Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1952, Síða 51

Náttúrufræðingurinn - 1952, Síða 51
SÆDJOFLARNIR 95 3. mynd. Myndin sýnir „veiðistöng" sædjöfulsins og vöðva þá, sem stjórna henni. Út- dráttarvöðvar (ex), inndráttarvöðvar (re) og stefnuvöðvar (iu). — (Úr Bertelsen 1951). rannsókn á byggingarlagi sædjöfulsins, sem sýnir glöggt, hve langt slík þróun getur gengið. Sædjöfulshrygnan er að ytra útliti þunglamalegur fiskur, senni- lega seinfara. Hún er alsvört og augun mjög lítil, enda lifir fiskur- inn í algjöru myrkri. Það sem mesta furðu vekur í byggingu fisksins eru þó sérstaklega tæki þau og útbúnaður, sem náttúran hefur léð honum til þess að tæla bráðina til sín og ná henni. Við skulum virða fyrir okkur teikninguna af hrygnunni, efst á 1. mynd. Fram úr ofan- verðum hausnum skagar stöngin, og er á lienni hlykkur. Þetta er í laginu eins og smækkuð veiðistöng með línu og öngli. „Öngullinn" er ljósfærið. Rétt fyrir aftan miðju fisksins sést önnur stöng. Ekki vissu menn það fyrr en dr. Bertelsen sannaði það, að þetta er aftur- endi „veiðistangarinnar“, og geta vöðvar skotið henni fram og aftur. Er þessu byggingarlagi lýst með þverskurðarteikningu, sem sýnd er á 3. mynd. Eins og myndin ber með sér, nær stöngin gegnum bakið, og stjórnast af sex vöðvaknippum, útdráttarvöðvum (ex), inndráttar- vöðvum (re) og stefnuvöðvum (in). Veiðiaðferðin með þessu ágæta tæki er sennilega á þá leið, að fyrst er stönginni kastað fram og ljós- ið tent. Þegar bráðin lætur tælast af ljósinu og nálgast, en þess verður sædjöfullinn sennilega var með þefskynjun eða lireyfiskynjun, byrj- ar hún að draga stöngina aftur á bak gegnum bakið, og bráðin fylgir eftir. Þegar Ijóstækið er komið yfir kjaftinn, sem er víður og vel tenntur, glennir hún gin og kok svo sem mest má verða, en við það myndast sog, sem hrífur bráðina með sér niður í kjaftinn, en

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.