Náttúrufræðingurinn - 1941, Blaðsíða 99

N ÁTTÚRUFRÆÐIN GURINN
93
mest ber á birkiskógi „skreyttum reynitrjám." En jaðrar hólm-
ans, þar sem raklent er, eru vaxnir hávöxnum, þróttmiklum
gulvíði. Þar vaxa og þrjár tegundir barrtrjáa, einir, greni og
fura; grenið og furan voru gróðursett árin 1911—1812 af UMF
,,Þór“ í Eiðahreppi. Eitt grenitréð er vaxið upp af fræi. Hæstu
fururnar eru nú orðnar m. og tvö grenitré hafa náð svip-
aðri hæð, en öll eru þau grennlulegri. Margt þessara barrtrjáa
vex orðið vel. Lengsti árssproti grenitrés sumarið 1937 er 33
cm. og bezti vöxtur hjá furu það ár var 43 cm. Setja hin sígrænu
barrtré á hólmann óvenjulegan svip og valda skemmtilegri til-
breytni í gróðri hans. S.l. tvö ár uxu þau þó meira yfirleitt.
En Eiðahólmi á fleiri klæði en skóginn einan. Á björkin að
vísu mestan þátt í skrúði hans, því í skjóli hennar dafnar allur
annar gróður, svo að segja. Þar vex blómstóð svo fagurt, að
óvíða hefi ég það fegurra séð og hvergi fjölbreyttara á bletti
jafn litlum. Björkin er verndarvættur þeirra smælingja íslenzkr-
ar 'Flóru, sem hretviðri hrjá. — Þegar vorar og birkið laufgast
fara að gægjast upp úr skógarsverðinum, auk margra annarra,
undurfögur, hvít smáblóm sjöstjörnurnnar, sem er ein af ein-
kennisplöntum Austurlands. Samtímis springa út reklar loðvíð-
isins. Síðar verður undirgróðurinn krýndur blágresi um gjör-
vallan hólmann. Gulmaðra, fíflar og sóleyjar eiga og sinn þátt
í snemmsumarsprýði hans. Þar vaxa flestar íslenzkar lyngteg-
undir, og upp úr jörðinni stígur ilmur af reyrgresi. Loks verður
gagnger breyting á, þegar ,,hvönnin“, þ. e. geitla, blómgast. Er
hún tíguleg jurt.
Hér munu eigi taldar fleiri tegundir þær, er vaxa í Eiða-
hólma.*) Ærna fjölbreytni ilms og lita á gróðurinn þar í fórum
sínum. Mikils er og um það vert, að sumarið er raunverulega
lengra í skjóli skógarins en annars staðar. Jurtir blómgast þar
snemma vors og halda því áfram þar til haustar. Þegar hinar
snemmvöxnustu hafa fölnað, kcma aðrar í þeirra stað. Þannig
koll af kolli. Hólminn er því ekki klæddur sarna búningi í júní
sem í maí. Júlígróður hans er enn annar. Á síðsumardögum
tjaldar hann nýju skrúði. Og allir þekkja litaskraut fölnandi
skóga.
Fegurstur þykir mér Eiðahólmi vera á kyrrum, heitum sól-
skinsdögum hásumarsins, þegar allur gróður er hvað safamestur
*) Með grein þessari fylgir plöntulisti hólmans.