Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1942, Blaðsíða 13

Ur endurminningum
Guðmundar frá Bakka
ÍS OG ERFIÐLEIKAR
Árið 1888 var eitt hið mesta erfiðleika- og
harðindaár, hér norðan lands, vegna mikilla haf-
ísa og aflaleysis. Mér er þetta ár mjög minnis-
stætt og ætla ég því að segja frá því helzta, er
á daga mína dreif á þessu herrans ári. Vera
kann að einhverjum þyki ekki ómerkilegt, að
bera saman þau lífskjör, er menn áttu almennt
við að búa á þessum árum, við það, er nú tíðkast,
og kynnast að nokkru þeirri lífsbaráttu, er al-
geng var fyrir, og allt fram undir síðustu alda-
mót. ,
Ég byrja þessa frásögn mína í árslok 1887,
en þá hafði ég ráðið mig á „Trofast“, er
var lítill hákarlabátur (vetrarskip), er Kristinn
Hafstein útgerðarmaður á Akureyri átti. Skip-
stjóri á „Trofast“ var Jóhann Þorfinnsson frá
Iíóli í Skagafirði.
Við fórum í hákarlalegu á annan dag jóla, að
kvöldi, og höfðum þriggja sólarhringa útivist,
eins og venja var, þegar vel gekk, enda gekk
þessi fyrsta ferð okkar ágætlega. Lögðum við
því strax upp í aðra legu og komum aftur til
Siglufjarðar á Gamlárskvöld.
Á annan í nýjári 1888 héldum við inn til Ak-
ureyrar með lifrina, og lögðum hana þar upp,
eins og skip Kristins Hafstein voru vön að gera.
Fórum við síðan nokkrar legur frá Akureyri og
fengum góðan afla.
Þegar komið var fram í marz, rak mikinn
hafís að landi fyrir öllu Norðurlandi, svo að
hvergi sást í auða vök. Fraus þá saman sjór og
land, svo að ganga mátti þurrum fótum um vík-
ur og voga, alla leið frá Siglufirði til Akureyr-
ar. Um sumarmál rak ísinn nokkuð frá landi,
en lagís var þó allmikill á innanverðum Siglu-
firði, svo að ekki var unnt að koma skipum út
úr firðinum. Var þá tekið að saga ísinn og sög-
uð mjó rás frá eyrarodda og inn á poll, innan-
vert við Siglufjarðareyri, en ekki var þessi rás
þó fær nema smábátum.
FERÐ TIL SAUÐÁRKRÓKS
Þennan vetur var hart í ári í Siglufirði, eins
og víðar um Norðurland og vörur mjög af skorn-
um skammti, og að mestu gengnar til þurrðar
um sumarmál. Var það ráð því tekið að senda
12 menn til Sauðárkróks eftir matbjörg, og feng-
ust fljótt menn til þeirrar farar. Fórum við all-
ir fótgangandi yfir Siglufjarðarskarð og feng-
um þrjá litla báta lánaða í Hraunakrók, en þá
var þar útræði nokkuð og margir bátar í naust-
um. Einar bóndi Guðmundsson á Hraunum og
fleiri bændur lánuðu bátana. Formenn á bátun-
um voru þeir: Jóhann Þorfinnsson á Hóli, Jón
Sveinsson á Siglunesi, og Baldvin Jóhannsson á
Siglunesi. Þegar við lögðum af stað úr Hrauna-
krók var að sjá íslaust með landi og héldum við
því vestur á bóginn í áttina til Sauðárkróks.
Þegar kom að Kögurvík við Þórðarhöfða var
ekki unnt að komast lengra, því að allt var fullt
af ís, þegar innar dró.
Drógum við bátana á land og gengum til Hofs-
óss. Hittum við þar að máli Ólaf heitinn Haf-
stein verzlunarstjóra og báðum hann að greiða
fyrir okkur og lána okkur bát, því að okkur þótti
líklegt, að hægt væri að komast þaðan sjóveg
til Sauðárkróks. Lánaði hann okkur bát, er
Sleipnir hét, og var hann svo stór, að hann bar
næstum því eins og allir hinir bátarnir, sem
við fengum í Hraunakrók, einnig lánaði hann
okkur minni bát. Héldum við síðan til Sauðár-
króks og komumst þangað við illan leik eftir
sólarhrings útivist. Komum við þangað seint að
kvöldi.
Forstjóri Gránuverzlunarinnar á Sauðárkrók
var þá Stefán Jónsson, sonur sr. Jóns í Glaum-
bæ. Snerum við okkur strax til hans, því að við
höfðum bréf meðferðis frá Oddvita Hvanneyrar-
hrepps, er gerði grein fyrir erindi okkar.
Fengum við þegar hinar beztu viðtökur og
afhenti Stefán okkur vörur þær, er við áttum að
sækja, og létum við þegar í stað bera þær í
bátana. Þó að kvöld væri komið og við værum
svefnlitlir, ákváðum við að leggja af stað heim-
leiðis þá um kvöldið. En ekki var fyrsti áfang-
inn langur, því að eftir nokkra erfiðleika urð-
um við að lenda á miðjum Borgarsandi og bera
vörurnar af skipunum og láta fyrirberast þar
um nóttina. Á næsta sjávarfalli komumst við
austur fyrir Hegranesið, og lágum þar við klapp-
irnar, innan við Utanverðunes, allan þann dag,
VIKINGUR
13