Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1960, Blaðsíða 29

Gösta Edman:
Hinn dutlungarfuílli
túnfiskur
Af hinum ýmsu fisktegundum,
sem veiddar eru, munu fáar vera,
sem eins lítið er vita ðum og tún-
fiskurinn.
í heimsstyrjöldinni fyrri var mik-
ið veitt af túnfiski í Kattegat og
Skagerak. En síðan hvarf hann af
þessum slóðum, og það var ekki
fyrr en 1940 að hann leitaöi aftur
á þessi gömlu mið. Upp úr 1950 dró
aftur úr þessum veiðum.
Orsakimar til þessara snöggu
breytinga á göngu túnfisksins eru
þær, að umrædd svæði eru á yztu
takmörkum þeirra skilyrða, sem
þessi fisktegund lifir við, og enn-
fremur vegna þess að árgangarnir
virðast mjög mismunandi sterkir.
iHn eiginlegu heimkynni þess tún-
fisks, sem veiðist við strendur
Skandinavíu er Miðajrðarhafið og S-
Atlantshaf. Á þeim slóðum hrygnir
hann á vorin og hrognin klekjast út
á nokkrum dögum meðan þau fljóta
fram og aftur um hafið. Ungviðið
vex mjög hratt og eftir þrjá mán-
hði er hinn ungi fiskur oi’ðinn um
hálft kíló að þyngd.
Eftir hrygninguna er túnfiskur-
inn orðinn magur, og hann fer á
flakk í fæðuleit. Það er á þessu
flakki, sem túnfiskurinn kemur á
miðin í Skagerak og Kattegat. Ætið,
sem hann sækist helzt eftir er mak-
ríll, síld og horngedda.
Það er ekki fyrr en á síðustu ár-
um, að vísindalegar rannsóknir hóf-
Ust á ferðum og lifnaðarháttum tún-
fisksins.
Alþjóða hafrannsóknarstofnunin
— International Council for the Ex-
Ploration of the Sea — sem hefur
aðsetur í Kaupmannahöfn, hefur
safnað saman ýmsum gögnum, sem
vísindamenn hafa aflað, á síðustu
árum við rannsóknir sínar á tún-
fiskinum. Er þar helzt um að ræða
merkingar, til að ákveða ferðir hans
og vaxtarhraða.
Reyndar hófst merking á túnfiski
fyrir 50 árum. ítalskur vísindamað-
ur merkti þá 10 fiska í Miðjarðar-
hafinu, en ekki er til þess vitað að
neinn þeirra hafi veiðzt aftur.
Við Portúgalsstrendur voru á ár-
unum 1931—1957 mei'ktir alls 107
túnfiskar, engin vísbending hefur
fengist af þeim merkingum.
í skýrslu frá Norðmanninum Jo-
hannes Hamre vonx árið 1957 merkt-
ir 82 túfiskar á miðunum út af
Björgvin. Aðeins 2 hafa náðst aftur.
Amerískir vísindamenn hófu tún-
fiskmerkingar 1954. Skýrslur yfir
endurveiddan fisk leiða í ljós mjög
merkilegar upplýsingar um ferðir
hans og vöxt .
Túnfiskar, sem merktir voru við
austurströnd Bandaríkjanna á árinu
1954, veiddust aftur 1959 í Biskaya-
flóa. Þetta sýnir að túnfiskurinn
syndir þvers yfir Atlantshafið ef
því er að skifta.
Norsku merkingarnar gefa einnig
mikilvægar upplýsingar um ferðir
túnfisksins við strendur Skandi-
navíu.
Ein af þeim áður frá sögðu 82
merkingum 1957, veiddist 1959 við
suðurströnd Svíþjóðar.
Þetta bendir til þess að túnfiskur-
inn leiti suður með Noregsströnd
um Skagerak og Kattegat, og að
hafsvæðið út af Björgvin sé upp-
hafsveiðisvæðið .
En það eru ekki aðeins Norðmenn,
Svíar og Danir, sem veiða túnfisk.
Þjóðverjar veiða hann í stórum stíl,
enda þótt aflamagn Norðmanna sé
meira, en það byggist á því að þeir
veiða hann í snurpunætur, en Þjóð-
verjar aðeins á línu og færi eins og
Svíar og Danir.
Þjóðverjar eru einnig byrjaðir á
vísindalegum rannsóknum varðandi
túnfiskinn. Af skýrslum þeirra til
Hafrannsóknarstofnunarinnar í
llmurinn er indæll
og
bragðið eftir því
Kaffíbrennsla
G.Johnson & Kaaber h.f.
VÍKINGUR
165