Morgunblaðið - 01.08.2007, Blaðsíða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 1. ÁGÚST 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Kynni okkar Jónas-
ar Jónssonar voru
fyrst og fremst fyrir
aðkomu okkar beggja
að skógræktarmálefni Íslands. Þau
urðu mikil og óhætt að segja náin á
löngum tímabilum. Fyrir því ætla ég í
þessum minningarorðum að skýra í
stórum dráttum frá því, hvar hann
kom þar að.
Hann var raunar alinn upp við
skóg, því að austan í Kinnarfelli í
Köldukinn vex einn fegursti birki-
skógur á Íslandi, Fellsskógur, sem
Ystafell á hlut í. Hann sýndi fé-
lagsmálum skógræktarmanna
snemma áhuga. Árið 1969 var hann
kjörinn aðalmaður í stjórn Skógrækt-
arfélags Íslands og sat þar óslitið til
1990. Formaður félagsins var hann
1972-1981. Við vorum saman 1971-
1974 í svonefndri landgræðsluáætlun-
arnefnd sem skilaði frá sér Land-
græðsluáætlun 1974-1978 og hátíðar-
fundur Alþingis á Lögbergi 1974
samþykkti. Enn fremur sátum við
saman í Náttúruverndarráði í 6 ár.
Nú verður að rifja upp, að það var
Íslandsdeild Norræna búvísinda-
félagsins, sem hafði frumkvæði í því
að stofna Skógræktarfélag Íslands
1930. Þarna voru í undirbúningsnefnd
Sigurður Sigurðsson búnaðarmála-
stjóri og ráðunautarnir Ásgeir L.
Jónsson og Pálmi Einarsson. Þeir
voru allir í fyrstu stjórn Skógrækt-
arfélags Íslands. Sigurður fyrsti for-
maður. Þegar þessir búnaðarfrömuð-
ir hættu í stjórn Skógræktarfélags
Íslands um miðjan fjórða áratuginn,
leið langur tími án þess að tengsl
væru milli forystumanna í búnaðar-
málum og Skógræktarfélagsins.
Þegar Jónas verður formaður
Skógræktarfélags Íslands 1971 vill
svo til, að hann verður um leið aðstoð-
armaður landbúnaðarráðherra. Við
starfandi skógræktarmenn fögnuðum
því mjög, að fá slíkan liðsmann í okk-
ar raðir. Og enn frekar, er hann varð
búnaðarmálastjóri. Þar með var þráð-
urinn í raun tekinn upp aftur frá því,
er Sigurður Sigurðsson og félagar
Jónas Jónsson
✝ Jónas Jónssonfæddist í Yzta-
felli í Köldukinn 9.
mars 1930. Hann
lést á Landspítala –
háskólasjúkrahúsi
24. júlí síðastliðinn
og var útför hans
gerð frá Digranes-
kirkju í Kópavogi
31. júlí.
hans hjá Búnaðar-
félaginu voru í forystu
Skógræktarfélagsins
fyrstu ár þess.
Einmitt um og eftir
1980 fóru forystumenn
nokkurra búnaðarsam-
banda í samstarfi við
héraðsskógræktar-
félögin að fá áhuga á
sams konar tilrauna-
verkefni með nytja-
skógrækt á bújörðum,
eins og fór á stað í
Fljótsdal 1970 og hafði
tekist mjög vel. Þá var
nú gott að hafa búnaðarmálastjórann
hvetjandi og með í ráðum. Til að gera
langa sögu stutta hafa mál snúist
þannig, að hátt í eitt þúsund bændur
eru orðnir stærstu skógræktendur á
Íslandi.
Ég fann það, eftir að ég tók við
starfi skógræktarstjóra, hvernig
samskiptin við alla aðilja landbúnað-
arins bötnuðu ár frá ári. Afstaða bún-
aðarmálastjórans skipti þar miklu.
Eitt af því, sem gladdi Jónas mjög
hin síðustu ár, var friðun Kinnarfells-
ins alls til skógræktar. Þetta er með
stærstu friðlöndum til skógræktar ef
frá eru talin lönd innan sumra lands-
hlutaverkefna skógræktar. Hlutur
Friðgeirs, bróður Jónasar, vóg þar
þyngst. Ég gleymi ekki, með hverju
stolti Jónas lýsti þessari aðgerð fyrir
mér.
Kynnin við Jónas og samstarfið við
hann eru meðal þess, sem ég er for-
sjóninni afar þakklátur fyrir.
Við Guðrún sendum Sigurveigu,
börnum þeirra og barnabörnum hug-
heilustu samúðarkveðjur.
Sigurður Blöndal.
Jónasi Jónssyni kynntist ég fyrst
1963 þegar hann kom til starfa hjá
Rannsóknastofnun landbúnaðarins.
Ég var þá framkvæmdastjóri Rann-
sóknaráðs. Skömmu síðar lágu leiðir
okkar saman í stjórnmálum innan
Framsóknarflokksins. Ég fann í Jón-
asi ekki aðeins frábæran sérfræðing í
málefnum landbúnaðarins heldur
einnig mann með heilbrigðar skoðan-
ir á þjóðmálum. Jónas var sannur fé-
lagshyggjumaður en öfgalaus. Hann
var fyrst og fremst maður velferðar
og jafnræðis. Það var gott að ræða við
Jónas. Hann hafði ákveðnar skoðanir
á flestu en var þó ætíð reiðubúinn að
ræða önnur sjónarmið.
Bein afskipti Jónasar af stjórnmál-
um voru ekki löng. Hann sat um skeið
á þingi, fyrst sem varamaður og síðan
sem aðalmaður og var aðstoðarmaður
Halldórs E. Sigurðssonar landbúnað-
arráðherra 1971-1974. Eftir það hvarf
Jónas aftur að störfum fyrir íslenskan
landbúnað, fyrst sem ráðunautur
Búnaðarfélags Íslands og síðan sem
búnaðarmálastjóri í 15 ár. Jónas var
þó eftir sem áður traustur ráðgjafi
flokksins í öllu sem laut að íslenskum
landbúnaði.
Jónas var mikill unnandi íslenskrar
náttúru. Hann vildi nýta náttúruauð-
lindirnar af varúð og skynsemi. Upp-
græðsla landsins og ræktun skóga
var honum mikið áhugamál, sem
hann sinnti eins og hann mátti, m.a.
sem formaður Skógræktarfélags Ís-
lands í níu ár. Síðasta ferð Jónasar,
fáum dögum fyrir andlát hans, var
norður að Ystafelli þar sem hann
fagnaði góðum vexti trjánna, sem
hann hafði ungur gróðursett í hlíð-
inni.
Með þessum fátæklegu orðum vil
ég þakka Jónasi okkar góðu kynni
sem aldrei bar á skugga. Við Edda
vottum eiginkonu Jónasar, Sigur-
veigu Erlingsdóttur, og afkomendum
þeirra okkar dýpstu samúð.
Steingrímur Hermannsson.
Fallinn er frá Jónas Jónsson eða
Jónas búnaðarmálastjóri eins og við
nefndum hann gjarnan. Jónasi kynnt-
ist ég í flokksstarfi Framsóknar-
flokksins, bæði á landsvísu en ekki
síst á kjördæmavísu. Hann var
traustur framfarasinni sem gaman
var að hitta og þiggja ráðleggingar
hjá. Ráð hans reyndust vel því Jónas
var framsýnn, sanngjarn, varkár og
traustur maður sem fylgdist afar vel
með þjóðmálum. Jónas lagði alltaf
gott til málanna. Hann flanaði ekki að
hlutunum og kastaði engu fram að
óhugsuðu máli. Skoðanir hans og ráð
voru manni því dýrmæt. Með fasi sínu
og framgöngu ávann hann sér virð-
ingu okkar samferðamannanna.
Gaman var að hitta þau hjónin,
Jónas og Sigurveigu, í flokksstarfi
okkar. Ekki fór fram hjá neinum að
þar voru á ferð góðir félagar, samhent
og glæsileg hjón. Við framsóknar-
menn munum sakna Jónasar, eins af
okkar traustustu félögum, í flokks-
starfi okkar í Suðvesturkjördæmi.
Þakka ég honum allar samverustund-
irnar, stuðning og ráð á liðnum árum.
Sigurveigu, Sigrúnu, Helgu, Jóni Er-
lingi, Úlfhildi og öðrum aðstandend-
um votta ég mína dýpstu samúð
vegna fráfalls Jónasar. Megi Guð
blessa minningu hans.
Siv Friðleifsdóttir.
Kær vinur og félagi er látinn. Stór
er sá hópur vina og kunningja sem nú
drúpir höfði með söknuði vegna frá-
falls Jónasar frá Ystafelli. Hans verð-
ur minnst af hlýhug og virðingu allra
þeirra er til hans þekktu.
Margs er að minnast þegar litið er
yfir farinn veg samskipta okkar hjóna
og Jónasar og Sigurveigar í nærri
hálfa öld. Oddný mætti þeirra glaða
viðmóti á Hvanneyri og Sveinn
kynntist Jónasi fyrst í Gunnarsholti
er hann vann þar af eldmóði að rann-
sóknum á grösum og korni. Jónas var
okkur síðar ómetanlegur ráðgjafi og
vinur þegar við ung öxluðum ábyrgð í
Gunnarsholti og forsvar landgræðslu-
mála. Þá var Jónas aðstoðarmaður
landbúnaðarráðherra. Æ síðan hefur
vegferð okkar hjónanna farið saman í
lífsins ólgusjó, en aldrei bar nokkurn
skugga á vináttu og tryggð. Þegar við
hugsum til Jónasar kemur fyrst í hug-
ann glaðværð og óbilandi áhugi hans
á öllum þeim málefnum sem horfðu
landsbyggðinni til heilla. Jónasi var
falin forysta íslensku bændastéttar-
innar um langt árabil og gegndi hann
einnig fjölmörgum öðrum ábyrgðar-
störfum sem hér verða ekki talin, en
öllum þeim skilaði hann af einstakri
alúð og hugsjón.
Jónas var einstaklega ráðvandur
og setti hag landsmála og landbún-
aðar framar eigin hag. Einstök sam-
viskusemi og elja einkenndi öll störf
Jónasar og það var heiður að fá að
starfa með honum. Hann hafði ríka
réttlætiskennd og sagði skoðanir sín-
ar umbúðalaust. Hann var samur við
háa sem lága og var hafsjór af fróðleik
um sögu landbúnaðar. Að leiðarlok-
um er okkur efst í huga söknuður og
þakklæti fyrir áratuga vináttu,
drengskap og samskipti sem aldrei
bar skugga á. Það var mikill heiður að
fá að starfa með honum. Öll voru þau
samskipti á einn veg, hann var traust-
ur félagi, hreinn og beinn og frá hon-
um stafaði mikilli innri hlýju. Hann
var gæddur miklum mannkostum,
góðum gáfum, velviljaður og vinfast-
ur, sannur Íslendingur og afar heil-
steypt manneskja. Hann kom til dyr-
anna nákvæmlega eins og hann var
klæddur og tjáði skoðanir sínar um-
búðalaust. Það voru forréttindi að
kynnast honum og minningin um góð-
an dreng lifir. Sigurveig, börn þeirra,
fjölskyldur, ættingjar og vinir kveðja
nú mikilhæfan mann með söknuði.
Við biðjum þeim guðs blessunar og
vottum þeim okkar dýpstu samúð.
Oddný og Sveinn
í Gunnarsholti.
Óhætt er að segja að Jónas Jóns-
son hafi viljað bæta hag byggðanna
með hverjum þeim hætti sem völ var
á. Árið 1985 sat hann stofnfund nor-
rænna samtaka sem kalla sig „Hela
Norden ska leva, HNSL“, sem hafa
það markmið að örva og efla lands-
byggðina. Hann átti þátt í að mér var
boðið að sitja stjórnarfund samtak-
anna í Gautaborg árið 1986 og upp frá
því hóf ég með hans hjálp undirbún-
ing að stofnun velferðarfélaga á
landsbyggðinni og heildarsamtaka til
að þjóna þeim og sameina. Eftir
markvissa vinnu okkar í fimm ár og
með aðstoð frá HNSL tókst þetta og
voru heildarsamtökin, Landsbyggin
lifi, LBL, stofnuð 2001. Jónasi bauðst
að verða fyrsti formaður LBL en
hann þáði það ekki og mæltist til þess
að ég tæki það að mér.
Framkoma Jónasar í þessu máli
bar vott um víðsýni hans og góða trú á
konum til ábyrgðarstarfa, þ.á m. til
stjórnunarstarfa í byggðamálum,
jafnvel þótt þær ættu heima í Reykja-
vík, sem var harla óvenjulegt. En að
hans mati voru Íslendingar 15-30 ár-
um á eftir frændum okkar á Norð-
urlöndum í byggðaþróun.
Jónas skynjaði að með opnu hug-
arfari, góðri menntun og góðum upp-
lýsingaskilyrðum gætu ólíklegir hlut-
ir gerst til góðs fyrir íslenska byggð.
Að hans mati gat fólkið í sveitum
landsins haft miklu meiri áhrif á sín
mál, ef það legði fram vinnu og vilja til
verksins. Aðstoð frá Reykvíkingum
gæti verið ómetanleg, ef vel tækist að
stilla saman strengi.
Hið góða traust, sem Jónas sýndi,
stappaði í mig stálinu og ég var stað-
ráðin í að láta verkin tala í formi góðra
verkefna. Hugmyndir mínar varðandi
byggðaþróun voru yfirleitt fyrst
bornar undir Jónas. Eins mátti ég
koma til hans í Bændahöllina, þegar
ég þurfti á hjálp að halda, t.d. varð-
andi greinar og ræður, því að Jónas
var alltaf boðinn og búinn til að lesa
yfir. Sem yfirlesari var hann sérlega
vandvirkur, enda mikill unnandi ís-
lenskrar tungu. Jónas átti það til að
skamma mig en það gerði hann aðeins
af því að hann vildi mér svo vel. Þegar
grannt er skoðað hafa samskipti okk-
ar, sem staðið hafa yfir í um 20 ár,
ætíð verið á uppbyggilegu nótunum
og mér þótti afar vænt um hann sem
góðan mann. Í samskiptum okkar var
Jónas alltaf hinn raunsæi gefandi en
ég þiggjandi.
Fyrsta byggðaþing LBL, sem jafn-
framt var samnorrænt, var haldið í
Hrísey árið 2002. Af því tilefni var
Jónas fararstjóri í rútuferðalagi með
frændum okkar á Norðurlöndum frá
flugvellinum í Keflavík yfir Kjöl til
Akureyrar. Framlag Jónasar gerði
þá ferð sérstaklega eftirminnilega.
Þegar stórbreytingar, sem við Jón-
as vorum hvorug sátt við, urðu á
stjórn LBL vorið 2003, sagði Jónas
við mig ákveðið: „Fríða, eitt ætla ég
að biðja þig um að gera. Haltu áfram
með verkefnið Unglingurinn á lands-
byggðinni.“ Ég jánkaði þessu og hef
reynt að standa við orð mín. Jónas var
sérstaklega ánægður með þetta verk-
efni. Að hans mati var þarna eitthvað
á ferðinni þar sem borgin og byggðin
gátu bætt upp hvort annað, miðlað
hvort öðru.
Ég flyt eiginkonu Jónasar og börn-
um innilegar samúðarkveðjur. Guð
blessi minningu Jónasar Jónssonar.
Fríða Vala Ásbjörnsdóttir.
Fallinn er frá einn af húnverjum
Vesturbæjarlaugar, Jónas Jónsson,
fyrrverandi búnaðarmálastjóri. Í
sundlaugaranddyrinu höfum við hist
nær hvern virkan dag síðastliðinn ald-
arfjórðung, en hin síðustu ár í Laug-
ardalslaug um helgar. Í maíbyrjun
tjáði Jónas okkur, að hann þyrfti að
gangast undir nýrnabrottnám vegna
hnúts í nýranu. Sá reyndist illkynja
og hefur nú dregið hann til dauða, 77
ára gamlan, langt um aldur fram að
okkur finnst. Hann hafði að vísu oft
vantað í sund í vetur og eftir á að
hyggja hefur þar valdið nýrnamein-
semdin, því enda þótt vitað væri, að
ýmsir sjúkdómar aðrir herjuðu á fé-
laga vorn hafði hann lítt látið þá
hindra sig. Ævi og störf Jónasar
munu aðrir rekja. Hér verður aðeins
minnst góðs sundfélaga. Meðan beðið
var morgunopnunar í anddyri Vest-
urbæjarlaugar voru málefni dagsins
reifuð, brotin betur til mergjar í pott-
inum Örlygshöfn og loks staðan tekin
á ný yfir kaffi- eða tebolla í forstof-
unni. Langt er í frá, að öllum hafi
sýnst hið sama um menn og málefni,
en ganga mátti að því vísu, að Jónas
héldi uppi harðri vörn fyrir allar at-
hafnir framsóknarmanna og ekki síð-
ur varði hann málstað bænda gegn
því sem hann kallaði árásir krata á þá
stétt. Já, dreifbýlið átti í honum óbil-
andi málsvara og máttum við Kvos-
arlýður oft sitja undir hörðum ákúr-
um hans, þegar honum fannst keyra
úr hófi barnaskapur okkar og fáviska
um landsins gagn og nauðsynjar.
Eins og fyrr er getið tjáði Jónas
okkur í byrjun maí, að hann þyrfti að
✝
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
TRYGGVI BENEDIKTSSON,
lést á elliheimilinu Grund, föstudaginn 27. júlí.
Jarðarförin fer fram frá Digraneskirkju, fimmtu-
daginn 2. ágúst kl. 13.00.
Þórunn Björk Tryggvadóttir, Reynir Þór Ragnarsson,
Kjartan Tryggvason, Þórunn Tómasdóttir,
Gyða Dröfn Tryggvadóttir, Ástvaldur Traustason,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Ástkær sonur okkar, bróðir og vinur,
GUNNLAUGUR BJÖRNSSON,
Bjarkarheiði 13,
Hveragerði,
lést af slysförum, laugardaginn 28. júlí.
Útförin auglýst síðar.
Ásta Gunnlaugsdóttir, Björn Guðjónsson,
Guðjón Hugberg Björnsson,
Hafþór Vilberg Björnsson,
Valdís Ösp Árnadóttir.
✝
Okkar ástkæri,
SIGURGEIR PÉTURSSON
frá Ófeigsfirði,
sem lést aðfaranótt mánudagsins 23. júlí, verður
jarðsunginn frá Kópavogskirkju á morgun,
fimmtudaginn 2. ágúst kl. 15.00.
Jenný Haraldsdóttir,
Arndís B. Sigurgeirsdóttir, Bára K. Kristinsdóttir. ✝
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma,
langamma og langalangamma,
SIGRÍÐUR ÁLFSDÓTTIR,
áður til heimilis í
Hamraborg 30,
Kópavogi,
sem lést fimmtudaginn 26. júlí á dvalarheimilinu
Sunnuhlíð í Kópavogi, verður jarðsett, fimmtu-
daginn 2. ágúst kl. 15.00.
Athöfnin fer fram frá kirkju Óháða safnaðarins.
Blóm og kransar afþakkaðir en þeim sem vilja minnast hennar er bent á
Hjartavernd.
Fyrir hönd aðstandenda,
Eygló Jónasdóttir, Kristján Gunnarsson,
Álfheiður Jónasdóttir, Absalon Poulsen,
Guðmundur Jónasson, Magnús Jónasson,
Rannveig Einarsdóttir.