Samvinnan - 01.02.1977, Side 37

Sambandið átti allmikinn þátt í landbúnaðarsýningunni 1947; hér
sést hliðið að sýningardeild þess.
7---------------■— "■ "■ --- •»
Samstarfsfyrirtækin
Hinum nýj u starfsgreinum sem samvinnuhreyfingin
bætti við sig á árunum 1946—49 var valið mismunandi
rekstrarform eftir því sem henta þótti í hverju tilviki.
Skipaútgerðin, Hekla og Norðri voru rekin fyrir
reikning Sambandsins sjálfs. Samvinnutryggingar og
Andvaka voru gagnkvæm tryggingafélög, en það form
er skylt samvinnufélagsskap.
Önnur fyrirtæki, Olíufélagið, Jötunn og Dráttar-
vélar, eru hlutafélög, en hlutaféð alfarið eða að
meirihluta í eigu Sambandsins og kaupfélaganna.
Hlutafélagsformið var tekið upp að fyrirmynd sænsku
samvinnuhreyfingarinnar og gegndi mismunandi til-
gangi. Dráttarvélar urðu til að mynda að vera sérstakt
fyrirtæki því að Sambandið sjálft hafði áður umboð
fyrir International Harvester og gat ekki tekið við um-
boði Ferguson jafnframt. Hlutafélagssnið Olíufélagsins
gerði samvinnuhreyfingunni hins vegar kleift að koma
á samstarfi við útvegsmenn sem áttu minnihluta í fé-
laginu.
í augum margra samvinnumanna hafði sjálft hluta-
félagsformið ógeðfelldan blæ því að það var orðið að
tákni fyrir hinn ábyrgðarlausa einkarekstur. En í raun
stendur það ekki í vegi fyrir að samstarfsfyrirtækin
semji sig að háttum samvinnufélaga, til dæmis með
úthlutun tekjuafgangs í afsláttarformi, og hafi fulla
samstöðu með samvinnuhreyfingunni.
/-----------——-------------------------------------
Á tímamótum
Aðalfundur Sambandsins á Blönduósi 1946 var hald-
inn á einhverjum mestu tímamótum samvinnusög-
unnar; þar var skyggnst um öxl og fram á við. Tvær
glefsur úr fundargerð:
Sem vott virðingar og þakklætis fyrir vel unnin og
heillarík störf í þágu Sambands íslenskra samvinnu-
félaga kýs aðalfundur SÍS 1946 fyrrverandi forstjóra
Sigurð Kristinsson og fyrrverandi framkvæmdastjóra,
þá Aðalstein Kristinsson og Jón Árnason, heiðursfé-
laga Sambandsins, og eiga þeir rétt til setu á aðal-
fundum þess sem heiðursgestir.
Tillagan var samþykkt með lófataki, og risu fundar-
menn úr sætum til virðingar heiðursfélögunum.
Vilhjálmur Þór forstjóri ávarpaði fundinn.
Lýsti hann yfir því að sér væri ánægjuefni að verja
kröftum sínum fyrir samvinnustarfsemina í landinu og
þakkaði tiltrú þá sem sér hefði verið sýnd með því að
fela sér forstj órastarf SÍS. Ræddi síðan um nauðsyn
þess að samvinnumenn stæðu vel saman og forðuðust
flokkadrætti. Hvatti til ráðdeildar í fjármálum, en
jafnframt til framsóknar og umbóta, þar sem nú að
styrj aldarlokum væru tímamót sem fylgdu bæði ó-
venjuleg óvissa um fjármál framtíðar, en líka tækifæri
til umbóta er áður voru ekki framkvæmanlegar.
Því næst lýsti hann í löngu og ítarlegu máli áætlun-
um sínum og stjómar SÍS um starfstilhögun hjá Sam-
bandinu í næstu framtíð og framkvæmdir sem það
hafi með höndum. Meðal annars talaði forstjórinn um:
Aukna fræðslustarfsemi um samvinnumál. Byggingu
skrifstofuhúsnæðis fyrir SÍS. Byggingu fyrir hrað-
frystingu matvæla og matargerð. Eflingu ullariðnaðar.
Lýsishreinsunarstöð. Kexverksmiðju. Vinnufata- og
nærfatagerð. Kommölun. Niðursuðuverksmiðju. Skipa-
kaup til vöruflutninga. Vátryggingarstofnun SÍS sem
væntanlega tekur til starfa 1. sept. næstk. Bifreiðaað-
gerðarverkstæði. Olíuverslunarsamlag. Stofnun Fram-
kvæmdasjóðs SÍS og skuldabréfasölu fyrir hann.
-
Hclgi Pétursson (t. v.), Vílhjálmur Þór og Helgi Þorsteinsson. Þeir tóku
við stjóm Sambandsins og aðaldeilda þess í ársbyrjun 1946. Höfðu þá
ekki orðið mannaskipti í þessum stöðum frá upphafi, nema við lát
Hallgríms Kristinssonar 1923.
33