Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1997, Síða 21

Náttúrufræðingurinn - 1997, Síða 21
Rennsli í Skaftárhlaupum og aur- og efna- styrkur í hlaupum 1994, 1995 og 1996. Skýrsla Orkustofnunar, OS-96066/VOD-7. 79 bls. Wolfe, C. J., I. Th. Bjarnason, J. C. VanDecar & S. C. Solomon 1997. Seismic structure of the Iceland mantle plume. Nature 385. 245-247. ■ SUMMARY An intemational geophysical project named ICEMELT (the melt that produces Iceland), is us- ing means of seismology to illuminate the mantle under Iceland down to approximately 650 km depth to construct a model of the mantle plume under Iceland. The plume and its interaction with the Atlantic Ridge is the main source of the exces- sive volcanism in this region, and hence the source of the existence of Iceland. The plume is imaged by analysing the effect it has on seismic waves, that are slowed down when they traverse thc pait of the mantle that is affected by the heat of the plume. For this task, data were collected continuously 1993-1996, with broad- band seismometers, that are sensitive to earth- quakes anywhere in the world. These measure- ments have confirmed a remarkably narrow plume with a diameter between 150-300 km at 100-400 km depth undir Iceland. The plume probably reaches down to at least 650 km depth, and its geographic center is under central Iceland and the western part of Vatnajökull, which is also the Ioca- tion of the most powerful volcanic systems in Ice- land. Analysis of surface waves has revealed a large reduction (approx. 10%) in S-wave velocity at ap- proximately 50 km depth in the mantle under cen- tral Iceland and along the volcanic zone north of Vatnajökull. This velocity reversal probably marks the upper extent of a partially molten astheno- sphere, the melting region or oven where the mate- rials that make lceland are smelted. Seismic activity associated with volcanoes under the Vatnajökull glacier was well recorded by seismometers located on the glacier and other places (1. and 3. ftgures). Three events of seismic tremor were recorded originating under the glacier. In July 1995 and August 1996 tremor was recorded in association with jökulhlaups from the Skaftá cauldrons, and in September-October 1996 erup- tion tremor was recorded from the Gjálp eruption. Comparison of these three tremor events indicate that the tremor frorn the Skaftár cauldrons could be associated with small volcanic eruptions, lasting approximately two days in July 1995 but only half a day in August 1996. Ingi Þ. Bjamason and Bergþóra S. Þorbjamar- dóttir (1996) have interpreted the sequence of me- dium size (size approx. 5.0) earthquakes in the Bárðarbunga volcano as a manifestation of in- creased pressure in the volcano for at least 22 years, that resulted in the Gjálp eruption in 1996. The increased pressure is due to flow of magma front the mantle into the region under the volcano. It is difficult to predict the continuation of these events, but an additional medium size earthquake in Bárðarbunga should be a likely signal for further eruptions in this sequence. PÓSTFANG HÖFUNDAR/AuTHORS ADDRESS Ingi Þ. Bjarnason Raunvísindastofnun Háskólans Science Institute University of Iceland Hofsvallagata 53 / IS-107 Reykjavík 83
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.