Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1951, Blaðsíða 28

Leven
A rkturt/j
froct/on
Þo/ÍUJt
LitUBj&rn
• Brtrt /rc
Veuzr #-
• Canef/«
Svanen
'yren
Anc/romceta
Julíu8 Ólafston:
Hér koma á eftir nokkrar stjörnumyndir, sem
fyrst og fremst er að finna á hinu víðáttumikla
svæði milli stjörnumyndanna „Bootes“ og „Örn-
en“. Til vinstri frá „Bootes“ er hin litla stjörnu-
mynd „Kronen“ (Corona borealis). Skærasta
stjarna hennar er „Gemma“. Lengra til aust-
urs er „Herkules" og „Ofmkus“. Þessi síðasta
stjörnumynd er mjög umfangsmikil og er erfitt
að átta sig á því. Beint í austur frá „Örnen“
er stjörnumyndin „Höfrungurinn“ (Delphinus),
enn fjær er stjörnumyndin „Tryppið" (Equn-
leus), með sinni nokkuð björtu stjörnu, „Enif“.
Neðan undir Fiskamyndinni er ein mjög stór,
en lítið þekkt stjörnumynd, „Hvalurinn" (Cel-
us). I þessari stjörnumynd er hin fáséða og
margbreytilega stjarna „Mirabeti".
5. mynd.
174
„Drekans" nær alla leið yfir fyrir afturhjól
Karlsvagnsins. Auk áður nefndra stjörnu-
mynda, koma í ljós við nána athugun lítið
áberandi stjörnumyndir, sem sjást ekki að
gagni, nemanotaður sé sjónauki. Þessar stjörnu-
myndir má nefna: „Kefus“ (Cepheus), „Gir-
affen“ (Camelopardalis), „Berenikes Lokker“
(Coma Berenices), „Naðran“ (Laberta) og
„Pilan“ (Sagitta).
Með þessum eða svipuðum hætti má fikra
sig áfram og ná staðgóðri þekkingu á stjörn-
um og stjörnumyndum himingeimsins. Að sjálf-
sögðu tekur það tíma og fyrirhöfn, en það borg-
ar fyrirhöfnina. Eitt undraverðasta fyrirbæri
himingeimsins er „Vetrarbrautin“, sem fer eins
og lýsandi rák eftir festíngunni. Ef ástæður
leyfa, mun ég síðar segja frá henni.
Hvað tákna stjörnumyndirnar?
Þegar við heyrum nöfn stjörnumyndanna og
lærum að þekkja þær á festingunni, virðist þetta
allt vera fremur tilviljanakennt. Að öðru leyti
benda stjörnumyndirnar til þess, að vera at-
U. mynd. — Vetrarbrautin.
Af mikið áberandi stjörnum og stjörnumynd-
um á Norðurhveli, er eitt eftir að tala um, það
er „Drekinn" (Draco), sem fyllir út í stóra
svæðið á milli „Vega“ (Lyren), Litla bjarnar-
ins (Ursaminor) og Karlsvagnsins (Ursa
major). Hinn þríhyrni — haus „Drekans" —
er næst „Vegu“, hinn langi skrokkur bugðar
sig inn á milli Bjarnar-myndanna. Sporðendi