Náttúrufræðingurinn - 1977, Blaðsíða 43

Eyþór Einarsson:
Galium palustre L.,
mýramaðra, fundin á Islandi
I.
í gömlum skrám yfir íslenskar
plöntur hafa grasafræðingar seinni ára
löngum hnotið um ýmsar vafasamar
tegundir. Hvort þessar tegundir hafa
í rauninni fundist hér, eða iivort um
rangar tegundaákvarðanir hefur verið
að ræða, verður aldrei sagt með neinni
vissu. En það er sameiginlegt með
þeim öllum, að ])að eru hvergi til
eintök af þeim í söfnum til að stað-
festa fund þeirra hér á landi.
Flestir grasafræðingar, sem um
]>etta hafa fjallað, hafa þó ekki álitið
neitt ]jví til fyrirstöðu, að sumar ]jess-
ara tegunda gætu hafa fundist hér, þó
]tað verði vitaskuld Jtvorki sannað né
afsannað. Enda hafa sumar þeirra
fundist liér á síðari árum svo ekki
verður um villst, og nægir þar að
nefna hagastör, Carex pulicaris L. (um
útbreiðslu hennar hérlendis sjá Eyþór
Einarsson, 1959), skeggburkna, As-
plenium septentrionale (I..) Hoffm.
(Steindór Steindórsson, 1961) og svart-
burkna, Asplenium trichomanes L.
(Eyþór Einarsson, 1961).
Aftur á nióti hafa grasafræðingar
áliiið ósennilegra, að ýmsar aðrar
þessara vafasömu tegunda hafi nokk-
urn tíma fundist villtar hér á landi,
þó þar sé einnig erfitt að fullyrða
nokktið. Sést það best á því að Jo-
hannes Gr0ntved taldi á sínum tíma
(Gr0ntved, 1942) ólíklegt að Juncus
squarrosus L., stinnastef, hefði nokk-
urn tírna fundist hér á landi, þó þess
væri getið í gömlum plöntuskrám. En
eins og við vitum hefur stinnastef
síðan fundist hér, bæði á Ströndum
og þó einkum á Austfjörðum (sbr.
Ingimar Óskarsson, 1947 og Eyþór
Einarsson, 1959).
í flestum þessum gömlu plöntu-
skrám er Galium palustre L., sem ég
hef nefnt mýramöðru á íslensku,
talin vaxa á Islandi. Hennár er fyrst
getið héðan árið 1770 í nafnaskrá ylir
íslenskar plöntur sem danski grasa-
fræðingurinn Otto Friederich Múller
tók saman eftir upplýsingum og söfn-
um apótekarans, læknisins og grasa-
fræðingsins Johans Gerards Königs,
sem dvaldist hér á landi sumurin
1764-65 (O. F. Múller, 1770), en
König birti sjálfur ekki neitt á prenti
um þessar rannsóknir sínar hér. í
þessari skrá eru engar upplýsingar um
plöntuna sjálfa né útbreiðslu hennar
hér á landi, hennar er aðeins getið þar
Náttúrufræðingurinn, 4(i (4), 1976
217