Náttúrufræðingurinn - 1993, Blaðsíða 33

6. mynd. Hamraveggir upp
af Kvíárjökli vestan í
Vatnafjöllum. Þetta eru
innviðir þeirrar eldkeilu
sem þarna virðist einu
sinni hafa verið. Næst eru
gjallhamrar sem tilheyra
hinni ungu gosmyndun
sem hér er fjallað um en
fjær sér í móbergshamra.
Undir eru líparítklettar.
Horft er í átt til Öræfa-
jökuls, þ.e.a.s. til norð-
vesturs. Tlie cliffs in
Vatnafjöll above Kvíár-
jökull. These are the inte-
riors of a volcanic cone
that was here during late
glacial time. Ljósm. photo
Sigurður Björnsson.
1984 og 1986) og á hafsbotni (Haraldur
Sigurðsson 1982) og hefur það velkst fyrir
mönnum hvaðan þau muni vera komin.
Ef til vill eru einhver þeirra einmitt
tilkomin í því mikla sprengigosi sem
eyddi eldkeilunni við Kvíárjökul, Kvíár-
keilunni, í ísaldarlokin.
SAGAN EFTIR HVARF
ELDKEILUNNAR
En nú hefur verið skammt til annarra
atburða. í Öræfajökli hefur hafist gos og
stórkostlegt hlaup steypst niður suð-
austurhlíðina og sennilega víðar. Hluti
þessa hlaups hefur fallið í farveg Vattarár
en ekki náð að flæða yftr nema lítinn hluta
af hrauninu. Það hefur tekið með sér allt
laust efni sem á leið þess varð og borið til
sjávar. Mikil straumröst hefur myndast út
í sjóinn fram af gljúfrinu og þegar flóðinu
linnti hefur verið kominn talsvert stór-
grýttur hlaupasetshryggur þar, sem náð
hefur upp úr sjó (sjá 2. mynd). Smærra
efni hefur borist með straumi norður með
ströndinni og myndað afar þykkt lag, sem
þó hefur ekki náð upp úr sjó. Enn rneira
hefur þó fallið milli Vatnafjalla og Staðar-
fjalls, þar sem gosstöðvarnar höfðu áður
verið, og hefur hlaupið rifið niður bergið
svo að þar varð allbreitt gljúfur eftir. Efnið
27