Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1960, Blaðsíða 16

frá aðvífandi neti, er nauðsyn-
legt að vita, hvað þeir geta náð
miklum sundhraða.
Urriði 38 cm. á lengd náði 320
cm./sek. hámarkshraða, en það
samsvarar um það bil 11.5 km.
á klst. Stærsta síldin synti 170
cm. á sek. eða rúma 6 km. á klst.
Kannsóknir á úthaldshraða
fiskanna sýndu, að síldin náði
1100 sinnim eigin lengd. Urrið-
inn 500—1000 sinnum. Aðrir
fiskar frá 130—300 sinnum eig-
in lengd. Þeir, sem framkvæmdu
tilraunirnar telja, að þær gefi
öruggar upplýsingar um mögu-
leika fiskanna til þess að koma
sér undan neti.
Sundhraðinn var mældur á
marga vegu, og með misstórum
fiskum af hverri tegund. Aðal-
aðferðin í rannsóknarstofunum
var að hafa fiskinn í gegnsæjum
glerpípum, sem vatn streymdi í
gegnum. Nær alltaf sneri fiskur-
inn höfðinu í strauminn.
Eftir því sem straumhraðinn
var aukinn, rann fiskurinn aft-
urábak, þangað til sporðurinn
snerti lokenda pípunnar. Þá tók
hann venjulegast sprett, og synti
áfram eins langt og kraftar
leyfðu. Hraðinn var mældur með
stoppúri, og hraðinn reiknaður
út, straumhraðinn var að sjálf-
sögðu þekktur. Sundhraðinn var
einnig mældur í stórum tönkum,
þar sem enginn straumur var og
hægt var að rannsaka háttu
fisksins. Ennfremur var mælt
hve hratt fiskur syndir með
færi, er hann hefur bitið á öng-
ul, og fiskurinn kvikmyndaður
í akvarium.
lilý gerð neyðarsenditækja
komin á markaðinn
Aðeins 20 ensk pund á þyngd, og
dregur 100 sjómílur og þar yfir.
Mótorbátsins Eileen Anne var
saknað í um það bil 30 stundir
í stórviðri undan Skotlands-
ströndum, snemma í nóvember
síðastliðnum. Allan þann tíma
heyrðist ekkert frá mótorbátn-
um, og aðstandendur skipshafn-
arinnar urðu að vonum ótta-
slegnir. Þegar báturinn loks kom
til hafnar, kom það í Ijós að í
ofviðrinu hafði holskefla brotið
glugga í stýrishúsinu og haft á
burt með sér loftnet sendistöðv-
arinnar, og báturinn við það
orðið sambandslaus við umheim-
inn. Svona óhöpp geta alltaf átt
sér stað, á meðan lítil fiskiskip
fara á sjó án neyðarsenditækja.
— Þess er að vænta, að mikill
hluti eigenda og skipstjóra
fiskiskipa, muni sjá kosti þess
að hafa varasendistöð um borð.
Þessar stöðvar koma að gagni,
ekki aðeins um borð í skipinu
sjálfu heldur eru þær einkar
hentugar að hafa í björgunar-
flekum. — Þær eru reyndar
framleiddar aðallega í þeim til-
gangi.
Tækin eru 17X7X5 þumlung-
ar í ummál og vega tæp 20 ensk
pund, þau eru í skærgulum
Fibergler-kössum, sem fljóta, og
sem má henda í sjóinn úr allt að
10 metra hæð án þess að tækin
saki.
Notkunarreglur eru letraðar ut-
an á kassann, sem tækið er í, og
eru þær svo augljósar, að leik-
maður án nokkurrar reynslu í
meðferð slíkra tækja, getur auð-
veldlega komið tækjunum í gang.
Þegar nota á tækið, er sveif,
sem er á hlið þess, snúið. Þegar
snúningshraðinn er orðinn nógu
mikill, kemur grænt ljós á mæli-
skífu ofan á kassanum. Þegar
sveifinni hefur verið snúið nógu
hratt í 20 sekúndur, er sendirinn
tilbúinn að senda út merki.
Hann sendir út merki eins lengi
og sveifinni er snúið nógu hratt
til að græna ljósið haldist stöð-
ugt.
Þessi tæki, sem nefnast „LIF-
LINE“ eru framleidd til að mæta
kröfum brezka samgöngumála-
ráðuneytisins fyrir tveggja tóna
vekjaramerki og einnig fyrir
tveggja átta samtal. — Tækið
getur og tekið á móti merkjum
í allt að 100 sjómílna fjarlægð.
Þegar skilyrði hafa verið góð,
hafa merkin heyrzt miklu lengra.
— Það er fullkomlega starfhæft
í öllum hitastigum, milli 71
stiga hita og 40 stiga frosts á
Celsíus.
Það helzt alltaf vatnsþétt,
einnig þó að tækið sé í notkun.
Væri æskilegt að hafa eitt
tæki í hverjum björgunarfleka,
sem um borð er, og sérstaklega
á stóru skipunum, sem hafa 20
manna fleka. í smærri skipun-
um, sem hafa aðeins eina aðal-
stöð, er ráðlegt að geyma ekki
neyðarsendinn í björgunarflek-
anum, heldur hafa hann á hent-
ugum stað þar sem auðvelt er
að grípa til hans í neyðartilfelli.
Það er t. d. hægt að geyma hann
í brúnni, eða káetu skipstjóra.
Einnig mætti henda honum fyrir
borð, ef nauðsynlegt reyndist að
yfirgefa skipið í flýti og fara í
björgunarbáta.
—o-O-o—
Jón gamli hafði fengið sprittre-
sept handa klámum sínum hjá dýra-
lækninum.
„Og gættu þess nú, Jón minn, að
gefa klámum ekki allt í einu“.
„Vertu óhræddur ,læknir minn",
sagði Jón. „Hann skal ekki fá einn
einasta dropa".
152
VÍKINGÚR