Morgunblaðið - 31.08.2008, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 31. ÁGÚST 2008 37
ÍSLENSKT vís-
indasamfélag hefur
tekið stakkaskiptum á
síðustu árum, ekki
síst með eflingu há-
skólanna í landinu og
mikilli fjölgun nem-
enda í rannsókn-
artengdu framhalds-
námi. Á sama tíma
hafa rannsóknahópar
eflst á ýmsum sviðum, og sumir
vakið verðskuldaða athygli á al-
þjóðavettvangi. Þörf fyrir rann-
sóknafé eykst því í sífellu.
Háskólar og rannsóknastofnanir
fá umtalsverðar fjárveitingar til
rannsókna á hverju ári, en eftir
sem áður eru opnir samkeppn-
issjóðir öruggasta leiðin til að
tryggja að fjármagn renni til sterk-
ustu og öflugustu vísindamannanna
á öllum sviðum. Þar gegnir Rann-
sóknasjóður Vísinda- og tækniráðs
lykilhlutverki. Í stefnu Vísinda- og
tækniráðs fyrir árin 2006-2009 er
lögð áhersla á að efla skuli sam-
keppnissjóðina, enda séu þeir besta
tæki hins opinbera til
að efla íslenskt vís-
indasamfélag.
Í fjárlögum fyrir ár-
ið 2008 var stigið afar
mikilvægt skref í
þessa átt. Þar kom
fram sú fyrirætlun rík-
isstjórnarinnar að nán-
ast tvöfalda fjárveit-
ingar til
Rannsóknasjóðs á
tímabilinu 2008-2011
þannig að sjóðurinn
verði orðinn 1.100 milljónir króna
árið 2011. Það er augljóst að tvíefl-
ing Rannsóknasjóðs mun renna
enn styrkari stoðum undir frjálsar
rannsóknir í landinu og styrkja
þann grunn sem hérlend nýsköpun
byggist á. Öflugri Rannsóknasjóður
gefur stjórn sjóðsins tækifæri til
að marka nýja stefnu til næstu ára,
hækka styrki umtalsvert og styðja
þannig við grósku í vísinda-
samfélaginu. Mun þessarar breyt-
ingar sjá stað strax í úthlutun
næsta árs. Munar þar mest um
67% hækkun öndvegisstyrkja, sem
hver um sig getur nú orðið allt að
25 milljónir á ári til þriggja ára, og
er líklegt að þeir styrkir muni
hækka meira á næstu árum í takt
við fyrirhugaða eflingu sjóðsins.
Öndvegisstyrkir Rannsóknasjóðs
eru ætlaðir til stærri rann-
sóknahópa sem eru í viðamiklu al-
þjóðlegu samstarfi. Rannsóknir á
ýmsum sviðum eru kostnaðarsamar
og nauðsynlegt að styrkumhverfið
sé sveigjanlegt og það geti stutt
vel við sókn afburða vísindamanna.
Um leið og styrkir eru hækkaðir
er mikilvægt að vekja athygli um-
sækjenda á því að krafan um mót-
framlag hefur verið lækkuð úr 50%
í 15%. Krafan um 50% mótframlag
þýddi að umsækjandinn þurfti að
tryggja allt að helming heild-
arkostnaðar verkefnisins og hefur
hún sett stærri rannsóknahópum
óþarfar skorður og jafnvel heft við-
gang þeirra.
Stjórn Rannsóknasjóðs telur að
með þessari breytingu sé ekki síst
komið til móts við þá vísindamenn
sem virkastir eru í rannsóknum og
þeim gefið aukið svigrúm til að
sækja í sjóðinn.
Sú umræða hefur skotið upp
kollinum að erfitt sé að tryggja
faglegt mat í fámennu vísinda-
samfélagi; nánir samstarfsmenn á
fámennum fræðasviðum komist
ekki hjá því að meta hver annan,
og erfitt sé að komast hjá óþægi-
legu návígi jafnvel þótt ekki sé um
vanhæfi að ræða.
Stjórn Rannsóknasjóðs hefur
ákveðið að bregðast við þessum
ábendingum með þeim hætti að
óska eftir því að allar umsóknir í
sjóðinn og fylgigögn séu á ensku,
nema í sérstökum undantekning-
artilfellum. Íslenskt vísinda-
samfélag er fámennt og mikilvægt
er að hægt sé að senda umsóknir
jöfnum höndum í mat erlendis til
að tryggja fagleg gæði verkefna í
hvívetna.
Íslenskir vísindamenn á öllum
sviðum birta niðurstöður sínar á al-
þjóðlegum vettvangi svo að stjórn
sjóðsins er þess fullviss að skiln-
ingur sé á þessari kröfu, en undir-
strikar jafnframt að umsækjendur
geta farið fram á að senda inn um-
sóknir á íslensku á þeim sviðum
þar sem birtingar einskorðast við
íslenskan vettvang.
Aukin sókn vísindamanna í
Rannsóknasjóð Vísinda- og tækni-
ráðs ber vitni um þann kraft sem
er í íslensku vísindasamfélagi og
þær miklu væntingar sem gerðar
eru til sjóðsins. Sterkur samkeppn-
issjóður er tvímælalaust besta og
skilvirkasta tæki hins opinbera til
að efla rannsóknarstarf í landinu
þar sem úthlutun fjár byggist á
sterkri faglegri samkeppni. Þær
nýju leiðir sem farnar verða í
næstu úthlutun, bæði með hærri
styrkjum og því að tryggja gæði
hins faglega mats enn frekar, miða
að því gera sjóðinn að enn öflugra
og áhrifameira tæki.
Ég er þess fullviss að þannig
muni Rannsóknasjóður geta brugð-
ist enn betur við síbreytilegum og
vaxandi þörfum vísindamanna í
landinu á næstu árum.
Öflugri Rannsóknasjóður – hærri styrkir
Guðrún Nordal seg-
ir frá eflingu Rann-
sóknasjóðs
» Tvíefling Rann-
sóknasjóðs mun
renna enn styrkari stoð-
um undir frjálsar rann-
sóknir í landinu og
styrkja þann grunn sem
hérlend nýsköpun bygg-
ist á.
Höfundur er formaður
stjórnar Rannsóknasjóðs.
AÐ kaupa í mat-
inn, ná sér í morg-
unkaffið eða fylla á
bílinn er hversdags-
legur hlutur í huga
nær allra hér á landi.
Fylgja þessum rút-
ínum oftast einhver
samskipti við mann-
eskju sem stendur á
bak við afgreiðslu-
kassa og býður góðan
dag. Starf afgreiðslu-
manns er í grunninn
að vera kurteis og að
verða við hverri
þeirri bón sem við-
skiptavinurinn ætlast
til af honum. Góður
þjónustumaður gerir
allt sem í valdi hans
stendur til að skilja
við viðskiptavininn
sáttan. Stundum er
það þó hægara sagt en gert.
Hefur þú, lesandi/viðskiptavinur
góður, nokkurntíma:
 talað í síma á meðan þú ert
afgreiddur,
 hvorki boðið góðan dag né
þakkað fyrir þig,
 reynt að þræta þegar kemur
í ljós að engin heimild er á
kortinu,
 þóst hafa gleymt kortinu úti í
bíl en en ekki komið aftur,
 hringt á undan þér til að
komast hjá því að standa í
röð,
 sníkt afslátt?
Oftast gefst afgreiðslumann-
inum rými til að taka þessu með
jafnaðargeði og jafnvel hlæja að
þessu eftir á. Einu sinni kom það
fyrir að manneskja lét sig hverfa
án þess að taka það sem hún pant-
aði sér.
–„Æ, ég gleymdi kortinu úti í
bíl, ég kem aftur eftir smá…“
Þetta hafa afgreiðslumenn
ÁTVR ábyggilega heyrt þúsund
sinnum þegar þeir hafa beðið fólk
um skilríki. Ég vinn hins vegar á
kaffihúsi og heyrist afsökun á
borð við þessa mun sjaldnar á
slíkum stað.
Ég veit ekki hvort ég er stóísk-
ur að eðlisfari en svo ég beri mig
saman við kunningja og vini í
svipuðum störfum finnst mér ég
verða síst var við
dónaskap við-
skiptavina. Flestir
sem ég afgreiði heyra
ekki undir neitt af of-
antöldum atriðum og
yfirleitt hef ég gaman
af að afgreiða fólk. En
rotnu eplin smita mest
frá sér og geta eyði-
lagt allan daginn fyrir
manni svoleiðis að um-
ræðan milli kollega
snýst um fátt annað
þegar stólum er raðað
upp í lok dags.
Ég þarf ekki nema
að líta í kringum mig
og sjá hvernig sumir
hafa reynt að sporna
við tillitsleysi við-
skiptavina. Í stórum
verslunum hanga
gjarnan skilti sem ýja
að því eða beinlínis
biðja viðskiptavini um
að tala ekki í síma á
meðan þeir eru af-
greiddir. Þar hefur
þurft að taka í taumana. Er rétt-
látt að starfsfólk þurfi trekk í
trekk að biðja viðskiptavinina um
eitthvað sem er almenn og sjálf-
sögð kurteisi? Eða er hugsunin sú
að svo lengi sem borgað er fyrir
þjónustuna, megi viðskiptavinur
haga sér eftir sinni hentisemi? Er
það þess virði að gleyma sér í sím-
tali og versla hálfshugar?
Reynsla mín af viðskiptavinum
er þó í heildina jákvæð (annars
hefði ég skipt um vinnu fyrir
löngu) og auðvitað er fyrirgefið ef
fólk sér að sér. Bón mín er einföld
en þrískipt: Bjóðið góðan dag/gott
kvöld, brosið og þakkið fyrir ykk-
ur.
Um mannasiði
við afgreiðslufólk
Tumi Ferrer skrif-
ar um samskipti af-
greiðslufólks og
viðskiptavina
Tumi Ferrer
»Er réttlátt
að starfsfólk
þurfi trekk í
trekk að biðja
viðskiptavinina
um eitthvað sem
er almenn og
sjálfsögð kurt-
eisi?
Höfundur er kaffibarþjónn.
Fréttir
í tölvupósti
Nú stendur yfir gerð fjárhagsáætlunar fyrir næsta ár.
Reykjavíkurborg auglýsir eftir umsóknum um styrki vegna
starfsemi á árinu 2009. Meðal markmiða styrkveitinga er að
styrkja og efna til samstarfs við félagasamtök, fyrirtæki og
einstaklinga um uppbyggilega starfsemi og þjónustu í
samræmi við stefnumörkun, áherslur og forgangsröðun
borgaryfirvalda. Styrkir eru m.a. veittir til verkefna á sviði
eftirtalinna málaflokka:
• félags- og velferðarmála
• menntamála - grunnskólar/leikskólar
• íþrótta- og æskulýðsmála
• mannréttindamála
• menningarmála
• umferðaröryggismála
Vakin er athygli á því að reglur um styrkveitingar er að finna
á vef Reykjavíkurborgar www.reykjavik.is/styrkir. Þar er
einnig að finna nánari upplýsingar um áherslur borgarinnar
í einstökum málaflokkum.
Umsóknum skal skilað á sérstökum eyðublöðum sem nálgast
má á vef Reykjavíkurborgar, www.reykjavik.is/styrkir.
Eyðublöðum þessum skal skilað rafrænt ásamt fylgigögnum,
eða, ef þess er ekki kostur, í Ráðhús Reykjavíkur,
merktum Reykjavíkurborg – styrkumsókn.
Umsóknarfrestur er til 1. október nk. og eru einungis
teknar til greina umsóknir sem berast innan tilskilins
frests og uppfylla þær kröfur sem reglur Reykjavíkurborgar
kveða á um.
Viðburðir eða verkefni eru ekki styrkt eftir á. Þá eru
styrkir alla jafna hvorki veittir til kaupa á húsnæði né til
greiðslu fasteignagjalda. Umsóknir verða metnar með
hliðsjón af eftirfarandi:
• markmiðum sem lýst er og hvort líklegt sé að
þeim verði náð
• hvort verk- og tímaáætlun sé raunhæf
• hvort unnt sé að meta framvindu verksins
• hvort skilagreinar og fyrri verkefni sem styrk hafa
hlotið uppfylli lágmarkskröfur
• væntanlegum árangri og ávinningi fyrir
umrædda starfsemi
• fjárhagsáætlun og greinargerð um aðra fjármögnun
sem einnig skal fylgja umsókn
Styrkumsókn felur í sér að umsækjendur undirgangast
ákvæði reglna Reykjavíkurborgar um styrki. Gert er ráð
fyrir að úthlutun nefnda og ráða verði lokið í árslok 2008.
Styrkir
Reykjavíkurborgar
Fyrirspurnir og óskir um nánari upplýsingar
má senda á netfangið styrkir@reykjavik.is
www.reykjavik.is/styrkir