Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1971, Page 9

Náttúrufræðingurinn - 1971, Page 9
NÁTTÚRUFRÆÐINGURI N N 215 árjökli. Við það hefur hún minnkað svo, að farvegur hennar undir Jökulgrindum er oft þurr, jafnvel að sumarlagi. Syðri-Ófcera Bergvatnsáin Syðri-Ófæra á Skaftártunguafrétti hverfur undir hraunhaft á stuttum kafla skammt fyrir ofan mynni Álftavatns- kvíslar. Þann steinboga hef ég ekki séð, en tek hér upp lýsingu á honum úr Ferðabók Þorvalds Thoroddsens (1914, bls. 143), sem var þarna í rannsóknaferð í júlí 1893. „Frá Álftavatni riðum við fyrst upp mosavaxnar hraunbungur að Syðri-Ófæru; rennur hún Jrar í gljúfri, er hún hefir skorið sér í hraunið, og fórum við yfir hana á steinboga, sem er mjög einkennilegur; dálítill foss er í ánni rétt fyrir ofan steinbogann og hylur undir, en hraunhaft yfir ána fyrir neðan hylinn; hverfur áin öll undir hraunhaftið og spýt- ist svo upp um margar holur fyrir neðan Jrað. Steinbogi Jjessi er 127 fet [42 m] á breidd.“ Þessi lýsing Þorvalds á steinboganum á Syðri-Ófæru gæti að mestu leyti átt við steinbogann á Galtalæk, sem lýst var hér að framan, og virðist einsætt, að hér sé um ájtekkar myndanir að ræða. í báðum tilvikum hefur vatnsfallið holað laust jarðlag undan hörðu hraunlagi. Nyrðri-Ófœra i Eldgjá Steinboginn, sem hér birtist litmynd af og er tilefni þessarar greinar, er á Nyrðri-Ófæru, Jiar sem hún fellur í fossurn ofan í Eldgjá á Skaftártunguafrétti. Um lýsingu á Eldgjá skal hér vísað til greinar í J^essu riti eftir Sigurð Þórarinsson (1955), en steinbog- anum er bezt lýst með myndinni. Hvort tveggja, gjáin og stein- boginn, er hin mikilfenglegasta myndun sinnar tegundar hér á landi, enda kemur nú orðið fjöldi ferðamanna til náttúruskoðunar í Eldgjá á liverju sumri. Helztu mál steinbogans, gerð eftir ljósmyndum og án nákvæmni, eru: lengd 18 m, minnsta Jrykkt. 2 m og mesta hæð undir hvelf- ingu 7 m. Breiddin er á að gizka 1,5—2 m. Hann er nær flatur að of'an og ágæt göngubrú á ánni að öðru leyti en því, að heldur er ógreitt að komast að honum, brött brekka upp að ganga austan

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.