Náttúrufræðingurinn - 1977, Blaðsíða 40

I AI'LA II. Dreifing segulhrifstuðla. — Distribution of magnetic suscepti-
bility values in offshore dredge hauls and in a collection of samples frorn
740 lava floivs in E-Iceland (in 10~;i Gauss/Oe).
k 0-1 1-2 2-3 3-4 4-5 5-6 6-7 00 1 1>- >8 Alls
B 23 28 13 9 6 0 3 0 2 84
D 8 2 2 4 2 3 2 2 9 34
Austf. 111 363 281 154 78 29 26 7 11 1060
við annað aðflutt efni myndi lækka
hlutfall súrra bergtegunda meira en
hér virðist vera.
Seguleiginleikar sýna frá báðum
stöðunum í Breiðafirði eru líkir því
sem búast má við í hraunlagastafla
hvar sem er á fslandi. í töflu II er
þannig gefin upp dreifing segulhrif-
stuðla, sem er svipuð í botnsýnunum
og í stóru safni sýna nr austfirskum
hraunum, að öðru leyti en því að í
Breiðafjarðarsýnunum eru lægstu
gildi á k (< 10-3 G/Oe) algengari, en
þau koma fyrir m. a. í líparít- og gler-
kenndu sýnunum.
Diönuboði. Á þessum stað virðist
okkur óyggjandi að um megineld-
stöð sé að ræða. Af 35 athuguðum
sýnurn eru 13 basísk (þar af 8 úr
díabasi), 6 ísúr og 15 úr súrunr
bergtegundum (líparít, granít og
súrt túff), en eitt var svo mjög unt-
myndað, að það varð ekki greint
til tegundar. Eitt ltinna súru sýna
er úr svonefndu blandbergi og er
einnig mjög ummyndað (epídót,
klórít). Dreifing bergtegundanna
eftir togum styður þessa skoðun
einnig, því í togi D1 komu upp 4
hnullungar af graníli og annað
ekki.
Niðurstöður segulmælinga á sýnun-
uni frá Díönuboða (Tafla II og Krist-
jánsson, 1977) styðja þessa niðurstöðu.
Þar er nokkuð um lág gildi á segul-
eiginleikum, einkum í súrum sýnum,
fátt um miðlungi há gildi, en mörg
há gildi (k > 5 • 10-3 G/Oe, J > 10 •
10-3 G). Þessi háu gikli koma bæði
fyrir í basísku bergi, andesíti og jafn-
vel í líparítinu. Áður var vitað um
mjög segulmagnað basaltandesít í
smáinnskotum við Stardalseldstöðina
(Friðleifsson og Kristjánsson, 1972) og
granófyrinnskot með háum segulhrif-
stuðli neðst í borholu 4 við Kröflu
(Kristjánsson, 1977), en þau fáu sýni
önnur af súrum og ísúrum bergteg-
undum, sem mæld hafa verið héðan
af íslandi, hafa flestöll verið lítið
segulmögnuð. Er full ástæða til að
gefa þessum bergtegundum nánari
gaum þegar rannsakaðar verða orsak-
ir segulsviðstruflana yfir megineld-
stöðvum á landi; áður þurfa þó gé>ð
jarðfræðikort að liggja fyrir af þeim.
Samantekt og dlyktanir
Leit að bergi, er draga mætti af ör-
ugga vísbendingu um tilvist megin-
eldstöðva, hefur farið fram á þremur
stöðum á landgrunninu. Á tveimur
stöðum norðan Jöktils fundust ekki
óræk merki um megineldstöðvar, en
214