Samvinnan - 01.02.1981, Blaðsíða 34

Aumingja Anna
svart og umhverfið ekki til
þess fallið að valda hug-
hvörfum manneskju með
heimspekilegan dragbít.
Anna dansaði aldrei. Og
hún var ósnortin af öllu
nema þeim sérkennilegu
gerfum sem sumir gestanna
skrýddust í samræmi við
stefnumið vélvæddrar tón-
listarinnar að hugarórum
skyldi gefin eftir þessi leik-
vangur. Sat dimmleit yfir
Kamparíinu sínu. Grann-
vaxinn maður með mikið
hár, ljóst og blásið, dillaði
sér einn á dansgólfinu en
undir hvetjandi augnaráði
viðstaddra; hann reyndi að
vinna athygli æ fleiri á
gólfinu og við borðin uns
hann virtist telja nægilega
marga sér hliðholla til að
hann hefði af þvi fullt ör-
yggi og það var undir-
hyggjulaus gleði í svip hans.
Diskó er upprunnið í kyn-
villingabúllum i New York,
sagði Jón og meinti tónlist-
ina sem leikin var af skíf-
um; hafði lesið þetta i blaði.
Hann svimaði af viðleitn-
inni að halda merkingu i
orðum sínum sem honum
þótti snúa við á vörum sér
og hverfa. Líka karlmanna-
fatatiskan sem var til
skamms tíma, svaraði Anna
og hafði lag á að smeygja
orðum sínum gegnum tóna-
flóðið án þess að leggja hart
að sér, útsniðnu buxurnar,
litsterku skyrturnar. Það
var oftar en í þetta skipti
sem Jón sagði Önnu af
blaðaefni og hún bætti um
betur.
Diskó er bær á Grænlandi,
sagði Jón fýldur. Hann veitti
athygli tveimur austurlensk-
um stúlkum, mjaðmagild-
um, breiðleitum, sem stóðu
úti á gólfinu á tali við tvo
menn sem hann taldi ís-
lenska; þeir héldu uppi sam-
ræðunum, gerðu sig til i
herðunum, á skyrtunum,
voru komnir yfir þær i
sveiflum sem þeir tóku máli
sinu til áherslu og fjarlægð-
ust þær jafnharðan aftur.
Þær voru fámálugar en á-
hugasamar, svo voru þessi
pör farin að dansa og Jóni
þótti einhvern veginn óvið-
urkvæmilegt að sjá austur-
lenskar stúlkur i diskódansi;
það hvörfluðu að honum
grimmilegri hugarórar en
aðrir svipir þessa umhverf-
is vöktu með honum. Maður
i svörtum aðskornum silki-
buxum og viðri skyrtu,
hvítri, girtri ofan í breiðan
brókarlinda, hljóp yfir gólf-
ið í námunda við þau og
staðnæmdist skyndilega
eins og hann hefði orðið var
við ósýnilegan vegg í leið
sinni. Sjáðu þennan, sagði
Jón. Hún hafði þegar orðið
vör við manninn. Vantar
bara sverðið, sagði Jón, bar
arminn eins og hann væri
að heyja einvígi með stungu-
sverði að morgni i jarðlægri
þoku fyrir öldum í einhverj-
um af skemmtigörðum
Parísarborgar; aðalsmaður;
greifinn af Monte Christo.
Það var kvenmaður á
karlaklósettinu. Hér er eitt-
hvað öðruvísi en á að vera,
sagði Jón og var minna
drukkinn en hann haf ði ver-
ið fyrir andrá. Migðu bara,
sagði stúlkan. Hún var að
tala við tvo menn við vask-
ana, öll mjög drukkin. Þetta
var fönguleg stúlka, i fjólu-
bláum kjól úr damaski, hélt
Jón, síðhærð. Maður gekk
út og sagði um leið með
hreim líkt og frammi fyrir
ráðgátu sem hann vænti að
yrði leyst fyrr eða síðar:
Það gerist ekkert þegar
kona fer á karlaklósettið en
ef karl fer á kvennaklósett-
ið verður allt vitlaust. Stúlk-
an þjónaði lund sinni með
þvi að stilla sér upp til hlið-
ar við stallana. Hverjum
sitt, hugsaði Jón. Sagði upp-
hátt við sjálfan sig þegar
hann kom fram á ganginn
því að honum létti: Þessu
tryði enginn. Sá um leið á
fólkinu að allir myndu trúa
og reyndi að bindast slíku
frjálslyndi og veraldar-
mennsku sem hann taldi
stærilátt fas karlmannanna
og kuldalega andlitssnyrt-
ingu kvennanna til marks
um. Það mátti ekki minna
vera en hann dansaði;
Anna um sína sérvisku.
Jón hafði lært djævið af
sjálfum sér, diskótaldihann
bara hopp sem við eftirgjöf
fylgdi sjálfkrafa hljómfall-
inu; á dansgólfinu var
kjarni málsins að opna hug
sinn fyrir tónlistinni allri
og ekki bara takti eins og
þegar um siðaðri tónlistar-
tegundir var að ræða. Stúlk-
an, sem Jón hafði valið sér
að dansfélaga, horfði inn i
sjálfa sig, líklega á filmu af
einhverjum söngvaranum,
hugsaði Jón og seildist til
hennar án þess að ná að
vekja með henni löngun til
sín. Þegar leið á þótti hon-
um hann taka þátt i hana-
slag, hafði þó reynt þetta
áður með konunni. Honum
sýndist stúlkan reyna að
halda svip sem væri i sam-
ræmi við grímuna er hún
hafði málað á sig og þegar
hann þakkaði henni fyrir
dansinn kom á hana vipra
við annan nasavænginn,
augað þeim megin sperrtist
upp og munnvikin sveigðu
i gagnstæðar áttir, niður og
upp, þessi viðurkenningar-
vottur um nærveru hans
hvarf þegar og fleiri urðu
þeir ekki.
Sú ró, sem einkenndi
Önnu, snart hann um leið
og hann kom auga á hana
við borðið. Hann settist og
gerði sér um leið grein fyrir
að hún málaði sig aldrei
eftir þvi sem hann best vissi,
notaði aðeins litilsháttar
farða til að bregða lit á and-
litið. Hún ranghvolfdi aug-
unum án þess að annað
hrærðist i svip hennar, sagð-
ist vera að fara. Og hann
kenndi þess um leið að djúp
var staðfest milli þess písl-
arvættislifs sem hér var lif-
að og stillingar hennar,
fannst á því augnabliki
hann verða að gefa til
kynna hvorum megin hann
stæði og æpti: Svo sannar-
lega! í ganginum var sam-
ræðufært og hún sagðist
ætla heim til Cargolux-
mannsins, hafði hringt. Þar
væri margt fólk. Jón gæti
orðið eftir, náð sér í kven-
mann. Hann hélt þetta síð-
asta fyndni hennar.
w
IBUÐIN var glæsileg; stor
málverk, viðarklæðning-
ar. Vel var tekið á móti
þeim báðum. Jón týndi
Önnu fljótlega i reykjar-
mekki og glasaglaum án
þess hann kenndi ófærni
þess vegna. Hann þáði bjór
og síðan annan. Umhverfis
hann var fólk á öllum aldri,
jafnvel tvö börn. Hann
blandaði sér i hóp nokkurra
karla og kvenna Og reyndi
að láta litið á sér bera, fjör-
leg, stuttklippt kona, ólögu-
lega vaxin, barst mest á.
Jóni þótti mál hennar for-
vitnilegt. Meðan hann
hlustaði kom Anna og sett-
ist hjá honum.
Konan sagði: Meðal indj-
ánaþjóðflokksins Nambiw-
ara í Brasilíu lifa karlar
einir af dauðann. Þeir
breytast í loftanda. Konur
og börn hverfa við sama
tækifæri, álitnar af sjálfum
sér og körlunum leikföng,
annað veifið vinnudýr, hitt
og þess utan til óþurftar.
Nambiwarar eru ekki eins-
dæmi meðal náttúrubarna
og hæfir ekki að kenna
kristninni um kúgun
kvenna. Karlar neyta lags-
ins við trúarlega og þjóð-
félagslega kerfisgerð þvi að
konum er sýnt að ganga i
ímynd karls en þó fremur í
sjón en í raun því a§.meðan
konan gerir það umskapar
hún imynd hans og þar með
hann sjálfan. Þær íslensku
fylgja venjunum við þetta
tækifæri. Vegna þrælúreltra
siðvenja mega íslenskir karl-
menn ekki njóta tilfinn-
ingalifs síns uppréttir held-
ur er ætlað hverja stund að
starfa að því af þýskri harð-
drægni að breyta því fyrir-
liggjandi í mynd sem verði
að veruleika í framtiðinni.
Og hún er hartnær alltaf
afskræmd af öðrum körlum
sem starfa að sama og sæl-
ast til sömu fanga til að
efna í sína. Af þessu leiðir
svo, að enginn ykkar nær
fullum árangri og menn eru
aldrei með sjálfum sér.
Bágindi okkar kvennanna
eru ekki síður mikilsháttar.
í þjóðfélaginu er nefnilega
34