Morgunblaðið - 27.03.2008, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 27. MARS 2008 29
Þegar tilkynningin um andlát
Stellu barst mér leitaði hugur minn
38 ár aftur í tímann, þá var ég 21 árs,
nýbyrjaður að vinna fyrir eiginmann
hennar, Pálma í Hagkaup. Stella sat
þá með yngstu dóttir sína Lilju í
kjöltu sér, þá 2 ára. Stella og Pálmi
voru þá búin að eignast 4 börn, bráð-
efnileg og falleg. Stella var fríð og
myndarleg kona, bar sig vel og alltaf
óaðfinnanlega klædd. Stella var mik-
ill fagurkeri og heimilið bar þess vott.
Eftir síðasta barnsburð hennar fór að
bera á hjartakvilla er ágerðist með
árunum, heimilið stórt og börnin orð-
in 4. Stella þurfti oft að fara inn á
spítala á þessum árum, mikið álag
var á henni og heimilinu öllu. Enginn
kunn lækning var þá til við þessum
kvilla.
Hlutverk Stellu að vera við hlið
Pálma var mikið, það vissu fáir hver
hún var, reyndar voru þau bæði lítið
fyrir að láta á sér bera. Pálmi var því-
líkur atorkumaður að við félagar
hans áttum oft erfitt með að fylgja
honum. Oft var slagurinn harður,
enda margar hindranirnar í íslensku
viðskiptalífi þá, ríkisforsjá í flestu og
kerfið barðist af lífi og sál við að við-
halda sér.
Margt minnti á selstöðukaupmenn
á fyrri öldum. Pálmi og Stella stóðu
dyggilega saman við að skapa hér
heiðarlegri umgjörð fyrir frjáls við-
skipti landsmönnum til betri lífs-
kjara, sem þau sannarlega gerðu,
sagan á eftir að sýna fram á það.
Pálmi var fljótlega byrjaður að
hugsa um uppbyggingu á stórverslun
með fjölda smáverslana og þjónustu-
kjarna með yfirbyggða göngugötu.
Flestir töldu þetta algjöra firru og
vonlaust að fjármagna þessa stór-
framkvæmd. Enginn bilbugur var á
þeim hjónum, allt var lagt undir til að
koma Kringlunni upp og ekkert til
sparað. Það tókst þeim frábærlega
þrátt fyrir allar hrakspár.
Ég tel að afrek þeirra og framsýni
við þetta verkefni sé það stærsta í ís-
lenskri verslunarsögu. Kringlan hef-
ur sýnt sig og sannað á sínum 20 ár-
um. Staðist tímans tönn og er
glæsilegur minnisvarði þeirra.
En trúlega hefur álagið verið of
mikið á Pálma, hann fékk alvarlegt
hjartaáfall í Flórída en snarræði
Stellu hefur trúlega bjargað lífi hans.
Veikindi Pálma ágerðust á seinni
byggingartíma Kringlunnar. Ekki
kom til álita af þeirra hálfu að tefja
framkvæmdir, Stella sýndi nú hvað í
henni bjó. Hún stóð fast við hlið
Pálma, hjúkraði og hlúði að honum
eins og best var á kosið. Stella og
Pálmi sáu draum sinn rætast, en því
miður fengu þau allt of stuttan tíma
til að njóta efri áranna saman. Pálmi
lést 4.4. 1991.
Ég hef verið í stöðugu sambandi
við Stellu fram undir það síðasta.
Hún var ekki mikið fyrir að bera til-
finningar sínar á torg. Hennar missir
var mikill er hún missti Pálma, og
enn átti hún eftir að verða fyrir mik-
illi sorg er sonardóttir hennar Guð-
rún Elísabet Jónsdóttir lést af slys-
förum. Stella bar harm sinn í hljóði,
andlát Guðrúnar Elísabetar var
henni og allri fjölskyldunni mjög erf-
itt.
Stella var mjög stolt af börnum
sínum og barnabörnum. Ég fékk allt-
af fréttir reglulega af þeim, en hún
fylgdist eins vel og hún gat með þeim.
Stella mín, nú er komið að kveðju-
stund, ekki hringir þú oftar í mig. Við
áttum oft gott spjall saman um lífið
og tilveruna. Ég veit að þú ert farin í
lendurnar miklu, þar finnur þú
Pálma þinn, berðu honum kveðju
mína.
Blessuð sé minning þín.
Ólafur Hjaltason.
Fingurnir trommuðu nett á fund-
arborðið þangað til við tókum eftir
því og skildum að það var ætlast til að
við þögnuðum. Ættmóðirin hafði
fundið ástæðu til að láta mig og syni
sína tvo vita af sér með þessum kurt-
eislega hætti. Við þögnuðum og
hlustuðum. Kannski kom athuga-
semd um háleit áformin sem til um-
ræðu voru: „Ég er nú ekki viss um að
honum pabba ykkar hefði líkað
þetta.“ Stundum bara brosandi setn-
ing um að við værum nú meiri vitleys-
ingarnir. Oft voru systurnar líka og
þá var ákafinn meiri, hlátrasköllin
hærri, hugmyndirnar fleiri og
handapatið mikið. Þá brosti Stella,
sagði ekki neitt en ég fann að hún
var stolt og ánægð með börnin sín.
Tóku sumt frá henni, annað frá
Pálma.
Fullu nafni var hún yfirleitt ekki
kölluð. Ættmóðurnafngiftina heyrði
ég bara notaða þegar synirnir iðr-
uðust og þóttust vera hátíðlegir en
annars var hún ævinlega Stella.
Hún var einstaklega mótfallin
sviðsljósinu. Hógværð og nægjusemi
einkenndi hana á alla lund. Fyrir
mörgum árum lagði Jónína S. Gísla-
dóttir Landspítalanum til hundruð
milljóna sem með naumindum mátti
skýra frá. Ekki mynd, ekki viðtal.
Fæstir vissu raunar hver hún var.
Aldrei síðar mátti með neinum hætti
vekja athygli á því sem þessi stóra
gjöf kom til leiðar og það er sjálfsagt
ekki í Stellu þökk að minnast yfir-
leitt á þetta hér. Aðstæður nú auka
mér kjark.
Hlutverk Stellu við áhættusama
og erilsama uppbyggingu fyrirtæk-
isins var á heimilinu. Þar vantaði
ekki verkefnin, börnin, uppeldið, eig-
inmaðurinn, vinir og fjölskylda. Þar
var grunnurinn lagður. Það gerir
enginn út frá ónýtri höfn, brotinni
bryggju.
Þegar ég réð mig til starfa hjá
Hagkaupum varð um það samkomu-
lag að ég fengi frið og sjálfstæði frá
bræðrunum sem báðir störfuðu við
ýmsan rekstur fjölskyldunnar. Gekk
það eftir. Við Stellu gerði ég sem
betur fer engan slíkan samning. Hún
hafði oft samband við mig út af stóru
og smáu en í matvöruverslun skipta
smáatriðin miklu ef ekki öllu. Hún
átti það til að flytja mér athuga-
semdir um reynslu vinkvenna sinna í
búðunum hjá okkur, ýmist til að
hrósa eða benda á það sem betur
mætti fara. Samtölin voru ýmisleg.
Hún hafði skoðanir á því hvernig
framkoma mín var opinberlega; vel
gert eða lakara, auglýsingarnar,
góðar eða vondar. Synirnir og dæt-
urnar. Allt var þetta í hófi gert, þó að
stundum hafi verið kveðið fast og
jafnvel háðulega að orði um menn og
málefni. Þá gat manni brugðið
harkalega. Fyrir mig var ómetanlegt
að eiga þennan þráð og fá hreinskiln-
islega yfirferð annað slagið. Af þess-
um samtölum okkar urðu góð kynni,
vinátta og traust sem ég finn fyrir
nú. Eftir stendur virðing og þakk-
læti.
Dætrunum og sonunum og börn-
unum öllum sendi ég samúðarkveð-
ur.
Megi hún hvíla í friði.
Óskar Magnússon.
Jónínu Sigríði Gísladóttur (Stellu)
kynntist ég fyrst á áttunda áratug
síðustu aldar þegar ég hóf að vinna
lögfræðistörf fyrir hinn ágæta eig-
inmann hennar, Pálma Jónsson at-
hafnamann og forstjóra Hagkaups.
Þó ég hefði ekki hitt hana fyrr, vissi
ég þau deili á henni, að afi hennar
Sigurður Gíslason, húsasmíðameist-
ari á Eyrarbakka, hefði verið bróðir
Hallgrímu Gísladóttur ömmu minn-
ar. Það varð strax gott samband
okkar í milli og við áttum síðar eftir
að ræða heilmikið saman um skyld-
menni okkar og fjölda sameiginlegra
ættingja.
Vorum við sammála um að of lítil
samskipti hefðu verið, en svona vill
það vera í hraða nútímans. Samræð-
ur okkar snerust einnig mikið um
þjóðfélagsmál almennt, því á þeim
hafði Jónína ákveðnar skoðanir.
Ekki síst var henni umhugað um
heilbrigðismál. Fannst henni að þar
mætti bæta um betur, bæði hvað
varðaði starfsaðstöðu starfsfólks og
stjórnenda Landspítalans vegna
skorts á nauðsynlegum tækjum og
húsbúnaði og ekki síður fannst henni
aðstaða og þjónusta við sjúklinga á
ýmsan hátt ófullnægjandi.
Það var því að vel ígrunduðu máli
að hún stofnaði í júní árið 2000 sjóð
undir nafninu „Gjafa- og styrktar-
sjóður Jónínu S. Gísladóttur“. Sjóð-
urinn hefur meðal annars það hlut-
verk að stuðla að bættri þjónustu við
hjartasjúklinga á Landspítalanum,
styrkja tækjakost spítalans, styrkja
vísindastörf á sviði hjarta- og æða-
sjúkdóma og vinna almennt að vel-
ferð hjartasjúklinga í landinu.
Framlag Jónínu til sjóðsins hefur
alls numið 217 millj. kr. og hefur
sjóðurinn stuðlað að kaupum spítal-
ans á margvíslegum tækjum, fyrst á
árinu 2000 með 40 millj. kr. framlagi
til kaupa á hjartaþræðingartæki,
sem tekið var í notkun í ágúst 2001.
Þá hefur sjóðurinn stuðlað, með tuga
milljóna króna framlagi. að kaupum
spítalans á fjölda annarra tækja svo
sem raflífeðlisfræðibúnaði til rann-
sókna og meðferðar á hjartsláttar-
truflunum, ómtækjum fyrir hjarta-
skurðlækningadeild og bráðamót-
töku og vöktunarbúnaði á hjarta-
lækningadeild spítalans. Þá tók
sjóðurinn þátt í að sett væri á fót
göngudeild fyrir hjartasjúklinga. Á
næstu vikum er gert ráð fyrir að
sjóðurinn ráðstafi allt að 75 millj. kr.
til endurnýjunar á hjartaþræðingar-
tæki spítalans.
Ekki hefur borið mikið á þessum
framlögum Jónínu á opinberum vett-
vangi, enda var það ekki hennar vilji,
en víst er að hennar framlag hefur
gert mörgum manninum lífið bæri-
legra og á hún einlægar þakkir skilið
fyrir það.
Mesta umhyggju bar Jónína Sig-
ríður þó fyrir eiginmanni sínum,
meðan hann lifði, og var hans stoð og
stytta í annasömum störfum hans.
Þá bar hún mikla umhyggju fyrir
börnum sínum og fjölskyldum þeirra
og átti þær óskir heitastar að þau
yrðu góðir þegnar þessa lands.
Við fráfall Jónínu sendum við
Ingibjörg börnum hennar og fjöl-
skyldum þeirra innilegar samúðar-
kveðjur. Blessuð sé minning hennar.
Helgi V. Jónsson.
Elsku Jónína mín, ég kveð þig nú
með söknuði í hjarta en veit að þú ert
á góðum stað núna. Þegar við kynnt-
umst fyrir um sex árum síðan mátti
kannski líkja þér við hörpuskel en
það var erfitt í fyrstu að komast inn-
fyrir skelina, en þegar hún opnaðist
kom í ljós perlan sem þú varst í raun.
Ég leit eina lilju í holti,
hún lifði hjá steinum á mel.
Svo blíð og svo björt og svo auðmjúk
– en blettinn sinn prýddi hún vel.
Ég veit það er úti um engin
mörg önnur sem glitrar og skín.
Ég þræti ekki um litinn né ljómann
en liljan í holtinu er mín!
Þessi lilja er mín lifandi trú,
þessi lilja er mín lifandi trú.
Hún er ljós mitt og von mín og yndi.
Þessi lilja er mín lifandi trú!
Og þó að í vindinum visni,
á völlum og engjum hvert blóm.
Og haustvindar blási um heiðar,
með hörðum og deyðandi róm.
Og veturinn komi með kulda
og klaka og hríðar og snjó.
Hún lifir í hug mér sú lilja
og líf hennar veitir mér fró.
(Þorsteinn Gíslason.)
Elsku Jónína mín, takk fyrir allan
þann tíma sem við áttum saman.
Elsku Gísli, Jón, Ingibjörg, Lilja
og aðrir aðstandendur, Guð gefi ykk-
ur styrk á þessum erfiða tíma. Hlúið
vel að hvert öðru.
Þín vinkona
Helga.
Jónína Gísladóttir er nú fallin frá,
mín góða vinkona til margra ára, og
langar mig að minnast hennar með
nokkrum orðum.
Kynni okkar Stellu, eins og hún
var kölluð, hófust fyrir nær 60 árum
er við vorum saman í ár í París. Síð-
an þá höfum við alltaf haft samband
því vinátta sem myndast á ungum
árum er oftast haldbest.
Stella var afskaplega skemmtileg,
opin og áhugsöm um samtímann og
hafði ákveðnar skoðanir og vildi öll-
um vel. Hún hafði yndislegt skop-
skyn og mjög góðan bókmennta-
smekk, var lítið fyrir reyfara, og ekki
væri ég hissa þó bók eftir Dostoj-
evsky hefði verið á náttborði hennar
þegar kallið kom.
Hún hefur nú fengið hvíldina og
kveð ég hana með miklum söknuði
og þakka samfylgdina. Far vel, kæra
vinkona.
Kristín Guðjohnsen.
✝
Ástkær sonur okkar, bróðir, barnabarn og frændi,
ÞÓR WILLEMOES PETERSEN
Arnarhrauni 40,
Hafnarfirði,
lést á Barnaspítala Hringsins að morgni
mánudagsins 24. mars.
Sigrid Foss, Guðmundur Jónsson,
Per Willemoes,
Laufey, Steinunn Ruth, Jón og Gobeline Willemoes,
Þóra Antonsdóttir, Friðþjófur Sigurðsson,
Tormod Willemoes,
Kristín Erla Þorgeirsdóttir.
✝
Ástkær dóttir mín, móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma,
EYGLÓ BRYNDAL ÓSKARSDÓTTIR,
Hjalladæl 8,
Eyrarbakka,
lést sunnudaginn 23. mars á Landspítalanum við
Hringbraut.
Hún verður jarðsungin frá Seljakirkju mánudaginn
31. mars. kl. 13.00.
Magnea Guðjónsdóttir,
Jóhannes Klemens Steinólfsson, Hafdís Rósa Bragadóttir,
Ástríður Björg Steinólfsdóttir, Hermann Þór Jónsson,
Eysteinn Þór Bryndal Steinólfsson, Kristín A. Guðbjartsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og lang-
amma,
JÓNÍNA SIGRÍÐUR GÍSLADÓTTIR,
Miðleiti 5,
andaðist á St. Jósefsspítalanum í Hafnarfirði
þriðjudaginn 18. mars.
Útför hennar fer fram frá Dómkirkjunni í Reykjavík,
fimmtudaginn 27. mars kl. 16.00.
Sigurður Gísli Pálmason, Guðmunda Þórisdóttir,
Jón Pálmason, Elísabet Björnsdóttir,
Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir, Jón Ásgeir Jóhannesson,
Lilja Sigurlína Pálmadóttir, Baltasar Kormákur Baltasarsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir,
afi, sonur og bróðir,
JÓHANNES SÆVAR JÓHANNESSON
frá Vestmannaeyjum,
Suðurtúni 19,
Álftanesi,
lést fimmtudaginn 20. mars.
Útförin auglýst síðar.
Ágústa G.M. Ágústsdóttir,
Svava Jóhannesdóttir,
Alda Lára Jóhannesdóttir, Halldór Klemenzson,
Jóhanna María, Þórunn Ágústa, Ella og Anna Lillý,
Þórunn Alda Björnsdóttir
og systkini hins látna.
✝
Hjartkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
HREFNA MAGNÚSDÓTTIR,
Fremri Hundadal,
Dalasýslu,
lést á heimili sínu þriðjudaginn 25. mars.
Snæbjörg R. Bjartmarsdóttir, Ólafur Ragnarsson,
Kristján H. Bjartmarsson, Halldóra Guðmundsdóttir,
Jónína Þ. Bjartmarsdóttir,
Benjamín G. Bjartmarsson, Ólöf A. Steingrímsdóttir,
Fanney H. Bjartmarsdóttir, Bert Y. Sjögren,
Hrefna S. Bjartmarsdóttir, Aðalsteinn Jónsson,
barnabörn og barnabarnabörn.