkurflugvelli
hefði verið í sérstöku trúnaðarsam-
starfi við stofnanir á vegum NATO
þegar embætti hans heyrði undir ut-
anríkisráðuneytið. Með brotthvarfi
varnarliðsins hefði utanríkisráðu-
neytið þessi verkefni enn í sínum
höndum. Embætti sýslumanns hefði
nú verið flutt undir stjórn dóms-
málaráðuneytis. „Til að samhæfa öfl-
un og úrvinnslu allra upplýsinga um
öryggismál, hvort sem þær koma frá
NATO eða öðrum, er eðlilegt, að þær
renni nú til hinnar nýju greiningar-
deildar og Landhelgisgæslu sem
hafa lögbundið hlutverk við örygg-
isgæslu á sjó og landi. Slík skipan
þjónar öryggishagsmunum þjóðar-
innar best,“ sagði Björn í erindinu.
Viðræður standa yfir um fram-
tíð ratsjárkerfisins
Á seinasta ári fékk Ísland aðild að
Mannvirkjasjóði Atlantshafsbanda-
lagsins og hefjast greiðslur í sjóðinn
í fyrsta sinn á þessu ári. Þá hófust
viðræður í febr. sl. milli Íslands og
Bandaríkjanna um framtíð ratsjár-
og loftvarnakerfisins. Í samkomulagi
Bandaríkjanna og Íslands við brott-
hvarf varnarliðsins var m.a. gengið
út frá því að Bandaríkin stæðu að
rekstri ratsjárstöðva til 15. ágúst á
þessu ári. Fram að þeim tíma á að
ljúka með tvíhliða viðræðum og við
NATO hvernig fjármögnun, framtíð-
arrekstur og fyrirkomulag loft-
varnakerfisins verður á næstu árum.
Þá er unnið að því að koma á fót
samstarfsvettvangi fulltrúa stjórn-
málaflokka um öryggi landsins. Loks
ber svo að geta, að í október sl. var
gengið frá samkomulagi við 112 hf.
um stofnun nýs fjarskiptafyrirtækis
sem tekur að sér að byggja upp og
reka fullkomið Tetra-fjarskiptakerfi
fyrir öryggis- og neyðarþjónustu um
allt land. Er gert ráð fyrir að upp-
byggingu þess ljúki í næsta mánuði.
Öryggið eflt á öllum sviðum
Morgunblaðið/Golli
Meta aðstöðuna. Fulltrúar norskra stjórnvalda kynntu sér aðstöðuna á öryggissvæðinu á Keflavíkurflugvelli í
desember sl. Skoðuðu þeir m.a. flugskýli þar sem F-16 orrustuþotur bandaríska flughersins voru áður geymdar.
Í HNOTSKURN
»Ísland mun taka viðrekstri íslenska loftvarna-
kerfisins.
»Bandaríkin ætla að haldaárlega tvíhliða og eða fjöl-
þjóðlegar heræfingar hér á
landi að fengnu samþykki ís-
lenskra stjórnvalda.
»Afgirt öryggissvæðið áKeflavíkurflugvelli verður
nýtt til heræfinga og móttöku
herflugvéla.
UNNIÐ er að stóreflingu á starfsemi
og tækjakosti Landhelgisgæslunnar.
Leigðar hafa verið þyrlur til landsins
sem brúa bilið þar til keyptar verða
stórar og langdrægar björg-
unarþyrlur. Eru nú fjórar þyrlur auk
gömlu Fokker-flugvélarinnar í flug-
flota Gæslunnar. Hinn 15. maí bætist
vel búin björgunar- og leitarþyrla í
flotann. 20. desember sl. voru und-
irritaðir samningar um smíði nýs
varðskips sem smíðað er í Chile, en
það er hannað í Noregi og allur bún-
aður í skipið er keyptur þar. Reiknað
er með að nýtt skip og ný flugvél fyrir
Gæsluna verði tilbúin um mitt ár
2009.
Í janúar sl. undirrituðu dóms-
málaráðherra og varnarmálaráð-
herra Dana samkomulag um nánara
samstarf Gæslunnar og danska flot-
ans um eftirlit, leit og björgun á N-
Atlantshafi. Einnig hefur náðst sam-
komulag á milli bandarísku strand-
gæslunnar og Landhelgisgæslunnar
um að undirritaður verði samstarfs-
samningur í ágúst um leit og björgun,
samvinnu um reglubundna upplýs-
ingamiðlun, vöktun skipaferða, þjálf-
un, starfsmannaskipti o.fl.
Geta farið óhindrað um lögsög-
una og tekið þátt í aðgerðum
Að mati Georgs Lárussonar, for-
stjóra Landhelgisgæslunnar, er sam-
komulagið við Dani hið mikilvægasta
sem undirritað hefur verið um örygg-
ismál Íslendinga á síðari árum.
„Það kveður á um virk samskipti
og samvinnu á hafinu í kringum Ís-
land, bæði fyrir austan okkur og vest-
an,“ segir Georg. „Þetta samstarf er
mjög mikilvægt í öryggismálum og
við leit og björgun.“ Að sögn Georgs
felst m.a. í þessu samstarfi að herskip
úr danska flotanum geta farið óhindr-
að um íslensku lögsöguna og tekið
þátt í aðgerðum. „Hins vegar koma
þeir ekki til með að verða með fisk-
veiðieftirlit nema í samráði við okkur
innan 200 mílnanna. En það er ekki
útilokað að þeir komi að þeim málum
ef íslensk og dönsk stjórnvöld ákveða
það,“ segir hann. Um er að ræða her-
skip í danska flotanum og að mati
Georgs er það einstök staða að her-
skip geti ferðast og athafnað sig í lög-
sögu annarra ríkja án þess að það sé
gert með sérstökum tilkynningum og
nótuskiptum. „Hið sama gildir um
okkur. Við förum út fyrir okkar lög-
sögu ef á þarf að halda,“ segir Georg.
Að sögn hans er samkomulagið við
bandarísku strandgæsluna, sem und-
irrita á í ágúst, einnig mjög mik-
ilvægt. Um er að ræða gagnkvæmt
samstarf, m.a. um upplýsingaskipti.
Mikil endurnýjun stendur fyrir
dyrum á flugflota Gæslunnar. „Það
eru í gangi samningaviðræður við
Kanadamenn um smíði á flugvél og
það er reiknað með því að dóms-
málaráðherra og fjármálaráðherra
undirriti samninga um hana á allra
næstu dögum,“ segir Georg. Um er
að ræða vél af tegundinni Dash 8
Q300 sem er um margt gjörólík hinni
nær 30 ára gömlu Fokker-flugvél
Landhelgisgæslunnar. Möguleikar
sem vélin býður upp á til eftirlitsflugs
eru mun meiri. „Geta þessarar vélar
er margföld á við það sem við búum
við í dag, m.a. til að greina mengun og
skipaumferð og allt sem fram fer á
hafinu í kringum Ísland. Vélin getur
greint skip í myrkri og þoku sem við
getum ekki í dag.“
Hrein bylting
„Þetta er hrein bylting,“ segir
Georg um þær miklu breytingar sem
eru að eiga sér stað hjá Gæslunni.
„Það er verið að byggja skip, vinna að
samningum um nýja flugvél, fjölga
þyrlum og við eigum í viðræðum við
Norðmenn um mögulega sameiginleg
innkaup á þyrlum sem framtíð-
arlausn. Breytingin er kannski fyrst
og fremst sú að Landhelgisgæslan er
ekki lengur bara ein og sér hér uppi í
miðju Atlantshafi. Við erum að setja
okkur inn í umheiminn með samstarfi
við nágrannaþjóðir okkar um örygg-
ismál, leit og björgun og þar með er-
um við orðin hluti af þessari keðju við
leit, björgun og eftirlit á Norður-
Atlantshafi. Tími þorskastríðanna er
liðinn. Tímarnir eru breyttir með
stóraukinni skipaumferð og ríkin
hafa færst nær hvert öðru. Dóms-
málaráðherra hefur brugðist við með
því að efla Landhelgisgæsluna.“
Ný flugvél í Gæsluflotann 2009
DHC-8 Q300 Vél sömu gerðar og ráðgert er að smíðuð verði í Kanada fyrir
Landhelgisgæsluna. Mun hún leysa Fokker-vél Gæslunnar af hólmi.