Andvari - 01.01.1943, Blaðsíða 75

andvari
Skilnaður íslands og Uanmerkur
71
með öllu illt, að ekki boði nokkuð gott. — En engum bless-
ast þetta, nema þjóðin sjálf þekki sinn vitjunartíma og skilji,
hvað til hennar friðar heyrir, en það er að sýna í verki
TOanndóm og einbeittan vilja til öflunar fulls sjálfstæðis og
verndunar allra þjóðlegra verðmæta, við hvern sem er að eiga.
' Fyrir 28 árum komst sá, er þetta ritar, svo að orði í niður-
lagi ritlings um skilnaðarmálið: „Menn munu sjá, að hér er
ekki neinn voði á ferðum. Hættulaust, þótt sambandið losnaði.
Vér getum vel undir því risið .... vanti oss ekki önnur skil-
yrði, svo sem nógu góða menn o. s. frv., sem vonandi þarf
ekki að bera kvíðboga fyrir. Atburðirnir og kringumstæðurn-
ar skapa oft megin og menn, eins og kunnugt er. Og ekkert
getur verið meira göfgandi og menntandi einstaklinginn og
tjóðina í heild, ekkert betur lagað til að stæla viljann og efla
sannan þroska, heldur en svo ótvíræð sjáffstæðiskeppni, sem
einbeittur skilnaðarhugur lilýtur að hafa i för með sér. Þá
ei9Mn vér fyrst að standa á eigin fötnm, sjá oss sjálfir far-
borða með fullri ábyrgð á athöfnum vorum sem þjóð og
riki.“i)
að verða veruleiki?------
búast mátti við, vofði yfir sambandslandi voru,
, hin mesta hætta, undir eins og stórveldaófriður
lauzt út. Og hinn 9. apríl 1940 var Danmörk hertekin af
Joðverjum og' innrás ger í Noreg. Sá þá Alþingi íslendinga,
ac e*§i varð lengur beðið með róttækar aðgerðir viðvíkjandi
sambandi landanna. Voru þá á næstu nóttu afgreiddar fiá
1 'nginu þær tvær ályktanir, sem í þessari lotu mörkuðu fyrsta
sporið til fulls skilnaðar: 1. Konungsvaldið tekið inn í landið
eg fengið ráðuneyti íslands í hendur til bráðabirgða, enda gat
^onungurinn í Danmörku nú eigi rækt þær skyldur. 2. Með-
te,ð utanrikismála og landhelgisgæzla lögð undir íslenzk
s jórnarvöld, — en þetta höfðu Danir farið með samkv. um-
í sambandslögum, en voru til þess ófærir. Ekki varð
^) SOlnaðarhugJeiðingar. Fjallkonnútgáfan 1915.
Er þetla
Eins 0g
Eanmörku