Andvari - 01.01.1943, Blaðsíða 34

30
Jón Blöndal
ANDVAItl
varnarlausir og vopnlaus l>jóð, verða þeir umfram allt að gæta
vel þeirrar einu varnar, senr þeir hafa, en það er að ganga
hvergi á rétt annarra og styðjn allar gerðir sinar við ströng-
ustu réttarákvæði. Svo var gert í þeim ályktunum, sem sam-
þykktar voru, en frekari aðgerðir hefðu orðið umdeilanlegar,
þó að styðja hefði mátt þær við nokkur rök.“
Hér er átt við ályktanir AÍþingis 10. apríl 1930 (Leturbreyt-
ingar hér og annars staðar í greininni mínar. J. Bl.).
Hvort sem litið er á samnings- og réttarleiðina sem göfuga
hugsjón eða einungis frá sjónarmiði sjálfsbjargarhvatarinnar,
þá er hún hinn eini hugsanlegi leiðarvísir i utanríldsstefnu
íslendinga. Þeir verða að treysta því, að aðrar máttugri þjóðir
beiti þá ekki ofbeldi og yfirgangi og gangi ekki á gerða
samninga, og til þess að hægt sé að treysta þvi með nokkurri
skynsemi, þá verða íslendingar sjálfir að virða til hins ýtrasta
alla gerða samninga, reyna eftir megni að standa við allar
skuldbindingar sínar og tefla aldrei á tæpasta vaðið að óþörfu
um það, hvort réttur þeirra fáist viðurkenndur eða ekki.
Utanríkisstefna íslands hlýtur enn fremur að mótast af þeirri
hugsun að reyna eftir beztu getu að balda vinsamlegri sambúð
við allar þjóðir, jafnt stórar sem smáar, og þó alveg sérstaklega
þær, sem vér þurfum að hafa mest viðskipti við og oss eru
skyldastar að uppruna og menningu.
Ég mun síðar leiða rök að því, að fari svo, að horl'ið verði að
því ráði að slíta sambandinu við Dani eigi síðar en 17. júni
1944, eins og lagt hefur varið til, og án þess að frjálsar við-
ræður liafi getað farið fram á milli þjóðanna, þá eru um
leið brotnar þær tvær meginreglur, sem ættu að vera uppi-
staðan í utanríkisstefnu íslendinga. Vér byggjum þá sambands-
slitin á vafasömum réttargrundvelli og eigum á hættu að verða
sakaðir um samningsrof og stefnt fyrir gerðardóm, auk þess
sem vér vitandi vits, þrátt fyrir aðvaranir hinna reyndustu
manna í islenzkri utanríkisþjónustu, bökum oss ef til vill
langvarandi óvild sambandsþjóðar vorrar og jafnvel annarra
þjóða.