Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1968, Blaðsíða 50

Þórður Jónsson. Látrum:
Hva5 er nú til varnar vnrnm snma 1
Veiðar með dragnót, hér í ná-
grenni við mig á síðasta sumri,
voru að sumu leyti lærdómsríkar,
minnsta kosti fyrir þá leikmenn,
eins og mig og mína líka, sem eru
að gera sér hugmyndir um, hvað
líði stofnstyrkleika okkar nytja-
fiska hér við ströndina, af því,
ef svo mætti segja, að þeir hafa
alist upp í nánum tengslum við
þessa fiskistofna, hafa lifað á
þeim, og í næsta nágrenni við þá,
eða á ströndinni, en fiskarnir
fyrir utan hana.
Það sem einkenndi þessa vertíð
sérstaklega, var það,að algjör ör-
deyða var á þeim miðum, til dæm-
is eins og Patreksfjarðarflóa,
þar sem búið er að skarka með
þessum gjöreyðingartækjum ár-
um saman, og yrði þar vart kola
á þessari vertíð þá var það svo
smátt að varla var hirðandi. Þar
með má segja, að því óhugsaða
takmarki hafi verið náð, að gera
allan Patreksfjörð og flóa, fisk-
lausan.
Það tók tiltölulega fá ár, að
gjöra allan innfjörðinn, allt frá
Tálkna og inn á fjarðarbotn fisk-
lausan, svo þar hefur ekki feng-
ist í soðið um áraraðir, þar sem
áður var öll sumur fisk að fá. En
það fiskisæla pláss Patreksfjarð-
arflóinn, var erfiðari fyrir, þó
má segja að það hafi að mestu
tekist, undir „vísindalegri vemd
fiskimiðanna“, og hafi þeir heið-
urinn sem hann ber, en skaðinn
og skömmin er okkar allra.
Að öðru leyti var vertíðin sér-
stæð, en það var vegna þess, að
bátar fóru að leita til veiða langt
utan fjarðanna, þar sem dragnót
hafði ekki verið kastað áður, og
gafst nokkuð vel, þar fékkst all-
mikið af mjög stórum, feitum og
fallegum kola, eins og maður átti
að venjast honum um allan Patr-
eksfjörð og flóa inná fjarðar-
Þórður Jónsson,
Látrum.
botn, áður en dragnótin kom til
sögunnar.
Alveg sérstaklega var það einn
bátur, með fyrsta klassa útbúnað,
og skipstjóra af fyrstu gráðu,
sem fiskaði mjög vel, alltaf, þótt
aðrir fengju lítið sem ekkert á
sömu slóðum. Hann fann líka smá
leirbletti í hrauninu til dæmis
innundir Skor, sem hann gat með
lægni kastað á, og var þar gnægð
stórkola, og stór þorskur, en svo
ördeyða í kring, þar sem greiður
aðgangur er að með dragnót og
troll, og búið að skarka þar með
þessum veiðarfærum í fleiri ár.
Þetta finnst mér, frá mínu
leikmannssjónarmiði, sanna eft-
irfarandi svo ekki verði um villst:
1. Dragnótin er rányrkjutæki
mjög stórvirkt, eins og henni
hefur verið beitt á undan-
förnum árum, undir vísinda-
legu eftirliti, að þjóðinni var
sagt.
2. Lífsskilyrði fisksins á þess-
um slóðum, eftir því sem hann
lítur út, virðist vera óbreytt,
og eins og vitað var mjög góð,
þar sem ekki er búið að eyði-
leggja þau með dragnótinni.
3. Þar sem fiski hefur einu sinni
verið gjöreytt, og lífsskilyrði
hans við botninn einnig eyði-
lögð, þangað leitar fiskur lít-
ið, til þess að staðnæmast,
þótt hann sé í næsta nágrenni,
því þar er ekkert við að vera,
hann verður því að leita eitt-
hvað annað.
4. Rányrkjan og fiskfæðin blasa
við, verði ekki upp tekin stór-
felld friðun.
Hætt er við, að með enn auk- -
inni tækni, þá verði þessum
griðastöðum fiskanna á leirblett-
um í hrauninu hætt, og þeim
eytt verulega með trolli og drag-
nót, því eins og alþjóð er kunn-
ugt, þá toga nú togbátar uppí
landsteina þar sem þeim þykir
það henta, og hafa ekkert að ótt-
ast nema landið, og í hæsta iagi
smá töf af varðskipum, því þau
hafa ekki brugðist skyldu sinni í
landhelgismálinu heldur en öðr-
um störfum.
Togbátar geta togað á botni,
sem ekki er hægt að draga drag-
nót með lagi, en þá verða þeir að
hafa bobbinga. En aftur á móti
á góðum botni, þar sem þeir geta
tekið bobbingana af, og haft að-
eins fótreipi, þá tekur trollið
þeirra dragnótinni fram sem eyð-
ingartæki.
Mér skilst að svo sé, sem þjóð-
in standi nú öll á sjónarhóli í
þessu máli, vegna þeirrar niður-
lægingar sem meðferð landhelg-
innar hefur leitt yfir hana. Hátt-
virtir Alþingismenn og ríkis-
stjórn, fiskifræðingar, Fiskifé-
lagið, Fiskimálastjóri, og við öll
hin, þar sem við horfum yfir
okkar fisklausu flóa og firði,
horfum yfir stór og nærtæk
forðabúr sjávarfanga, fjölmennra
byggðarlaga uppurin, horfum
VÍKINGUR
366