Samvinnan - 01.12.1964, Page 31

segir Hermann Jóns-
son á Yzta-Mói,
formaður
Samvinnufélags
Fljótamanna og
forustumaður þess
frá upphafi
Málmey. Þar var ég í fjögur
ár.
— Og hvernig líkaði þér
þar?
— Þetta var nokkuð erfitt,
Málmey er engin nútíðarbú-
skaparjörð. Þar þarf mikils
mannafla við, ef vel á að
vera. Búskaparár mín þarna
voru striðsárin fyrri, en þá
voru kol ófáanleg, sem kom
sér bagalega því eldiviður er
enginn heimafenginn í
Málmey, nema dálítið af
rekavið. Þarna var sjósóknin
aðaltekjulindin. Þarna var
þá þríbýli; auk mín bjó
þarna tengdafaðir minn og
maður sem Rögnvaldur hét,
báðir hörkuduglegir menn,
fengu mikið úr sjó og voru
skyttur góðar. Ég gerði þarna
oft út þrjá- fjóra báta að
staðaldri, og oft var mann-
margt í heimili, í kringum
tuttugu oftast nær og fleira
á sumrum. Auk sjósóknar-
innar stunduðum við auðvit-
að landbúskap, bæði með
sauðfé og kýr.
— Eitthvað hef ég heyrt
talað um að álög hafi hvílt
á Málmey, samanber þjóð-
söguna um konuna þaðan og
séra Hálfdán. Geturðu sagt
mér nokkuð því viðvíkjandi?
— Jú, það var sagt að ekki
mættu vera hross í eynni, að
ekki mætti fara með byssu
á þessum og hinum stað í
björgunum, að sömu hjónin
mættu ekki búa þar lengur
en tuttugu ár í einu. Svo
voru álagablettir hingað og
þangað, eins og víðar. En
aldrei hlekktist mér eða mín-
um neitt á þessi ár, sem við
vorum þar.
— Þú hefur verið meðal
Kaupfélagshúsin á Haganesvík, séff af sjó. — Myndirnar með greininni tók Tryggvi Eymundsson.
forustumanna Samvinnufé-
lags Fljótamanna frá upp-
hafi?
— Ég hef verið í stjórn
þess frá byrjun, formaður
frá 1938 og kaupfélagsstjóri
1922—’37. Aðrir kaupfélags-
stjórar í Haganesvík hafa
verið Björn Búason, Sigurður
Jóhannesson, Þormóður Páls-
son, Salómon Einarsson, sem
var kaupfélagsstjóri hér í
sextán ár alls, og loks Helgi
Rafn Traustason og Garðar
Viborg, núverandi kaupfé-
lagsstjóri.
— Hvaða fyrirtæki rekur
félagið?
— Það rekur sölubúð, slát-
urhús, frystihús, sem byggt
var 1953 og skipaafgreiðslu.
Fastir starfsmenn eru þrír,
en félagsmenn 70—80.
— Hvernig búa menn hér
um slóðir?
— Þokkalega, held ég, og
þannig hefur það jafnan
verið, sem sjá má af því, aö
í gamla daga sáu Fljótin
Hólastóli fyrir fiskmeti. Á
þeim tímum, er sulturinn var
aldrei langt undan, lifðu
menn hvað bezt í þeim
sveitum, sem aðgang höfðu
að sjó. Annarsstaðar var vor-
svelta algeng. Hér stóðu
Skagfirðingar sérstaklega vel
að vígi, með Drangey í miðj-
um firði. Þaðan stunduðu
menn útræði og sóttu þangað
fugl og egg. Á vorin og sumr-
in fóru lestir þaðan um allt
hérað, flekkóttar af fugli.
— Eru búin hér stór?
— Bú hér eru að vísu held-
ur lítil, tiltölulega. Þar til
fyrir fáum árum höfðu menn
að mestu sauðfé, en nú fer
nautgriparækt vaxandi og
mj ólk er seld til Sauðárkróks,
í mjólkursamlag Kaupfélags
Skagfirðinga. Sauðfénu hef-
ur þó ekki fækkað áberandi.
Svo róa menn á trillubátum
í ígripum.
— Hvernig eru hafnarskil-
yrðin í Haganesvík?
— Höfnin er fyrir opnu
hafi og útgrynni geysimikið.
Við höfum haft litla báta-
bryggju og orðið að kosta
miklu fé til að halda henni
við. Iðulega verður að láta
skip fara fyrir, ef þannig
stendur á sjó. Samgöngur á
landi við Fljótin voru líka
lengi erfiðar, en nú hafa þær
batnað til mikilla muna.
— Hvernig er hagur fé-
lagsins og félagsmanna yfir-
leitt?
— Félagið er ekki stórt, en
stendur engu að síður
traustum fótum. Gildi þess
fyrir okkur Fljótamenn hef-
ur verið ómetanlegt. Og þótt
ýmislegt sé bændum og sam-
vinnumönnum í heild mót-
drægt þe si árin, þá þurf-
um við engu að kvíða, ef við
stöndum — nú sem fyrr —
fast saman um samtök okk-
ar og baráttumál þeirra.
dþ.
Samvinnan
óóhar öíluim
aú t /
leóendam ómuun
íW /j i [ d
(^ieoiie^ra jóla, íi /
aró off jnoar.
SAMVINNAN 31