Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1951, Blaðsíða 4

að þurfa að leigja erlend skip í stórum stíl til
þess að flytja afurðir okkar frá landinu og
nauðsynjar hingað heim, og henda þar með á
glæ milljónum króna, sem við gætum annars
notað okkur í hag.
Sama máli gegnir með vélbátaflotann. Hann
þarf stöðugrar endurnýjunar við, og það get-
um við gert hér heima. Við eigum ágæta báta-
smiði og öll tæki til að byggja fiskibátana hér.
Til þess þurfum við aðeins efnivið. En skilning-
urinn fyrir því mætti örvast hjá þeim, sem inn-
flutningnum ráða, svo að þeir veiti leyfi fyrir
heppilegra efni en krossviðarplötum, þegar
bátasmiðir sækja til þeirra um efnivið í fiski-
báta.
Sjávarútvegur og siglingar verða um langa
framtíð aðalatvinnuvegur íslendinga. Tækni-
þróunin vex hraðfara, og öll kyrrstaða er sama
og afturför. Sá atvinnuvegur landsmanna, sem
ber fjárhagslega uppi aðrar framkvæmdir þjóð-
arinnar, verður að fá öll nýjustu og fullkomn-
ustu tæki, sem með þarf til þess að gegna þessu
hlutverki sínu.
Og sízt má gleyma því, að sú stétt, sjómanna-
stéttin, sem þjóðarheildin krefst mest af, erfið-
ar mest og leggur mest í sölurnar við að skapa
þjóðarauðinn. Henni ber hæstur hlutur við
tekjuskiptingu þjóðfélagsþegnanna. En allar
áætlanir um aukningu skipastólsins koma að
litlu haldi, ef ekki verður sameinazt um þá
kröfu, að tryggja Íslendingum forgangsrétt að
sínum eigin fiskimiðum.
Krafan um útvíkkun landhelginnar er mál
dagsins í dag. Á því hvernig við sækjum það
mál, byggist framtíð okkar sem fiskveiðiþjóðar.
Ástandið er nú í stórum dráttum þannig, að
allt frá Eystrahorni að Hornbjargi má heita að
á vertíðinni sé óslitin röð erlendra skipa, djúpt
og grunnt, með alls konar veiðitæki, sem skafa
sjávarbotninn, stöðva fiskigöngur, sem á land-
grunnið leita, eyðileggja hrygningarstöðvar
nytjafiskjarins og uppeldisstöðvar. Þessi ásælni
vex með ái’i hverju. Noi'ðursjórinn er, sem
kunnugt ei', orðinn ördeyða, einnig miðin um-
hvei’fis Færeyjar. Á fengsælum miðum vestur
af íi’landi fæst nú vai'la bein úr sjó vegna of-
fiski, og nú er röðin komin að fiskimiðunum
hér við land. Það þarf enginn að spyrja um
endalokin, ef slíkt verður látið afskiptalaust.
Miðin út af Suðurnesjum ei’u á vex-tíðinni svo
þétt setin af erlendum fiskiskipum, að bátar
úr landi koma varla niður línunni. Vestmanna-
eyingar hafa svipaða sögu að segja. Þetta eru
útilegubátar, og þeir sitja að þeim miðum, þar
sem helzt er fiskjar að vænta. Samtök fiski-
manna þar suður frá hafa krafizt, að þessum
skipum verði ekki seld beita eða annað, sem
auðveldar þeim aðstöðu til athafna. Á Akra-
nesi er vertíðin ein hin rýrasta, sem oi’ðið hefur,
og út af Vestfjöi’ðum virðist ördeyðan vera að
leggjast yfir gi’unnmiðin. Á Siglufirði virðist
ágengni útlendu veiðiskipanna á sumrin ganga
einna lengst. Þar eiga þau í raun rétti'i heima,
en hin íslenzku eru hornrekurnar. Þau þrengja
sér að bryggjum okkar og haga sér eftir vild,
yfirhala veiðarfærin, pækla og umstafla afl-
anum. Og dæmi eru til þess að þeir hafi fengið
síld saltaða í landi og íslendingar svo velt tunn-
unum um boi’ð til þeirra aftur. Útlent skip hef-
ur komið til Siglufjarðar sem flutningaskip, út-
búið sig þaðan á veiðar og siglt úr höfn sem
fiskiskip. Hræddur er ég um, að fyrirgi’eiðslur
yrðu með öðrum hætti, ef íslenzk' veiðiskip kæmu
til fiskibæjar í Noregi eða Svíþjóð og ætluðu
að haga sér svipað því, sem ég hef lýst hér á
undan.
Landhelgisgæzlan er, með þeim ónóga skipa-
kosti, sem við eigum yfir að ráða, framkvæmd
af atorku og skyldurækni. Þar eru sjóníenn að
verki, sem þekkja skyldur sínar. En við hljót-
um að viðui’kenna að löggæzlunni í höfnum inni
sé vægast sagt ábótavant.
Fiskimiðin hér við land eru forðabúr þjóðax’-
innai’. Miðað við stærri og auðugari lönd, eru
þau skógar okkar, aki’ar og námur. Sæki ein
eða fleiri þjóðir aðx’ar heim og ætli að ræna
þær þessum auðlindum, vitum við öll hvað slíkt
þýðir. Ef íslenzk fiskimið verða svo til gjörr
eydd á næstu áratugum, vei’ða aðalatvinnuvegi
okkar bundnir þeir helskór, sem erfitt verður
að leysa. I merkilegum greinaflokki, sem Júlíus
Hafsteen sýslumaðui’ skrifaði um landhelgis-
málin, og bii’tur var í Sjómannablaðinu Víkingi
1947 og ’48, er komizt svo að orði:
Á meðan íslendingar fái ekki viðui’kenndan
rétt sinn til hinnar raunverulegu landhelgi
sinnar, hafa þeir ekki endurheimt sjálfstæði sitt
að fullu“. F. F. S. í. hefur undanfarin ár gert
ályktanir um landhelgismálin bæði á ársþingum
sínum og utan þeirra, og 18. maí síðastliðin
sendi stjórn sambandsins frá sér eftirfarandi
ályktun:
„Stjórn Farmanna- og fiskimannasambands
Islands lætur eigi hjá líða að undirstrika það,
að ennþá er hafið sem umlykur landið lífæð
þess. Teljum vér lífsspursmál að eigi sé gengið
á rétt landsmanna og lífsbjargarmöguleikar
þeirra rýrðir svo mjög sem raun ber vitni.
Fyrir því skorar stjóm sambandsins fyrir hönd
íslenkrar sjómannastéttar og í nafni allra
150
VÍKINGUR