Morgunblaðið - 26.04.2007, Blaðsíða 36

36 FIMMTUDAGUR 26. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Jóhann Helga-son fæddist í
Leirhöfn á Mel-
rakkasléttu 20. júní
1924. Hann lést á
öldrunardeild Heil-
brigðisstofnunar
Þingeyinga 15. apr-
íl síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Andrea Pálína
Jónsdóttir frá Ás-
mundarstöðum á
Melrakkasléttu, f.
17. jan. 1902, d. 18.
júlí 1990, og Helgi
Kristjánsson, bóndi í Leirhöfn, f.
28. des. 1894, d. 17. sept. 1982.
Jóhann var elstur sex systkina,
hin eru í aldursröð: Birna, f. 20.
apríl 1927, d. 4. sept. 1928, Jón, f.
7. júlí 1929, Helga, f. 28. des.
1930, Hildur, f. 28. des. 1930,
Birna, f. 20. apríl 1932, og Anna,
f. 13. jan. 1943.
Hinn 4. maí 1947 kvæntist Jó-
valdi Snorra Árnasyni, f. 25. júní
1976; og Hildur, f. 27. júní 1958,
maki Jón Þór Guðmundsson, f.
22. jan. 1956, dætur María, f. 4.
maí 1981, maki Andri Hnikarr
Jónsson, f. 10. júní 1978, og Jó-
hanna, f. 22. ágúst 1985, í sambúð
með Sveini Þórði Þórðarsyni, f. 9.
febr. 1980.
Jóhann lauk búfræðiprófi frá
Hvanneyri vorið 1944. Hann hóf
ungur búskap í Leirhöfn og var
meðal frumkvöðla um kynbætur í
sauðfjárrækt og rak stórt fjárbú.
Hann var jafnframt vakandi fyrir
nýjungum í jarðrækt og öðru er
viðkom íslenskum landbúnaði. Jó-
hann var virkur í félagsmálum í
sinni heimabyggð og gegndi ýms-
um trúnaðarstörfum, m.a. sat
hann í stjórn Kaupfélags N-Þing.,
í hreppsnefnd Presthólahrepps
og var einn af frumkvöðlum að
stofnun Fjallalambs á Kópaskeri.
Jóhann var búnaðarþingsfulltrúi
um árabil og virkur í ungmenna-
félagshreyfingunni.
Útför Jóhanns verður gerð frá
Snartarstaðakirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
hann Dýrleifu Andr-
ésdóttur, f. á Þórs-
höfn 8. nóv. 1922.
Foreldrar hennar
voru Arnfríður Gam-
alíelsdóttir, f. 5.
sept. 1894, d. 21. jan.
1928, og Andrés Fer-
dínand Lúðvíksson,
f. 4. maí 1898, d. 19.
sept. 1977. Frá fimm
ára aldri ólst Dýrleif
upp hjá fósturfor-
eldrum sínum, Mar-
gréti Halldórsdóttur,
f. 19. des. 1889, d.
21. des. 1979, og Guðmundi
Björnssyni, f. 10. jan. 1892, d. 20.
júlí 1948, á Hallgilsstöðum á
Langanesi. Dætur Jóhanns og
Dýrleifar eru: Andrea, f. 23. des.
1947; Margrét, f. 15. okt. 1949,
maki Steinar Matthíasson, f. 10.
sept. 1946; Arnfríður, f. 3. apríl
1953, dóttir Dýrleif Pétursdóttir,
f. 7. okt. 1980, í sambúð með Þor-
Þegar við hugsum um afa hugs-
um við um hann með tannstöngul í
munnvikinu, við hugsum um hann
að borða franskar kartöflur og svið
og við hugsum um hann í stólnum
sínum haldandi í höndina á ömmu.
Einnig hugsum við um allt sem
hann kenndi okkur. Hjá afa lærð-
um við að taka á móti lömbum, að
marka og láta smiðsaugað ráða.
Hann reyndi líka að kenna okkur
hluti sem ekki gengu eins vel. Við
skildum til dæmis aldrei hvernig
fara ætti að því að hugsa eins og
rolla eins og hann sagði okkur oft
að gera. En svona var góður afi.
María og Jóhanna.
Góðar stundir! Þannig heilsaði
og kvaddi Jóhann bóndi í Leirhöfn.
Á blómaskeiði Leirhafnartorfu
bjuggu þar yfir 50 manns; systkini,
ættingjar og vinir, samvinna í leik
og starfi, ósérhlífni, vinátta og
skotheld átthagatryggð einkenndi
samfélagið.
Jóhann tók að nokkru við kyndli
föður síns, sveitarhöfðingjans
Helga í Leirhöfn, lét víða að sér
kveða í félagsmálum, m.a. var hann
í forystu fyrir Kaupfélag Norður-
Þingeyinga, þátttakandi á pólitísk-
um vettvangi og búnaðarþings-
fulltrúi langa hríð. Jóhann var at-
hugull, tillögugóður og mikill
málafylgjumaður og ekki ónýtt fyr-
ir „útkjálkabyggð“ að eiga slíkan
að þegar sækja þurfti og verja
hagsmunamál.
Fyrst og fremst var Jóhann þó
bóndi og það sæmdarheiti bar hann
í héraðinu. Hann byggði Leirhöfn
upp, ræktaði tún og ræktaði sinn
fjárstofn sem þekktur var fyrir
frjósemi og afurðir og margverð-
launaðir hrútar hans eftirsóttir um
allt land. En Jóhann bjó ekki einn,
við hlið hans stóð Dýrleif alla tíð og
til hinstu stundar. Saman ráku þau
stórbýlið Leirhöfn.
Æskuminning: Leirhöfn handan
vatnsins sem reisuleg húsin spegl-
ast í á logndögum og breytist í upp-
lýsta borg á svellinu er vetra tók.
Mér sem öðrum stóð Leirhöfn allt-
af opin, – ekki banka – opið – hús-
lykla hvergi að finna. Í fjölda ára lá
þjóðvegurinn um Leirhöfn, þar var
bensínafgreiðsla, símstöð og póst-
afgreiðsla. Ekki vantaði tækin;
jeppar, vörubílar, traktorar og hey-
vinnutæki, að ógleymdri súgþurrk-
un og frá henni barst niður svo vik-
um skipti; vitnaði um stórbú og
mikið líf, en auk heimilisfastra og
vinnufólks voru gestir um lengri
eða skemmri tíma sem hjálpuðu til
þegar mikið var umleikis. Hey-
skapur; einn að slá, annar að snúa,
þriðji að binda og við hlöðudyr
vörubíll með bagga og heill hópur
að troða í hlöðuna. Þessu stýrði
bóndi í Leirhöfn, fyrst með skóla-
húfu sína frá Hvanneyri með græn-
um kolli og leðuról og síðar með
einhverja derhúfu sem honum lík-
aði, í bláum samfestingi og innan
undir í prjónabol hvernig sem viðr-
aði. Skap hans fór eftir veðrinu
eins og hjá fleirum þar á Leirhafn-
artorfu, dagfarsprúður, ræðinn og
skemmtilegur, gat verið hvass í
orðum ef þannig stóð á og að sjálf-
sögðu kolvitlaus ef „hann var að
ganga í norðaustan rigningu“. Svo
kom matur eða kaffi og á borðum
biðu veitingar, randalínur, kleinur
og annað heimabakað góðgæti, eða
velbrúnað, feitt lambakjöt með
brúnni og sultu og þarna réð Dýr-
leif ríkjum.
Þetta var þá. Svo liðu árin og
fólki fækkaði á Leirhafnartorfu.
Við búi Jóhanns tók dóttir hans og
tengdasonur en bóndi jafnan
skammt undan með góð ráð og
drjúg voru verk hans við sauðburð,
heyskap og smalanir. Ég var svo
lánsamur að kynnast frænda mín-
um enn frekar eftir að aldur færð-
ist yfir báða. Gladdist þegar hann
leitaði til mín um einhver smávik
hér syðra, minnist m.a. þegar við
heimsóttum vini hans í Bændahöll-
inni; Jóhanni tekið sem höfðingja.
Til hans sótti ég fróðleik um menn
og byggð þar nyrðra. Fyrir nokkru
boðaði ég mig og ráðherra í morg-
unkaffi til Dýrleifar. Uppdekkað
veisluborð, bóndi skrafhreifinn, las
mönnum pistilinn að vanda glaður
og greina mátti einlægan áhuga
hans á sauðfjárræktinni og framtíð
hennar. Jóhann fæddist í Leirhöfn,
bjó þar allt sitt líf og fjarri honum
sú hugsun að flytja burt.
Við Ína mín hugsum til þín elsku
Dýrleif mín sem stóðst síðustu
vaktina sem aðrar með þeim sóma
og reisn sem einkenndi ykkar líf;
Guð blessi þig og allt þitt fólk.
Ég kveð með söknuði frænda
minn og vin með innilegu þakklæti
fyrir allt og allt. Ég trúi því að mót-
tökur hafi verið góðar hjá burtköll-
uðu Leirhafnartorfufólki er Jóhann
bóndi birtist og bauð góðar stundir
í nýjum heimum. Hvíli hann í Guðs
friði.
Níels Árni Lund.
Andlát frænda míns kom ekki á
óvart, heilsa hans var brostin. Ótal
minningar streyma fram. Ég varð
þeirrar gæfu aðnjótandi að alast
upp á svokallaðri Leirhafnartorfu
en þar bjuggu fimm og um tíma sex
bræðrabörn þeirra Kristins, Sig-
urðar og Helga Kristjánssonar frá
Leirhöfn. Þetta var fjölmennur
frændgarður, glaðvær og kátur.
Þar lærði ég að skoðanir og viðhorf
til lífsins eru misjöfn, en góð sam-
vinna og um leið réttur einstak-
lingsins var grundvöllur þessa sam-
félags. Ég er frá Miðtúni sem
stendur gegnt Leirhöfn en vatnið
skilur á milli. Alltaf hafði ég Leir-
höfn í sjónmáli. Þar bjuggu og allt-
af síðan heiðurshjónin Jóhann og
Dýrleif og ráku stórbýli. Ég minn-
ist frænda míns sérstaklega fyrir
fjárræktina. Þegar hann tók við í
Leirhöfn voru búhættir þannig að
gott þótti að fá eitt lamb undan
hverri á, 11–12 kíló að þyngd. Jó-
hann hóf fjárrækt sína með fast-
mótaðar skoðanir um hvernig
mætti auka frjósemi og bæta afurð-
ir. Leitaði hann m.a. austur í Holt í
Þistilfirði eftir hrútum. Hann hafði
strax fastar hugmyndir um æski-
legt vaxtarlag á fénu, það átti að
vera holdmikið, vel vöðvafyllt læri,
og hækillinn það sver að ekki væri
hægt að spanna hann. Þetta var
ekki auðvelt markmið því ær voru
háfættar, vöðvarýrar en mjólkuðu
sæmilega. Ógleymanlegt var að
fylgjast með frænda velja sér líf-
lömb og hrúta til undaneldis, –
hvernig hann þuklaði þá og gimbr-
arnar og vílaði ekki fyrir sér að
henda frá hrútum sem stóðust ekki
mat hans, þrátt fyrir að þeir væru
tvílembingar og undan góðum ám.
Þannig tókst honum að ná fram
þeim eiginleikum sem hann sóttist
eftir. Með föður mínum, Árna Pétri
Lund, og Jóhanni var mikil sam-
vinna um þessa fjárrækt. Þeir náðu
upp mikilli frjósemi, um og yfir
90% ánna tvílembd, meðalvigt dilka
þótti þeim léleg færi hún undir 16
kíló. Vigtað á hausti, vetri og vori,
allt skrifað og skráð til að fylgjast
með fóðrun ánna og þyngdaraukn-
ingu yfir veturinn. Þetta bar árang-
ur svo eftir var tekið. Jóhanni tókst
að ná ætlunarverki sínu og má
greinilega sjá það enn á bústofn-
inum í Leirhöfn.
Jóhann var einn fyrstu bænda að
byggja fjárhús með vélgengum
kjallara árið 1958, þá eitt það
stærsta á landinu ásamt hlöðu með
súgþurrkun sem þá þótti nýmæli.
Fjárglöggur var Jóhann með af-
brigðum og man ég aldrei til þess
er vigtað var að hann þyrfti að líta
á númer á kind og yfirleitt ekki eft-
ir að hann hafði brennimerkt geml-
ingana að vori. Stöku sinnum hjálp-
aði ég til á sauðburði í Leirhöfn.
Eitt kalt vorið hafði ekki verið
hægt að marka út, á annað hundrað
lambær inni og fullt af lömbum um
alla garða og ganga. Þá varð ég
vitni að því þegar Jóhann tók upp
hvert ómerkt lambið á fætur öðru
og lét til réttrar móður. Þetta hef
ég engan séð gera. Í göngum og
öðru fjárragi sá hann langar leiðir
á fénu frá hvaða bæ það var án
þess að líta á mark. Þannig var Jó-
hann bóndi í Leirhöfn.
Ég votta Dýrleifu, dætrum og
öllu Leirhafnarfólki samúð mína,
bið frænda mínum allrar blessunar
og þakka honum allar góðar sam-
verustundir.
Maríus Jóhann Lund.
Jóhann Helgason
Þau leiðu mistök
urðu í sunnudagsblaði
Morgunblaðsins að
grein Magneu frá
Kleifum um Sigurjón bróður henn-
ar birtist með greinum um Magneu
Katrínu.
Beðist er velvirðingar á þessum
mistökum.
Nú þegar Magga systir mömmu
er dáin kemur upp í huga minn
hljóðlát og góð kona sem eldaði
góðan mat. Árið 1961 var ég 9 ára
gömul. Þá um sumarið kom ég í
sveitina til Möggu að Bjarnastöðum
í Axarfirði í fyrsta skipti. Þar lærði
ég að skilja mjólkina og strokka
rjómann. Hún kenndi mér líka að
taka í sundur skilvinduna og setja
hana saman.
Seinna kom ég aftur í sveitina og
vann við heyskapinn. Þá kenndi
hún mér að binda bagga með
baggaböndum. Þegar heyskap lauk
Magnea Katrín
Bjarnadóttir
✝ Magnea KatrínBjarnadóttir
fæddist í Miðfirði á
Langanesströnd 5.
október 1929. Hún
lést á heimili sínu
31. mars síðastlið-
inn. og var útför
hennar gerð frá
Akraneskirkju 11.
apríl.
voru haldin töðugjöld
og bakaði Magga
brauð og kökur. Borð-
ið var hlaðið krásum.
Eitt man ég sérstak-
lega en það var þegar
Magga bakaði rúg-
brauð. Deigið var sett
í bauk og því stungið
inn í hólf á eldavél-
inni. Hún byrjaði
frekar seint um
kvöldið og það vakti
forvitni mína. Hún
sagði mér að rúg-
brauðið yrði ekki
tilbúið fyrr en í fyrramálið en ég
gat varla beðið. Þetta var löng and-
vökunótt því ekki vildi ég missa af
þessu. Ég beið og beið. Seinna um
kvöldið kom Magga inn í eldhús og
bað mig um að fara að sofa. Þrátt
fyrir það fór ég margar ferðir inn í
eldhús til að gá að brauðinu. Það
var ekki fyrr en kominn var morg-
unn að seydda rúgbrauðið var tilbú-
ið.
Magga las oft bækur og gat sagt
manni um hvað hinar og þessar
bækur fjölluðu þrátt fyrir að langur
tími væri liðinn frá því hún las við-
komandi bók. Hún hafði mjög gott
minni. Ég sendi mínar dýpstu sam-
úðarkveðjur til ættingja og afkom-
enda hennar. Minning hennar mun
lifa í mínum huga.
Kristín Bjarnadóttir.
Fallegir legsteinar
á góðu verði
Englasteinar
Helluhrauni 10
Sími 565 2566 - www.englasteinar.is
Sendum
myndalista
✝ Henry AlbertDrake fæddist í
Camberwell North,
Pecham í London
15. febrúar 1919.
Hann lést í Grimsby
7. apríl síðastliðinn.
Hann átti tvíbura-
bróður, William
Drake, sem er lát-
inn fyrir nokkrum
árum. Foreldrar
þeirra voru Henry
William Drake og
Florence Mabel
Golding.
Henry starfaði á Siglufirði á
vegum breska hersins og kvænt-
ist á Hvanneyri 9.3. 1942 Guð-
leifu Jóhannesdóttur, f. á Hofsósi
í Skagafjarðarsýslu 7.11. 1922, d.
19.4. 2006, sem var dóttir
hjónanna Sigríðar Guðmunds-
dóttur, f. 31.12. 1882, d. 18.3.
1965, og Jóhanns Kristinssonar
frá Siglufirði, f. 25.11. 1883, d.
18.12. 1969.
Henry og Guðleif eignuðust
þrjú börn, þau eru: 1) Georg
Drake/Jóhannes Jónsson, f. á
Siglufirði 15.4. 1942, búsettur í
Kópavogi. Börn hans eru: a) Hell-
en Linda Drake, f. 29.6. 1960.
Dætur hennar eru Kristjana Ósk
Birgisdóttir, f. 1977, börn hennar
Matthildur Ylfa Þorsteinsdóttir,
f. 1997, og Hreggviður Loki Þor-
steinsson, f. 2005, og Eyrún Ösp
Birgisdóttir, f. 1981. b) Unnur
Millý Georgsdóttir, f. 1961. Börn
hennar eru Inga
Birna Dungal, f.
1980, sonur hennar
Hektor Pétur Atla-
son, f. 2005, Óðinn
Freyr Valgeirsson,
f. 1987, og Rebekka
Millýardóttir, f.
1994. c) Oddný Inga
Georgsdóttir For-
tescue, f. 1963, bú-
sett í Reykjavík.
Dætur hennar eru
Helga Sjöfn Ott-
ósdóttir Fortescue,
f. 1984, d. 2000, og
Sigríður María Björnsdóttir For-
tescue, f. 1988. d) Ólafur Jón
Georgsson, f. 1966, búsettur í
Reykjavík. Börn hans eru Elva
Björk, f. 1992, Bjarni Kristinn, f.
1988, og Gunnar, f. 1999. e) Jó-
hanna Guðleif Jóhannesdóttir, f.
1977, búsett í Kaupmannahöfn. f)
Ögmundur Þór Jóhannesson, f.
1980. 2) Carol Ann Robinson, f.
25.5. 1946, búsett í Woking á
Englandi. Börn hennar eru: a)
Jilian, f. 1965, hann á tvö börn,
Luce og Amy, b) Jeffrey, f. 1968,
og c) Terry, f. 1973. 3) Vivienn
Evelyn Burkett, f. 5.7. 1947, bú-
sett í Bandaríkjunum. Börn
hennar eru Judy, Kennie, sem á
tvö börn, og Brandon.
Henry Albert Drake og Guðleif
bjuggu í Grimsby.
Útför Henrys var gerð í
Grimsby miðvikudaginn 18.
apríl.
Jesús mælti: ,,Ég er upprisan og lífið. Sá
sem trúir á mig, mun lifa, þótt hann deyi.
Og hver sem lifir og trúir á mig, mun
aldrei að eilífu deyja.“
(Jóhannes 11:25,26)
Þegar Guðleif amma mín dó átti
Henry enski afi minn erfitt og
fylltist lífsleiða. Hann var orðinn
hrumur, enda aldurinn farinn að
segja til sín. Hann hafði dottið og
brákað bein í baki og því fengið ör-
yggishnapp. Þegar hann hafði
tvisvar sinnum notað hnappinn án
þess að nokkuð væri að urðu
sjúkraflutningsmennirnir ákveðnir
í að kenna honum hvernig ætti að
nota hnappinn og óku honum gegn
vilja hans á hvíldarheimili þar sem
hann átti að vera nokkra daga. –
En þá brá svo við að gamli maður-
inn vildi ekki fara heim. Hann inn-
ritaði sig sjálfur, maðurinn sem
hafði alltaf sagt að á elliheimili
færi hann aldrei og fannst fjarska-
lega gott að vera innan um fólk all-
an daginn og svo var stutt í kirkj-
una sem hann hafði farið í með
ömmu á hverjum sunnudegi árum
saman. Gömlu vinirnir komu í
heimsókn og honum leið vel. Því
fór hann aldrei aftur heim í litla
húsið sitt. Hann var sáttur í sínu
herbergi með sitt sjónvarp þar
sem hann á friðsælan hátt lést í
svefni.
Það er skrýtið að afi er jarðaður
við hlið ömmu í Grimsby daginn
áður en amma dó í fyrra og er ég
viss um það að þau eru núna sam-
an í eilífri paradís.
Hellen Linda Drake.
Henry Albert Drake