Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1952, Side 22

Náttúrufræðingurinn - 1952, Side 22
68 NÁTTÚRU FRÆÐIN GURINN ) veiðina 6—8 ára gamlir, ná hamarki um 10 ára garnlir og eru að mestu horfnir úr veiðinni 14—16 ára. Aldursrannsóknirnar ná nú yfir 25 ára tímabil og hafa gefið okkur ómetanlegar upplýsingar um stofninn. Við höfum getað fylgt hinum einstöku árgöngum „frá vöggu til grafar“ og athugað framlag hvers eins til veiðanna hverju sinni. Ég nefni hér aðeins eitt atriði, vegna þess að það hefur þýð- ingu fyrir það, sem á eftir kemur. Það hefur kornið í ljós, að einstakl- J ingar sama árgangs eru mjög mis-þroska. Hinir bráðgerustu verða kynþroska 4—5 ára gamlir, en þeir síðustu ekki fyrr en 14—15 ára. Þessar upplýsingar um kynþroska fisksins höfum við aðallega fengið við athuganir á kvörnunum, því að eins og við af þeirn getum lesið aldur fisksins, getum við séð, á hvaða ári hann verður kynþroska. Myndast við hrygninguna sérstakir baugar í kvörninni, svo kallaðir gotbaugar, og gefur fjöldi þeirra til kynna, hve oft fiskurinn hefur hrygnt. Jafngamlir fiskar tilheyra sama árgangi, en fiskar sem verða kynþroska á sama ári eru sagðir tilheyra sama gotflokki. Mjög ná- kvæmar og yfirgripsmiklar rannsóknir á gotbaugunum í kvörnunum hafa nú sýnt, að mest er af fiski í 1. gotflokki, nýliðum, þ. e. fiski, sem er að hrygna í fyrsta skipti. í 2. gotflokki er um helmingur af fjöldanum í fyrsta gotflokki og í 3. gotflokki aftur um helmingur af öðrum gotflokki o. s. frv. Fjöldinn minnkar um helming í hverjum flokki. Af þessu drögum við þá afar mikilsverðu ályktun að dánar- tala hins kynþroska hluta stofnsins sé um 50%. Við erum nú komnir það langt, að við vitum, hvað mikið verður eftir af hverjum árgangi næsta ár. En hvað um þann hluta árgangs- ins, sem enn er eftir að koma í gagnið, og yngri árganga, sem koma til hrygningar í fyrsta skipti? Hér koma gotbaugarnir okkur að góðu haldi, því að út frá þeim getum við reiknað hlutfallið milli þess hluta árgangsins, sem verður kynþroska á aldrinum a-j-1 og a. Þetta hlutfall köllum við kyn- þroskastuðul, og fer hann minnkandi með auknum aldri. Kynþroskastuðlarnir og dánartalan gera okkur fært að segja fyrir um afdrif hvers árgangs og þar af leiðandi aldursdreifingu alls stofnsins frá einu ári til annars. Þetta verður bezt skýrt með 5. mynd, er sýnir aldursdreifingu línufisks á vetrarvertíðinni 1951. Aldur fisksins er frá 3—22 ár, aldur við fyrstu hrygningu 4—14 ár, og fjöldi gotflokka er 13. Til nánari skýringar skulum við athuga 9 ára fiskinn (árg. 1942). 1101 eru tald- ir nýliðar og settir í reitinn 9—9. 846 eru að hrygna í annað sinn og

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.