Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1951, Blaðsíða 19

Þá gekk Gústav Mattson aftur inn í eldhúsið
og skýrði frá staðreyndum og spurði hvort nú
ætti ekki að byrja útvarp.
Nei, svaraði ég, því að ég sat enn í gróða og
var nærri búinn að vinna allt, sem ég hafði lagt
út fyrir brennivín. Þá sagði Mattson: Ég skal
segja þér Gústav, að ég er í rauninni mesta
fól. Ég er svo mikið fól, að stundum, þegar ég
vakna á morgnana, eftir að ég hefi verið fuil-
ur, eru allir vasar mínir meira en hálfir af
húmbúgum og flibbaslitrum, og skeiðahnífur-
inn er þá æfinlega votur. Og nú byrja ég að
útvarpa fyrir eigin reikning.
Og með það fór hann inn í herbergið og hóf
að útvarpa Norðlendingunum. Hann varpaði
þeim jafnt út um glugga og dyr, og án þess að
hafa fyrir því að opna dyrnar eða gluggana,
og þarna eyðilagði hann mörg hundruð ríkis-
dalavirðj í hurðum, gluggakörmum og gleri.
Hann greip Norðlendingana í sætum þeirra,
þar sem þeir stóðu upp við veggina eða þar sem
þeir snerust í dansinum, og áður en þeir gátu
áttað sig, höfðu þeir rekið nefið í jörðina úti
fyrir. Þegar hann var búinn að gera hreint
inni, fylgdi hann þeim eftir út og byrjaði þar
við þá nýjan dans.
Auðvitað reyndu þeir að bera hönd fyrir
höfuð sér, en eftir andartak fannst ekki einn
einasti hnífur í hópnum með heilu blaði, og all-
ar neftóbaksdósir voru orðnar loklausar. Já.
hvar sem Gústav Mattson gekk, sópaði hann í
kringum sig með handleggjunum og þá mynd-
aðist svo breiður gangur eftir hann, að vel hefði
mátt aka tveimur tvíeykisvögnum samsíða á
oftir honum.
Úti fyrir húsinu var gamall og uppþornaður
brunnur. Niður í hann fleygði hann sextán
stykkjum, fleiri komust þar ekki fyrir. Og það
skilja sjálfsagt bæði Söderbom skipstjóri og
Engström, að þar hefur hlotið að vera fjandans
þröngt, að minnsta kosti í botninum á brunn-
inum.
En það er nú einu sinni svo, að þegar ein-
hver byrjar að berjast og á sigri og meðlæti að
fagna, verður hann allt af meira og meira upp-
lagður. Það þekki ég sjálfur frá Hamborg og
Liibeck og reyndar Genúa líka, frá því $r ég
var í mínum beztu færum. Og nú var Gústav
Mattson upplagður, fyrir því voru eiginlega
engin takmörk lengur. Nú fór hann að tína
saman steina, stórgrýti reyndar, og kasta þeini
inn í eldhúsið og herbergið. Og það voru ekki
fáeinir molar, sem hann lét fjúka, nei, þeir
skiptu tugum og hundruðum, það get ég svarið,
svo sannarlega sem ég vona að komast í himna-
ríki, en lenda ekki hjá Húsavíkur-Jóni, þegar
ég hrekk upp af. Og ég get líka dauðsvarið það,
að enginn steinn var svo smár. að ekki þyrfti
þetta þrjá til fjóra fullvaxna Norðlendinga til
þess að velta þeim út, því að ekki kom til mála
að bera þá. Jú, Ratanbúar máttu velta grjóti í
sex daga áður en þeir gátu byrjað að laga til í
herberginu.
En einum steininum komu þeir aldrei lengra
en út í trjágarðinn úti fyrir húsinu. Þar ligg-
ur hann, og í hann eru höggnir bókstafir, sem
síðan hafa verið smelltir gulli: Gústav Mattson.
Það er nafnið mitt, þó ég væri ekki þátttak-
andi í þessu, enda þótt ég væri nærstaddur. En
ég skoða það allt af sem heiður að hafa verið
nærstaddur þarna. Og nú spyr ég Söderbom
skipstjóra og Anderson og Engström: Hefði
Karl XII. eða þessi Herkúles getað meðhöndlað
sögunarverksmiðjujaxla svona myndarlega?
Ég spyr bara. Og svarið þið svo. Ég hef verið
í áflogum, þar sem fætur mínir snertu ekki
jörðina í stundarfjórðung, — svo þétt stóðum
við, svo einhverja reynslu ætti ég að hafa í
þessum efnum. Og Engström er kunnugt um,
að í Grisselhöfn er nýi danspallurinn bvggður
með hæfilega miklu bili á milli plankanna til
þess að blóðið geti runnið svo ört burtu, sem
þörf krefur, það veit Engström, svo að hann
hefur-þó nokkra reynsluþekkingu á hlutunum.
En hvaða þekkingu og reynslu hafði Karl XII.?
Ekki baun. Það get ég svarið. Ef hann hefði
verið nokkuð kunnugur því, hvað gerist hér í
Skerjagarðinum og í Norrlandi, þá hefði hann
leitað hingað í fríunum, í stað þess að lóna og
leika sér suður í Rússlandi eða hjá Hundtyrkj-
um, ef hann hefur þá annars haft nokkurn
smekk fyrir slagsmál".
,,En Mattson, nú spyr ég: Hvað starfaði
Mattson allan tímann, sem Gústav Mattson
barðist?"
,,Ég var rétt áðan að segja Engström, —
um það eru þeir báðir til vitnis Söderbom skip-
stjóri og Anderson stýrimaður, — að ég sagðist
hafa setið í gróða í fimmkortspili. Ef ég hefði
komið á vettvang, hefðu engin slagsmál þurft
að verða. Skál".
y í Kl N □ U R
165