Náttúrufræðingurinn - 1978, Síða 34

2. mynd. Meðal mánaðarlegt afrennsli af vatnasvæði Miklavatns á árunum 1954—
1976. — Mean monthly runoff from Mililavatn’s drainage area in the years 195-t—lD'/6.
marks innrennsli án vatnsmiðlunar í
Stífluvatni. Hér við bætist svo náttúr-
leg vatnsmiðlun í Miklavatni sjálfu,
þannig að raunverulegar sveiflur í út-
rennsli um ós þess eru án efa talsvert
minni en nemur sveiflunt í afrennsli
af vatnasvæðinu.
Breytingar á ós Miklavatns
Jón K. Ólafsson, símstjóri í Haga-
nesvík, liefur skýrt okkur svo frá, að
áður fyrr og allt fram til ársins 1936
hafi ós Miklavatns verið vestan við
Stakkgarðshólma (1. mynd). Ósinn
mun hafa breytt sér nokkuð frá ári
til árs, og síðuslu leifar gamla óssins
eru nálægt Borgarnefi. í óveðrinu
mikla veturinn 1936, er saman fór
stórbrim og stórstreymi, stíflaðist ós
Miklavatns, en nýr ós varð til austan
Stakkgarðshólma. Frá þeim tíma hef-
ur ósinn færst smám saman til vest-
urs og fer svo enn.
Vitað er, að dýpt óssins breytist frá
ári til árs, en ekki mun þó liafa verið
fylgst reglubundið með slíkum breyt-
ingum. Þó er kunnugt, að möl og
sandur getur hlaðist upp í ósinn við
stórbrim, en talið hefur verið, að þeg-
ar liækki í vatninu, ryðji hann sig
fram og dýpki, einkum ef stórstreymt
er, þegar slíkar breytingar eiga sér
stað.
Er við komum að ósnum seinast í
júní og aftur um miðjan ágúst 1977,
var hann svo grunnur vegna upp-
lileðslu af möl og sandi, að sjór gat
ekki fallið inn í vatnið um flóð. Hall-
aði botni óssins svo mikið niður að
sjávarborði, að telja má öruggt, að
sjór liafi heldur ekki getað komist inn
í vatnið í stórstraumi. Við slíkar að-
28