Náttúrufræðingurinn - 2000, Qupperneq 102

skýrsluna segir meira en orð höfunda:
„Helstu auðlindir Islands eru orka,
gróðurlendi landsins og fiskistofnar í hafinu
umhverfis landið. Það skiptir sköpum fyrir
þjóðarbúið hvernig þessar auðlindir eru
nýttar. Nú er svo komið að framleiðsla í
íslenskum landbúnaði er meiri en markaðs-
þörf og fiskistofnarnir nýttir eins mikið og
hægt er, og e.t.v. meira en hollt er. Hins
vegar er nýting innlendrar orku innan við
tíunda hluta þess sem hagkvæmt er talið að
nýta. Það er því nokkuð ljóst að aðal-
aukningin í verðmætasköpun þjóðarinnar á
næstu áratugum byggist á frekari nýtingu
innlendra orkugjafa. Rannsóknir á íslensk-
um orkuauðlindum og nýtingarmöguleikum
þeirra hljóta því að verða forgangsverkefni í
náinni framtíð ... Eðli sínu samkvæmt taka
jarðhitarannsóknir langan tíma, og í mörgum
tilvikum er ekki hægt að meta nýtingar-
möguleika fyrr en viss vitneskja er fyrir
hendi um eiginleika viðkomandi jarðhita-
svæðis ... Alþingi hefur ályktað um stefnu í
þessum málum. Með þingsályktun um
skipulegar rannsóknir á háhitasvæðum
landsins, sem samþykkt var 19. maí 1981, var
ríkisstjóminni falið að láta gera heildar-
áætlun og framkvæma rannsóknir á háhita-
svæðum landsins þannig, að á tveim
háhitasvæðum landsins verði tveir virkjun-
arstaðir á verkhönnunarstigi að fimm árum
liðnum og á fimm háhitasvæðum að tíu árum
liðnum ... Iðnaðarráðuneytið fól Orku-
stofnun með bréfi dags. 14. september 1981
að gera heildaráætlun um rannsóknir á
háhitasvæðum í samræmi við þingsályktun
um skipulegar rannsóknir á háhitasvæðum
landsins."
Tillögum Orkustofnunar mun hafa verið
tekið fálega, ráðamönnum ekki litist á þá fjár-
festingu í upplýsingum sem Orkustofnun
gerði tillögur um. Á síðustu misserum hefur
áhugi á orkuframleiðslu og sölu til stóriðju
tekið fjörkipp. I því sambandi hefur góður
undirbúningur á Nesjavöllum komið að
góðum notum og gert mönnum kleift að taka
ákvörðun um virkjun þar til raforku-
framleiðslu með litlum fyrirvara.
Á Nesjavöllum hófst undirbúningur
virkjunar með skipulegum hætti í árslok
1982. Fyrsti áfangi virkjunarinnar var tekinn
í notkun á árinu 1990. Þessi tími fyrir undir-
búning, hönnun og framkvæmdir verður að
teljast eðlilegur. Þegar þetta er upphaflega
ritað, á miðju ári 1996, er nýlega búið að taka
ákvörðun um byggingu gufuaflsstöðvar á
Nesjavöllum. Þá ákvörðun var unnt að taka
vegna þess að næg vitneskja lá fyrir um
vinnslueiginleika svæðisins.
■ HEIMILDIR
Guðmundur Pálmason 1996. Þjóðhagslegur
ávinningur af nýtingu jarðhita á íslandi.
Ársfundur Orkustofnunar 1996.
Guðmundur Pálmason, Gunnar V. Johnsen,
Helgi Torfason, Kristján Sæmundsson, Karl
Ragnars, Guðmundur Ingi Haraldsson & Gísli
Karel Halldórsson 1985. Mat á jarðvarma
íslands. Orkustofnun, OS-85076/JHD-10.
134 bls.
Haukur Tómasson 1981. Vatnsafl á fslandi. Mat
á stærð orkulindar. Erindi flutt á orkuþingi í
júní 1981. 14 bls.
Ingvar B. Friðleifsson 1996. Present status and
potential role of geothermal energy in the
world. World Renewable Energy Congress IV,
Denver, Colorado, 15.-21. júní 1996. 6bls.
Pipkin, B.W. 1994. Geology and the environ-
ment. West Publishing Company. 476 bls.
Plummer, C.C. & McGeary, D. 1993. Physical
geology. Wm. C. Brown Publishers. 537 bls.
Valgarður Stefánsson, Gestur Gíslason, Helgi
Torfason, Lúðvík S. Georgsson, Stefán G.
Sigurmundsson & Sverrir Þórhallsson 1982.
Áætlun um skipulegar rannsóknir á háhita-
svæðum landsins. Orkustofnun, OS-82093/
JHD-13. 176 bls.
PÚST- OG NETFÖNG HÖFUNDA
Stefán Amórsson
Jarðfræðihúsi Háskólans
v/Hringbraut
101 Reykjavík
stefanar@raunvis.hi.is
Sigurður Reynir Gíslason
Jarðfræðihúsi Háskólans
v/Hringbraut
101 Reykjavík
sigrg@raunvis.hi.is
228