Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1972, Blaðsíða 28

um þverbak á áburðarhestum, slík var húsagerð
í Mýrdal víðast í mínum uppvexti. Það var ekki
ívrr en laust fyrir aldamót að ný húsagerð hóf inn-
reið sína í Skaftafellssýslu, og ég man það að
bárujámshúsin voru svo einstæðingsleg þar sem
þau féllu illa inn í umhverfið .
í Reynishjáleigu sá ég og kynntist fornri menn-
ingu íslenzka sveitabóndans sem kunni ráð við
öllu í daglegu lífi, og var sjálfum sér nógur á allan
hátt, svo hafði verið um aldir.
Og Vigfús Brandsson gat meira en að vera sjálf-
um sér nógur í daglegu lífi; hann var einstakur
fræða sjór um ótalmargt úr lífi íslenzkrar alþýðu
þar er hann þekkti til. Hann bjó yfir aldagamalli
reynslu kynslóðanna, sem hafði dugað þjóðinni í
lífsbaráttunni í blíðu sem stríðu, þessa reynslu
birti hann mér sem ungum dreng bæði í sjón og
raun.
Ég var daglegur gestur á hans heimili um ára-
bil, og lágu túnin saman, nágrennið var gott og
hann oft gestur á mínu heimili, sem var með öðrum
blæ, í Reynisdal reis fyrsta steinsteypuhús í
Skaftafellssýslu árin 1903—4, og þar kom talsím-
inn 1914.
Vigfús kom oft til okkar til að frétta og tala
í símann, síminn var þá aðalfjölmiðillinn, blöðin
komu einu sinni í mánuði, og voru ekki eins frétta-
fróð og nú.
En Vigfús var alltaf velkominn, eins og við hjá
honum, fólkið var þá, að mér virðist innilegra hvað
við annað, og ekki eins út af fyrir sig, eins og mér
virðist margur vera nú þrátt fyrir öll félögin og
samböndin. Fláttskapur þekktist þá ekki. Vigfús
Brandsson bjó í Reynishjáleigu fram undir 1940.
Það voru ýmsir sem lágu honum á hálsi fyrir að
vera að stunda búskap á gamals aldri við erfið
skilyrði, en svar hans var, ,,Ég bý fyrir frelsið" og
það voru orð að sönnu. Hann hafði alla tíð lifað
sem náttúrubarn íslenzku sveitarinnar, og hryllti
við því að leggja sig undir hnakk og reiða ófrelsis
og yfirdrottunar annarra.
Síðustu árin bjuggu þau systkinin í litlu húsi
í Vík í Mýrdal, sem þau áttu. Þar var hann frjáls
og óháður, alltaf veitandi; en aldrei þiggjandi.
Hann andaðist 25. ágúst 1960, og var jarðsettur
við Reyniskirkju 2. september sama ár.
Vigfús Brandsson varð rösklega níræður, hann
var mikill ferðamaður, ferðaðist frá því fyrir
Þjóðhátíð 1874 til 1960, við andlát hans lauk kapi-
tula í íslenzku þjóðlífi.
Hann var hamingjumaður þrátt fyrir allt.
Spjallað
um
Hshmeti
FYRIR skömmu fóru fram rökræður um gjafir
hafsins. Saman komu á rökstóla fyrirmenn úr
S j ávarútvegsmálaráðuneyti SSSR, fiskifræð-
ingar, læknavísindamenn,. sérfræðingar í auglýs-
ingum og sölumennsku, fulltrúar útvegsins og
matreiðslumenn.
Fyrstur kvaddi sér hljóðs varaútvegsmálaráð-
herra Sovétríkjanna, Nikolaj Úporov. Hann skýrði
m. a. svo frá, að í lok níundu fimm ára áætlunar-
innar (1975) væri áætlað að auka fiskaflann um
38,5% miðað við 1970, framleiðslu fiskafurða til
manneldis um 40%, þar af skal framleiðsla niður-
suðuiðnaðarins vaxa um 37,1% frá því sem var
á tímabili síðustu fimm ára áætlunar (1966-1970).
Síðan 1966 hefur fiskveiðiflotinn rösklega tvö-
faldast.
Ný móður- og verksmiðjuskip af nýjustu og
stærstu gerð hafa bætzt í flotann, sem sjá um al-
hliða fullvinnslu aflans. Framleiða þau saltfisk
og freðfisk, niðursuðuvörur, fiskimjöl o. fl.
Eitt af helztu viðfangsefnum okkar er að auka
vélvæðingu við aðgerð á fiski, enda er gert ráð fyr-
ir að auka framleiðslu unnins fiskjar og afurða
úr honum 1,6 sinnum á tímabili níundu fimm
ára áætlunarinnar. Teknir verða í notkun um 1000
vélar til að gera að öllum algengustu fisktegund-
um og um 350 sjálfvirkar línur til flakafram-
leiðslu, sem á að þrefaldast. Sömuleiðis verður
farið að nota nýjar vélasamstæður til að vinna
þorskfiska með sjálfvirkri úrvinnslu og sem
skemma ekki lifrina, nýjar flokkunarkeðjur eftir
stærð og vélar til að gera að smáfiski eins og
ansjósutegundum og særu (Cololabis saira; af
geimefsætt).
Það er ekki nóg að auka veiði og bæta vinnslu-
aðferðir, heldur þarf að sjá um að afurðir komist
sem fyrst til neytenda og án þess að gæði spillist.
I borgum við sjávarsíðuna er þetta að sjálf-
sögðu hægur vandi. Hins vegar er ekki hægt að
vera ánægður með dreifinguna til héraða langt
inni í landi, einkum sveita.
Markaðsdreifing fiskjar kostar meiri fyrirhöfn
en t. d. kjöts. Hins vegar hefur reynslan af þeim
rösklega 30 sérhæfðu verzlunum, sem Sjávarút-
vegsmálaráðuneytið rekur, sýnt, að hagsýn verzl-
VlKINGUR
244