Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.08.1921, Page 5

Tímarit íslenskra samvinnufélaga.
111
í augum. Mér er sagt, að þetta séu einkum efnuðustu
mennirnir. Það læt eg mig litlu skifta. Mér nægir að
vita hitt, að þeir eru enn ekki vaxnir þeim kröfum,
sem samstarfið gerir. Það er eðlilegt, að margt sé til
af slíkum mönnuin. Það lamar ekki trú okkar á gildi
samvinnunnar. Þeim sést yflr þá vörn, sem máttur sam-
takanna veitir. Þeir eru hræddir u m sig, af því að
þeir eru liræddir v i ð okkur hina. Gfróðrarmagn bræðra-
þelsins, sem á hættulegum stundum hvetur til fastari
samtaka, þokar okkur í áttina, þó þessir menn gangi-
úr leik. Við þörfnumst ekki peninga þeirra eins mikið
og við þörfnumst hugrekkis þeirra og trausts. Við vit-
um líka hitt, að þeir, sem í háskanum berja menn af
kili, eiga að eins fyrir höndum lengri bið og einmana-
legri eftir geigvænlegum dauða.
Eg hræðist ekki samábyrgð með íslenskum bænd-
um, vegna þess, að eg treysti þeim og hefi trú á fram-
tíð þeirra. Eg hræðist ekki samábyrgðina, vegna þess
að hún er hið sterkasta afl, vaxið upp á vegum þrosk-
unarinnar, þar sem batnandi menn eiga samleið.
En nú er því svo varið um samábyrgðina eins og
marga aðra góða hluti, að hún getur orðið misnotuð.
Hún þarfnast því tryggingarskilyrða og lagafyrirmæla,
sem setja henni skorður og fyrirbyggja gerræði inn á
við og út á við. Bóndinn, sem getur með undirskrift
sinni hreyft miljónir, þarfnast ekki eingöngu skipulags-
legrar verndar heldur lagalegrar, ef þungi miljónanna
þrýstir á hann, um leið og þær leita sér jafnvægis.
Tvent þarf því að forðast: Misbeiting þessa feikna afls
út á við og misbeiting þeirrar ábyrgðar, sem af því
leiðir inn á við. Þess vegna þarf að vanda af fremsta
megni val þeirra manna, sem fara með þetta afl fyrir
hönd bænda og beita því í viðskiftunum. Samábyrgðin
lýtur lögum réttlætisins. Misbeiting hennar út á við
mundi jafnan leita til baka til upphafs sins og koma
8*