Náttúrufræðingurinn - 1939, Qupperneq 43

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 37
mimiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
þeir Lysenko og Dolgushin hafa fengizt nokkuð við. Reynslan
sýnir, að enda þótt kartaflan sé stuttdagsjurt í eðli sínu, myndar
hún yfirleitt hnýði fljótar og betur við langan dag eða jafnvel
stanzlaust ljós í norðlægum löndum en í hinum suðlægu heimkynn-
um sínum í Suður-Ameríku. Vorunaraðferð þeirra er mjög ein-
föld og auðgerð: Kartöfluhnýðin eru þrædd upp á vír eða spotta,
2,5 kg af stórum kartöflum á hvern metra, og þræðirnir síðan
hengdir lóðrétt upp í gróðurhús eða hlýtt herbergi 20—30 dögum
áður en þær eru settar niður úti. öll augu hvers hnýðis þurfa síðan
að fá jafnmikið ljós, sólarljós á daginn og sterkt rafljós á nóttunni.
Hitinn þarf að vera 15—20° C. Hnýðin ála fljótt, en hnapparnir
verða stuttir, vegná Ijóssins og þurra loftsins, svo að engin hætta
er á, að þeir brotni af, þegar kartöflurnar eru settar niður. Eftir
þessa aðgerð hafa stórar og góðar kartöflur fengizt miklu fyr
en ella. —
Ekkert liggur beinna við en það, að láta sér detta í hug þá
spurningu, hvort ekki sé hægt að vora kornið, áður en það hefir
þornað á haustin, þ. e. a. s. þegar kjarnarnir eru á fyrstu stigum
þroskaskeiðs síns, eða hvort sá hiti, er ríkir á þroskaskeiði kjarn-
anna, geti ekki verkað á eiginleika þeirra í vorunarátt.
Hin síðustu ár hafa sovétvísindamennirnir Kostjuceriko og
Zarubailo fengizt við rannsóknir á þessum grundvelli. Fyrstu at-
huganir sínar gerðu þeir árið 1935 við heimskautadeild grasa-
fræðistofnunar Sovétríkjanna í Hibiny („The Polar Experimental
Station of the U. S. S. R. Institute of Plant Industry, Hibiny“)-
Um vorið hafði verið sáð þar útsæði af sama hausthveitistofni,
bæði frá Hibiny (67° norðlægrar breiddar) og frá Kirovobad (40°
norðlægrar breiddar), og bæði voruðu og óvoruðu útsæði frá báð-
um stöðunum. í septembermánuði voru voruðu plönturnar frá
Kirovobad á hinu svonefnda mjólkur-þroskaskeiði, og þær óvoruðu
á þúfuskeiðinu, — en plönturnar frá voraða útsæðinu frá Hibiny
voru á vaxþroskaskeiðinu (nær fullþroska), og óvoraða hveitið
þaðan í fullum blóma. Þannig komu eiginleikar vorhveitisins að
vissu leyti í Ijós hjá hausthveitinu, þegar útsæðið var frá Hibiny,
en aldrei hjá útsæðinu frá Kirovobad. Þetta skýrðu vísindamenn-
irnir á þann veg, að í Hibiny, þar sem hitinn á þroskaskeiði kjarn-
anna er lágur, hafi náttúran sjálf vorað kjarnana áður en þeir
voru fullþroska. Til að komast að fullu að því, hvort sú tilgáta
hefði við rök að styðjast, gerðu þeir sumarið 1936 tilraun í Push-
kin með ýmsa hausthveitistofna og notuðu þar útsæði jöfnum hönd-