Samvinnan - 01.02.1981, Blaðsíða 40

flutningskvóta á dilkakjöti og mik-
inn þrýsting Ný-Sjálendinga um
aukna hlutdeild í innflutningi, hef-
ur tekist að selja þangað mun
meira magn en kvótinn gerir ráð
fyrir, þar sem eigin framleiðsla
hefur ekki getað fullnægt eftir-
spurn.
Síðastliðin 3 ár hefur útflutning-
ur til Noregs verið þessi:
1980 2.491 tonn
1979 2.875 tonn
1978 2.410 tonn
Einn aðili, Norges Kjött og
Fleskesentral, sem er í eigu bænda-
samtakanna, hefur annast allan
innflutning á íslenska lambakjöt-
inu. Þessi sami aðili sér einnig um
heildsöludreifingu á um 65% kjöts-
ins. 35% er dreift af Kjöttbrances
Landsforbund sem eru samtök
kj ötkaupmanna.
Vegna þeirrar sérstöðu sem ís-
lenskt lambakjöt hefur notið á
norska markaðnum og einnig til
þess að styggja ekki norsku bænda-
samtökin hefur ekki verið ráðist i
meiriháttar auglýsingaherferð eða
aðra kynningu á íslenska kjötinu
í Noregi.
Nokkur óvissa ríkir nú um sölu
á þessum stærsta markaði fyrir út-
flutt lambakjöt í kjölfar breytinga
á virðisaukaskatti og niðurgreiðsl-
um, en við það mun smásöluverð
hækka verulega og neyslan vænt-
anlega minnka.
Svipaða sögu er að segja um við-
skiptin við Sviþjóð. Þar er einnig
byggt á gömlum saltkjöts-sam-
böndum og hagstæðum samningi
frá því 1970. En eins og áður er
getið var þó samið um 500 tonna
tollfrjálsan kvóta sem síðan hefur
verið hækkaður i 650 tonn. Á und-
anförnum árum hefur þessi kvóti
verið að mestu fullnýttur.
Eins og i Noregi er aðeins um
einn innflytjanda að ræða í Sví-
þjóð, Sveriges Slagteri forbund.
Af sömu ástæðum og í Noregi
hefur ekki verið ráðist í mikla
kynningu á íslensku lambakjöi.
Þessi markaður hefur gefið heldur
lægra verð en Noregur en hefur
vænlegri framtíð.
• Sögur um ullarbragð
Við inngöngu Dana í Efnahags-
bandalag féjl úr gildi samningur-
inn um tollfrjálsan innflutning á
lambakjöti með þeim afleiðingum
að greiða þurfti 20% innflutnings-
toll. Þessi tollur var i gildi til 20.
október sl. en þá var gerður samn-
ingur við Efnahagsbandalagið um
lækkun tolls i 10% en jafnframt
var ákveðinn 600 tonna kvóti á ári
fyrir öll 10 lönd bandalagsins.
Samningur þessi gildir til mars-
loka 1984. Þess má geta að útflutn-
ingur til Danmerkur var um 300
tonn á sl. ári.
Enda þótt neysla á lambakjöti sé
ekki mikil i Danmörku, hefur sala
farið vaxandi á undanförnum ár-
um. Þessi aukning er aðallega
vegna aukinnar eftirspurnar meðal
yngra fólks. Þess gætir þó enn að
eldra fólki finnist ullarbragð af
lambakjötinu. Þessar sögur um ull-
arbragð eru til komnar vegna þess,
að hér fyrr á árum var nokkuð um
neyslu á kjöti af fullorðnu fé.
Um margra ára skeið var aðeins
einn aðili sem sá um innflutning og
dreifingu á islensku lambakjöti i
Danmörku, en fyrir skömmu var
ákveðið að fá fleiri aðila til sam-
vinnu með það fyrir augum að
auka söluna og jafnvel fá hærra
verð.
Mun meiri rækt hefur verið lögð
við kynningu á íslenska lambakjöt-
inu í Danmörku en á hinum Norð-
urlöndunum. Þar hafa verið gefn-
ir út uppskriftabæklingar, kjötið
auglýst og tekið þátt í sýningum.
• Öllum heimill útflutningur
Um alllangt skeið hefur útflutn-
ingur landbúnaðarvöru að mestu
verið í höndum Búvörudeildar
Sambandsins. Það er hins vegar
útbreiddur misskilningur að um
einkaleyfi sé að ræða. Öllum er
heimill útflutningur landbúnaðar-
vöru að fengnu útflutningsleyfi
Viðskiptar áðuney tisins.
Ljóst er að útflutningur landbún-
aðarvöru, sem er að meginstofni
til dilkakjöt, er ekki háður eðlilegu
lögmáli um framboð og eftirspurn.
Framboð hér innanlands er háð
duttlungum pólitískrar ákvarðana-
töku, t.d. breytilegar niðurgreiðsl-
ur, kvótakerfi o.þ.h. Eftirspurnin
er verulega háð innflutningskvót-
um og niðurgreiðslum viðskipta-
landanna.
Nokkur óvissa ríkir því um út-
flutning á komandi árum. Norski
markaðurinn, sem um árabil hefur
greitt hæst verð fyrir íslenska
dilkakjötið, mun minnka verulega
á næstunni. Einnig er ljóst aí ný-
gerðum samningum við Efnahags-
bandalagið, að þangað verði ekki
flutt út nema um 600 tonn á ári.
Þvi má ætla að ef um áframhald-
andi mikla offramleiðslu er að
ræða þá verður nauðsynlegt að
selja kjöt á mörkuðum sem greiða
mun lægra verð en það sem greitt
hefur verið á undanförnum ár-
um. 4
Hvernig á að
fara með
kjötvörur?
Námskeið um kjötvörur
fyrir afgreiðslufólk í mat-
vörubúðum kaupfélaganna
var haldið í Kjötiðnaðarstöð
Sambandsins á Kirkjusandi
í Reykjavík dagana 27.—29.
janúar 1981. Slík námskeið
eru haldin til að veita af-
greiðslufólki fræðslu um
sundurtekningu og meðferð
kjöts og kjötvara. Einnig er
leiðbeint við útstillingar í
kjötafgreiðsluborð og veitt
tilsögn í sölumennsku.
Kennslan fór fram í stutt-
um fyrirlestrum með mynd-
skýringum, en meirihluti
tímans fór í verklegar æf-
ingar við frágang á kjöti, út-
stillingar í söluborð og vöru-
kynningu. Leiðbeinendur
voru starfsmenn Afurðasölu
Sambandsins og fleiri. Á
næstu síðu sjáum við nokkr-
ar svipmyndir frá námskeið-
inu.
Myndir:
Kristján Pétur Guðnason
40