Náttúrufræðingurinn - 1984, Blaðsíða 65

Einnig fannst þyrildýrið Brachyonus
calyciflorus, sem til þessa var aðeins
þekkt úr Mývatni, og vottur af Anaba-
ena flos-aquae (morþörung), sem veld-
ur hinu alkunna leirlosi (mori) í Mý-
vatni og Víkingavatni.
Sumarið 1979 voru engin svifsýni
tekin úr vötnunum og lítið vitað um
ástand þeirra. Sumarið var eindæma
kalt á NA-landi og að sögn heima-
manna var greinilegur átuskortur í
vötnunum, sem gæti hafa stafað að
mestu leyti af kuldunum. Hins vegar
mun jökulvatn ekki hafa flætt inn í
vötnin þetta sumar.
FUGL OG FISKUR
Höfundur hefur ekki gert beinar at-
huganir á þessum dýraflokkum í vatn-
inu eða á því, og styðst hér einkum við
sögn heimamanna. Strax fyrsta sumar-
ið (1976) varð vart við bleikju (Salvel-
inus alpinus) í vatninu, en lítið mun
veiði hafa verið reynd í því fyrr en um
vorið 1978. Þá fékkst þar bæði bleikja
og urriði (Salmo trutta), góður og
feitur silungur, 2.-3. punda. Það sumar
var töluvert veitt í net í vatninu, og
munu hafa fengist 100—200 silungar.
Bleikjan var þá oft úttroðin af mýi og
urriðinn af hornsíli (Gasterosteus acu-
leatus), en af þeim var orðið mikið
þegar sumarið 1977. Sumarið 1979 var
veiði takmörkuð við tvö net í einn
sólarhring vikulega fyrir hvern land-
eiganda að vatninu. Fengust um 100
silungar og einn lax (Salmo salar).
Þetta sumar voru garnir silunga yfir-
leitt tómar og greinilegt átuleysi í vatn-
inu. Um tíma var leirbragð af silungi í
vatninu, sem ekki gætti sumarið áður.
Síðan mun eitthvað hafa verið veitt í
vatninu á hverju sumri, en ekki er mér
kunnugt um aflamagn.
Fuglalíf hefur oft verið mikið á vatn-
inu þegar það hefur verið skoðað.
Jafnskjótt og ísa leysti vorið 1976 tóku
álftir (Cygnum cygnus) og endur að
safnast á vatnið. Álftahópur (geldfugl)
hélt sig á vatninu það sumar, oftast
rétt fyrir neðan Keldunesbæina, og
slangur af álftum heldur sig þar á
vökum allan veturinn. Sumarið 1977
var orðið töluvert af öndum á vatninu,
sem voru greinilega í æti, en ekki er
vitað hvaða tegundir það voru. Þá er
óðinshani (Phalaropus lobatus) tíður á
vatninu, og vaðfuglum hefur fjölgað
mikið á svæðinu eftir að vatnið mynd-
aðist.
HÁPLÖNTUR OG MOSAR
Sem fyrr getur var sandlendisgróð-
ur á svæðinu þar sem Skjálftavötn
mynduðust. Algengar tegundir voru
m.a. skriðlíngresi (Agrostis stolonifera),
hrossanál (Juncus arcticus), túnvingull
(Festuca rubra), blásveifgras (Poa
(glauca), melgresi (Elymus arenarius),
klóelfting (Equisetum arvense),
geldingahnappur (Armeria maritima),
melskriðnablóm (Arabis petraea),
hnúskakrækill (Sagina nodosa), og
hundasúra (Rumex acetosella), svo og
víðitegundir, einkum loðvíðir (Salix
lanata). Mosarnir Bryum argenteum
og Ceratodon purpureus uxu í breiðum
í ábornu rákunum. Engin þessara
plantna getur talist vatnajurt, nema
helst skriflíngresið, enda virðist það
hafa aukist á ströndum vatnsins og
hnúskakrækillinn myndaði eins konar
bleti við efsta vatnsborðið sumarið
1977. Þá hefur mýragróður, sem var á
parti fyrir sunnan Keldunes, aukist og
orðið gróskumeiri. Melgresi og víðir
halda enn velli, þótt vatn flæði í kring-
um þau. Um eiginlegan vatnagróður
(háplantna og mosa) virðist ekki vera
að ræða enn sem komið er. Þó hefur
oft verið mikið upprek á mosa, sem
155