Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1945, Blaðsíða 17

strauma, sjávarföll, sjávarhita, sjávarseltu, ná-
kvæmt dýpi í Varosundi, Rognsundi, Stjörnu-
sundi og Langasundi, því um þau lá leiðin inn í
Altenfjörð. öllum þessum upplýsingum þurfti
að vinna úr og aðhæfa hinum tæknilega út-
búnaði ,,dverganna“.
Eflaust hefir líka brezka leyniþjónustan leik-
ið sinn mikilsverða þátt. Njósnarar og norskir
föðurlandsvinir eiga ef til vill eftir að skýra frá
sínum hlutverkum í sambandi við árásina á
Tirpitz.
Allar þessar rannsóknir og undirbúningur fór
fram án þess, að Þjóðverjar felldu hinn minnsta
grun.
Árásin var gerð 22» september 1943. Dverg-
kafbátarnir lögðu leið sína frá opnu hafi inn
Altenfjörð. Hvaða leið valin var eða hvernig
tókst að brjótast í gegn, frá því greinir ekki
sagan. En við vitum, að Place og Cameron tókst
það, og þeirra afrek bar hundraðfaldan ávöxt.
Henty-Greer mistókst. Hann og skipverjar hans
létu lífið, þegar þeir áttu örskammt ófarið að
marki. Hinum tveim tókst ekki aðeins að brjót-
ast gegn um allar girðingarnar í firðinum, held-
ur skiluðu þeir „dvergunum“ gegnum netin og
slárnar, sem umkringdu Tirpitz sjálfan, þar sem
hann lá við akkerisfestar. Ofurhugarnir voru þá
innan við 200 metra frá orustuskipinu. Örfáar
sekúndur voru til athafna og þær voru notaðar.
Enginn veit, hvort Þjóðverjar urðu þeirra var-
ir nokkrum sekúndum á undan eða eftir að
tundurskeytunum var skotið, en þeir brugðu
óðar við og hófu ægilega skothríð á „dvergana".
Tundurskeytin hæfðu Tirpitz og hið 40.000
smál. orustuskip veltist til eins og j ólgusjó, und-
an afli sprenginganna, en sprengiefnið í skeyt-
unum var nýfundið upp og sterkara en áður
hafði þekkzt. Litlu skeytin frá dvergkafbátun-
um gátu því valdið svipaðri eyðileggingu og
venjuleg tundurskeyti hefðu gert.
Kafbátarnir X6 og X7 sprungu í smátætlur,
samkvæmt áætlun Breta, því foringjar þeirra
framkvæmdu það, en þeir komust af og flestir
af áhöfnunum. Place og Cameron, sem dregnir
voru upp úr firðinum af Þjóðverjum, fengu
fréttirnar um að þeir hefðu verið sæmdir
Viktoríukrossinum — í þýzkum fangabúðum.
X 6 og 7 höfðu leyst hlutverk sitt glæsilega af
hendi. Hinir leiðangursmennirnir, sem úti fyrir
biðu, gátu greint af eðli sprenginganna, að ferð-
in hafði heppnazt. Ein sérstök sprenging túlkaði
örlög Henty-Greer og skipverja hans. Kafbátur
þeirra sprakk í loft upp. Þeir létu allir lífið, en
Þjóðverjar fengu heldur engar upplýsingar um
gerð kafbátsins.
Tirpitz var eina mikilsverða skotmarkið í
Altenfirði. Liitzov hafði farið þaðan kvöldið
VlKINGUK
áður og læðzt suður með ströndinni. En hann
var líka þýðingarmikið skotmark. Hann sökk
samt ekki, eftir að hafa meðtekið dvergskeytin,
og við því var heldur ekki búizt. Prince of Wales
fékk t. d. 17 tundurskeyti í sig, áður en hann
sökk við Malakkaskaga og Bismark annað eins,
auk þess að Vera hæfður mörgum fallbyssu-
skotum. En hliðarplötur Tirpitz höfðu rifnað
illa og ef til vill skrúfur hans og stýrisútbúnaður
laskazt svo, að liann varð að halda kyrru fyrir.
Frá hjálparskipum, sem lágu þarna, féklc
Tirpitz skjóta aðstoð, svo sem rafmagn, dælur
og fagmenn, og varahluti mátti senda loftleiðis
frá Kiel á nokkrum klukkustundum. En Bretar
gátu reiknað með að minnsta kosti 6 mánaða
viðgerð, ef til vill lengur. Einnig var ekki ósenni-
legt, að plötur skipsins hefðu rifnað undir sjáv-
armáli og þá hlaut hann, að aflokinni bráða-
birgðaviðgerð að fara til Kiel í þurrkví, en þar
náðu sprengjuflugvélar bandamanna til hans.
Tveir „dvergar" höfðu gert Tirpitz óvígan í
6 mánuði eða lengur. Þremur var fórnað við
árásina, en hinn kaldrifjaði hernaðarútreikning-
ur sýndi geysihagnað. Vetrarstormar norður-
hafanna fóru í hönd. Árstíð, þegar skammdegis-
myrkur grúfði yfir þessum samgönguleiðum
bandamanna mánuðum saman og torveldaði
mjög könnunarflug eða jafnvel útilokaði þau.
En hins vegar hinn ákjósanlegasti athafnatími
fyrir víkingaskip eins og Tirpitz, til að læðast
að skipalestunum og valda þeim gífurlegu tjóni.
Á annan jóladag réðust Þjóðverjar með öllum
sínum herstyrk á Rússlandsskipalest, — en það
var Scharnhorst, einn síns liðs. Honum var
sökkt af brezka orustuskipinu Duke of York.
Úrslitin hefðu getað orðið öðruvísi, ef Tirpitz
hefði einnig verið að mæta. En hann var þar
ekki. Hann lá ennþá í Altenfirði.
Guðm. Jensson.
Tveir menn voru að tala um mesta kulda, sem þeir
þekktu.
— Eg he£ vitað sjóðandi vatn frjósa um lei'ð og
því var hellt úr katlinum, sagði annar.
— Það er ekkert, svaraði hinn. Eg hef vitað kind
stökkva fram af kletti og hanga þar kyrra í lausu
lofti.
— Þetta er ómögulegt, sagði sá fyrri. Það stríðir gegn
þyngdarlögmálinu.
— Ónei, svaraði hinn síðari. Þyngdarlögmálið var
líka frosið 1
17