Náttúrufræðingurinn - 1939, Blaðsíða 15

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 9
iiimiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiniiimiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiimmiimiiiiiimimH
6römm
3. mynd. Hlutfallið á milli þyngdar (gr) og lengdar (cm) murtunnar.
var 32 cm, vóg rúmlega hálft pund (260 gr). Meðalþyngd á öllum
1100 murtum var 112 gr., og eins og gefur að skilja meiri á hrygn-
unum en hængunum, þar sem þær eru stærri, eins og áður er sýnt.
Meðalþyngd þeirra var 141 gr., en hænganna 108 gr. Heildar-
meðalþunginn liggur miklu nær meðalþunga hænganna, þar sem
miklu fleira er um þá en hrygnurnar.
Til síðari aldursákvarðana hefir verið safnað hreistri af 1600
murtum. Auk þess hafa verið teknar kvarnir úr 500, og hefir það
sýnt sig, að vel má ákvarða aldur eftir kvörnunum. Kvarnirnar
eru þunnar og vetrarhringarnir sjást í gegn, ef þær eru látnar í
skál með alkohóli undir smásjá (stækkun 16—20 sinnum), þann-
ig að sá flöturinn á þeim, sem sléttari er og út veit í fiskinum, sé
látinn snúa upp, að smásjánni. Ég hefi nú gert bráðabirgða-ald-
ursákvörðun á 200 kvörnum úr murtu, sem veidd var í Vatnskoti
10. og 11. okt. 1938. Innst í hverri kvörn er kjarni, sem er dökk-
ur í áfallandi Ijósi, eins og vetrarhringarnir, en fyrir utan hann
skiptast svo á sumar- og vetrarhringar, sumarhringarnir ljósir í
áfallandi Ijósi. I röndinni á kvörninni er stundum önnjór vetrar-
hringur, en vanalegast nær síðasti sumarhringurinn, sá, sem mynd-
aðist sumarið 1938, alveg út í rönd. Lítur því út fyrir, að vetrai'-
hringarnir myndist fyrra part vetrar, um eða öllu heldur eftir
hrygningu. Séu nú t. d. fjórir vetrarhringar í kvörninni, auk
kjarnans, og hringsins í röndinni, sem stundum er fyrir hendi,