Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1950, Page 24

stök bryggja, sem byggð hefur verið, var ekki
hluti af neinu heildarfyrirkomulagi, heldur hvað
hentaði bezt í svipinn og eftir því, sem efni
voru fyrir hendi.
Austurhöfnin.
En þó má segja, að austurhluti hafnarinnar
sé nú það fast formaður, að þegar hinn áform-
aði garður frá enda Ingólfsgarðs, á móts við
Faxagarð, er kominn, þá muni það verða
framtíðarskipulagið, og má kallast vel fyrir séð.
Þar verður gott skjól fyrir öllum áttum, og inn-
sigling það greið, sem ástæður frekast leyfa.
Þó má segja, að svæðið frá Grófarbryggju að
Ægisgarði með bátabryggjum, sé lítils virði
eins og það er nú, þar sem það liggur opið fyrir
austanátt og því skjóllaust, og geta bátar ekki
legið þar í verstu veðrum.
Verður því að gera ráð fyrir, eins og gert
var við byggingu þeirra, að þær hverfi þegar
hin fyrirhugaða bátahöfn við Grandagarð er
fullgerð, og þetta svæði svo skipulagt til notk-
unar fyrir stærri skip.
Landrými við austurhöfnina má teljast
nægjanlegt til allra þeirra bygginga, sem nauð-
synlegar eru vegna útgerðar og afgreiðslu fiski-
skipa. Því þegar kolanotkun skipa hverfur al-
veg úr sögunni, losnar allt það landrými og
einnig þar, sem ótal lítilfjörlegir skúrar standa,
til þeirrar notkunar. Þar mætti byggja stór-
hýsi, sem í yrðu frystihús, niðursuðuverksmiðj-
ur og geymsluhús fyrir útgerðina, og yrði þá
allt þar við hendina, sem með þyrfti. Æskileg-
ast væri að sá fiskur, sem í land er lagður til
hagnýtingar á staðnum, losaðist beint úr skip-
inu í hin ýmsu hús, hvort heldur væri til fryst-
ingar eða meðhöndlunar á annan hátt.
Við miðbakkann og þar í kring er nóg land-
íými undir vörugeymsluhús, ef þau eru hagan-
lega byggð, og vörur, sem eiga að fara til hinna
ýmsu staða út um land, ættu að flytjast þangað
beint, sem er eðlilegast og um leið ódýrast.
Vesturhöfnin.
Þar sem austurhluti hafnarinnar var nær
eingöngu byggður til afgreiðslu vöruflutninga-
skipa og togara, var ekki um annað að ræða en
að vesturhlutinn, eða frá Ægisgarði, yrði ætlað-
ur fyrir smærri skipin eða mótorbátana. Þeir
eru það þýðingarmikið atriði í atvinnuháttum
þjóðarinnar, að þeim verður að ætla gott at-
hafnasvæði. Það er varla hægt að segja, að
mótorbátaútgerð væri nokkur frá Reykjavíkur-
höfn fyrr en hinir svokölluðu bæjarbátar voru
byggðir, og þá voru byggðar bátabryggjur þær
og verbúðir, sem eru á milli Grófarbryggju og
Ægisgarðs. Kom þá í Ijós, að ekkert var óhag-
kvæmara að gera þessa báta út héðan en frá
öðrum verstöðvum við Faxaflóa. En veruleg
aukning á bátaflotanum hér varð ekki fyrr en
að lokum síðustu styrjaldar, að hinir svokölluðu
Svíþjóðarbátar komu hér, ásamt bátum byggð-
um hérlendis, og einnig í Ðanmörku. En svo
ör var þessi bátafjölgun, að í raun og veru
var ekki rúm fyrir þá í Reykjavíkurhöfn, þótt
hafizt væri handa að undirbúningi bátahafnar
um 1940, svo hægfara var allt þessu viðkom-
andi, og einnig var allt skipulag þar á reiki,
og mun það hafa átt sinn þátt í þeim seina-
gangi ásamt fleiru. Og eftir að bátarnir hafa
verið hér staðbundnir í 3—4 ár, eru þar aðeins
3 bryggjur nýjar, með lítilfjörlegum húsakosti
til þeirrar útgerðar. Bátar þeir, sem stunda línui-
veiðar, þurfa mikið húsrými til geymslu veiðar-
færa og til beitingar, til geymslu á fiski um
stundar sakir, og svo húsnæði fyrir bátshöfn-
ina að búa í og matreiða. Með þetta hafa menn
verið á mesta hrakningi, búið í einum stað,
matreitt í öðrum o. s. frv. Og oft hafa menn
þurft árlega að útbúa með ærnum kostaði vist-
arverur til alls þessa, svo ekki hefur það verið'
til sparnaðar fyrir hinn aðþrengda bátaútveg.
Næst fyrir vestan Ægisgarð voru og eru
dráttarbrautir Slippfélagsins og voru þær í vegi
fyrir að svæðið frá Ægisgarði að Grandagarði
gæti tekizt til athafnasvæðis fyrir bátaflotann.
En samkv. tillögum milliþinganefndar í skipa-
byggingum og samgöngumálum, svo og breyt-
ingum Alþingis á hafnarlögum Rvíkur, sem
vei’ður vikið að síðar, var búizt við að dráttar-
brautir þessar yrðu fluttar burtu, með því líka
að samningstími þeirra við Rvíkurhöfn var
því nær útrunninn. En þetta fór allt á annan
veg. í stað hinna eldri brauta er byggð stór og
fullkomin dráttarbraut, sem þar verður stað-
bundin næstu áratugi, eða svo lengi sem hún
verður nothæf, og verður því að ganga út frá
því, þegar gerðar eru tillögur um bryggjupláss
og annað athafnasvæði fyrir bátaútveginn.
Einnig verður gengið út frá því, að ekki verði
tekið meira en þegar hefur verið gjört af þessu
sjálfsagða athafnasvæði. Frá lóðartakmörkum
Slippfélagsins yrði gerð bryggja, er næði að
Iðjuveri ríkisins, og í sambandi við þessa
bryggju yrðu svo byggð hús, sem yrðu allt í
senn, frystihús, geymslur og verbúðir fyrir
bátshafnirnar, ef þeir stunda línuveiðar. Hús-
in standi það nálægt bryggjunni, að fiskinn sé
hægt að taka á færiböndum, eða með fiskdæl-
um, sem nú eru að ryðja sér til rúms, beint í
þann hluta hússins, þar sem hin fyrsta með-
höndlun fiskjarins fer fram. Verður þá báta-
5B
VÍKINBUR