Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1952, Qupperneq 47

Náttúrufræðingurinn - 1952, Qupperneq 47
SÆDJÖFLARNIR 91 ' tegund sem dr. Bjarni fékk síðar til rannsóknar. Hinum þriðja var ekki lýst fyrr en árið 1871 (Otieirodes eschrichti Lútken), sú tegund hefur eigi fundizt hér og ekki hlotið íslenzkt heiti. Fiskar þessir voru fyrst dregnir upp úr sínum eiginlegu djúpsævar- heimkynnum á „Challenger" leiðangrinum (1872—1876), og síðan hafa margir hafrannsóknarleiðangrar (einkum „Valdivia“ leiðang- urinn og „Dana“ leiðangrarnir) veitt þessa fiska á djúpsævi. Árið 1932 var svo komið, að um 500 þessara fiska höfðu verið rannsakað- ir, og skiptu brezku fiskifræðingarnir Regan og Trewavas þeim á 11 ættkvíslir, 40 ættir og 158 tegundir. Það sem einkum olli erfiðleikum við kerfun tegundanna var út- litsmunur hænga og hrygna. Hrygnur ættbálksins hafa allar stöng á höfðinu með ljóstæki, en stöng þessi er fremri bakuggi, og er aðeins einn geisli. Stöng þessi reyndist nytsöm við kerfun hrygnanna, en á hænga vantaði hana. Varð því að lýsa hængum sérstaklega og skipa þeim í sérstakar ættir, án tengsla við hrygnuættirnar, svo að úr þessu varð mikill glundroði og óvissa. Þetta erfiða vandamál tók dr. Bertelsen til úrlausnar. Hann fékk til rannsóknar um 2400 sædyflaseiði og um 200 unghænga. Voru þetta allt órannsökuð gögn frá „Dana“-leiðangrinum. Dr. Bertelsen hefur ritað mjög aðdáanlegan kafla um þróun sæ- dyflategundanna, með nákvæmum og vel gerðum teikningum af seiðunum. Honum tókst að sýna frarn á það, að bygging höfuðbeina var hin sama hjá báðum kynjum, og að undir hveljukápu, sem hylur líkama seiðisins, eru svartdeplar, einkennandi fyrir ættir og jafnvel tegundir. Skarpskyggni og sjónminni þurfti til að tengja saman þessi einkenni mörg hundruð einstaklinga. Árangurinn af þrotlausum yfirlegum er endurskoðun alls skyldleikakerfis sædyflanna, og eru þó langt frá öll kurl komin til grafar. Yfirleitt komst dr. Bertelsen að þeirri niðurstöðu, að fiskunum hafi verið skipt í of margar ein- ingar. Hann telur nú ættkvíslir 10 í stað 11 áður, ættir 34 í stað 46 áður (17 ættarheitum sleppt en 5 nýjum lýst), og tegundir 119 í stað 178 áður (61 tegundaheiti sleppt og 2 lýst). Hann telur jafnvel senni- legt, að fiskar þeir, sem veiðzt liafa, muni ekki tilheyra nema um 80 tegundum, þó ekki sé það sannanlegt á þessu stigi rannsóknanna. Áður hafði um 50 sædyflaseiðum verið lýst, en ekkert þeirra var rétt greint til tegundar. Hinum 2400 sædyflaseiðum var hægt að skipta í 30 flokka, sem hver á sína sérstöku þróunarsögu. 19 af þess- um flokkum reyndist unnt að tengja ákveðinni tegund fullvaxinna
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.