Náttúrufræðingurinn - 1939, Blaðsíða 41

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 35
liiiiiiíiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii in iiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuimiii
fyrir hver 100 kg korns. Kornið liggur í 15—18 cm þykku lagi á
tárhreinu gólfi og vatnið er látið smám saman í það, svo að það
sjúgist betur upp, þar til kornið inniheldur um 50% vatn og hefir
fengið þriðja hluta hins upprunalega þunga síns í vatni til við-
bótar. Eftir þessa vatnsgjöf þarf haustkornið að liggja í 5—10°
C. hita, allt eftir tegund og stofni þess. Á þeim tíma hefst sprett-
an, sem þó má ekki ná svo langt, að rótarvísirinn hafi brotizt í
gegnum kjarnahýðið, heldur er vöxturinn rofinn með voruninni
við upphaf þess skeiðs, þ. e. a. s. þegar rótarbroddarnir hafa rifið
hýðið á 3—5 % kjarnanna. Hitinn er þá lækkaður niður í það stig,
sem æskilegast er fyrir byrjun hinnar eiginlegu vorunar. Sá hiti
er fyrir hausthveiti 0—2° C., og má ekki vera hærri en 3—4° C.
né lægri en 0° C. fyrir neina tegund haustkorns. Seinþroska teg-
undir vorkorns þurfa vorunarhita, sem má ekki vera lægri en 3°
C. né hærri en 5—6° C., en bráðþroska vorkorn er! vorað í 8—10°
C., eða jafnvel í 15° C. hita. Þessar tölur sýna glögglega, að haust-
kornið þarf lægsta vorunarhitann, enda er það auðskilið, ef því
er veitt athygli, að haustkornið þarf að fá kuldatímabil, vissan
kuldaskammt, á fyrstu tímum þroska síns við eðlilegar aðstæður.
Þetta eru aðeins undirstöður aðferðanna, sem eru ekki fyllilega
þær sömu fyrir allar korntegundirnar né alla stofna hverrar teg-
undar.
Sá tími, sem vorunin stendur yfir, er oftast milli 10, og 30 dag-
ar, en getur bæði verið lengri og skemmri. Útlit er fyrir, að stofn-
ar frá þurrum, suðlægum löndum þurfi skemmri vorunartíma en
tegundir norðlægra landa. Hið seinþroska vorkorn þarf oftast
10—15 daga og hið bráðþroska 5—6 daga vorun.
Þegar voruninni er lokið er hægt að þurrka útsæðið á ný, en
bezt er þó að geta sáð því í akurmoldina strax eftir aðgerðina.
I Sovétríkjunum hafa einnig verið gerðar tilraunir með vorun
fjölærra fóðurjurta, og þá sérstaklega vallarfoxgrass, háliðagrass
og rauðsmára. Samkvæmt því, er birt hefir verið um þessar til-
raunir, eru mestar líkur fyrir góðum árangri af vorun, ef vatns-
magnið er mikið (100% eða jafnvel meira) og hitinn um 3° C. í
30—40 daga. Frá útsæði, er vorað hefir verið á þennan veg, fást
fleiri öx og blómkollar en af óvoruðu útsæði, auk þess sem vaxtar-
tími þeirra styttist að mun. Allar þessar jurtir teljast til hinna
svonefndu langdagsjurta, svo að vorun þeirra þarf að fara fram
við birtu vissan tíma á sólarhring fyrir hverja tegund, vegna
eftirverkunar ljóstíðninnar, en sé um stuttdagsjurtir að ræða,
3*