Fálkinn - 17.01.1966, Blaðsíða 26

Mæðgurnar,
Barbara og Bette
Davis, saman á
meðan verið er að
taka kvikmyndina
„Hvað kom fyrir
Baby Jane?“
BETTE
DAVIS
Framh, af bfs. 11
Þýðingarlaus stúlka
Þau fáu skipti, sem faðir
hennar hafði bein afskipti al
elztu dótturinni, hafa geymst
í minni. Ruth Elizabeth var
hugmyndaríkt barn og hún
varð mjög kát, þegar ,hún fékk
að vita að hún hefði fæðst i
þann mund, sem eldingu sló
niður. Það hlaut að hafa verið
tákn frá Drottni til merkis um,
hve þýðingarmikil manneskja
var í heiminn borin. Faðir
hennar tók þessum skoðun-
um hennar ekki með neinni
sérstakri gleði og föðurbróðii
hennar, sem var sóknarprest-
ur, lagðist í rúmið — Ruth
Elizabeth var komin út á hálan
ís. Og þegar hún nokkrum vik-
um síðar kom með dauða rottu
að miðdegisverðarborðinu, virt-
ist föður hennar að nóg væri
að gert. Síðasta skiptið, sem
hann talaði við dóttur sína, var
hún orðin sjö ára. Þá tók hann
hana með sér út í garðinn og
sýndi henni stjörnuhimininn:
— Þarna uppi eru milljónir
og aftur milljónir af stjörnum.
Leiddu hugann að því öðru
hvoru og láttu þér skiljast hve
gersamlega þýðingarlaus þú
ert.
Með þessum djúpu vísdóms-
orðum, hvarf faðirinn næstum
úr tilveru hennar og lét aðeins
til sín taka þegar hann sendi
fjölskyldunni peninga tii Tífs-
viðurværis. Móður Ruthar Tétti
stórlega að vera laus við hinn
stranga, tillitslausa eiginmann
og lagði alla sína krafta í að
ala önn fyrir telpunum. Hún
var glaðlynd og fjörmikil, sem
var arfur frá frönskum forfeðr-
um. Ruth Elizabeth og systir
hennar gengu í gagnfræðaskóla
og voru aldar upp í púrítönsk-
26 FÁLKINN
um anda. A sumrin léku þæi
i leikritum. Ruth tók þátt 1
þvi af lífi og sál, því hana
hafði alltaf dreymt um að vera
einhver önnur en hún var. Það
var svo erfitt að sætta sig við
sjálfan sig, þegar maður var
óþægur!
Og það þurfti að slá niður
annarri eldingu áður en Ruth
Elizabeth varð Bette Davis.
Hún var stödd í Boston með
móður sinni og sá uppfærzlu
á Villiöndinni eftir Ibsen. Hin
feimna og fánalega Hedvig
hafði mikil áhrif á Ruth, sem
kannaðist svo vel við hugsana-
gang hennar og hið barnslega
traust á foreldrunum. Ruth
Elizabeth sat í stræti sínu og
lifði sig inn í persónu Hedvigar
og þegar hún skaut sig, vegna
þess að hún fékk að vita að
hún væri ekki barn foreldra
sinna, leið yfir Ruth Elizabeth.
Þegar hún rankaði við sér
aftur, var hún búin að ákveða
sig:
— Einhvern tíma ætla ég að
leika í Villiöndinni!
Móðir hennár var henni sam-
þykk. Þær fóru til New York
og lituðust um á leikskólum
borgarinnar og gengu fyrir
hina .frægu leikkonu, Evu le
Gallienne til að fá að vita
hvort nokkur von væri fyrir
stúlkuna. Ungfrú Gallienne leit
tortryggnislega á hina ungu
Ruth og móður hennar, tók
fram hlutverkahefti og bað um
að fá að heyra upplestur henn-
ar. Nokkrum mínútum síðar
féll dómurinn:
— Þér eruð hæfileikalaus
unglingur og verðið aldrei leik-
kona.
Mæðgurnar vissu ekki sitt
rjúkandi ráð. Meðlag föðurins
var ekki nóg til að kosta leik-
listarnám, en rpóðirin ákvað að
vinna úti, hingað til hafði hún
aðeins tekið að sér lítilsháttai
aukavinnu. Ruth Elizabeth var
komið fyrir á leikskóla John
Murray Andersons í New York,
en móðir hennar varð ráðskona
á stúlknaheimili.
í skóla Andersons var Ruth
svo heppin að komast undir
verndarvæng Georges Arliss,
brezks leikara, sem gat sér
mikla frægð í bandarískum
kvikmyndum fyrir leik sinn í
sögulegum myndum. Hann
fékk áhuga á hinum ástundun-
arsama nemanda. Hún hafði
greinilega mikla hæfileika til
brunns að bera, en leið fyrir
hið óaðlaðandi útlit sitt. George
Arliss gaf henni gott* ráð:
— Lærðu að tala rétta
ensku, án þess að það verði
of áberandi. Bandarískar kon-
ur tala eins og þær halda að
Englendingar tali, en það sem
í raun og veru er mikilvægt,
er að slípa burtu mállýskuna,
þannig að enginn geti áttað sig
á uppruna þínum.
Ruth Elízabeth var ekki
nema nítján ára, þegar hún
fékk sitt fyrsta aðalhlutverk
og það var einmitt Hedvig í
Villiöndinni. Nafnið Ruth Eliza-
beth Davis stóð ekki í leik-
skránni. Ein af vinkonum móð-
ur hennar hafði þá nýverið
lesið skáldsögu Balzacs „Bette
frænka“ og Bette Davis hafði
jú sterkan og óvenjulegan
hljóm. Það var ekki fyrr en
mörgum árum síðar, sem Bette
Davis las þessa skáldsögu og
Bette frænka var svo sannar-
lega hálfgerð ófreskja.
„Villiöndinni“ var vel tekið
og Bette Davis átti fimmtiu
dali í vasanum og það var
skrifað um frammistöðu henn-
ar í blöðin. Móðirin fékk bréf
frá föðurnum. Þar lýsti hann
því yfir skýrt og skorinort, að
Ruth stæði sig svo vel að hún
gæti sem hægast tekið að
sér framfærslu fjölskyldunn-
ar. Bette Davis gerði uppreisn,
æpti og lét öllum illum látum,
en móðir hennar róaði hana.
Þær skyldu ævinlega halda
hópinn, Bette, móðirin og syst-
irin.
Það varð úr. Þegar Bette fór
til Hollywood, fylgdi móðir
hennar henni. Þær voru líkast-
ar systrum, tveim sunnudaga-
skólakennurum. Hljóðfilman
var orðin föst í sessi og það
þýddi að Hollywood tók opn-
um örmum hverjum þeim
sviðsleikara, sem gat talað
mælt mál. Mörgum af hinum
gömlu stjörnum þöglu mynd-
anna var kastað á ruslahaug-
inn, Öskólaðar raddn nar voru
í engu samræmi við útlitið o§
bezta tækiíæri lífsins, áttí
Bette Davis rödd sinni að
þakka.
í sjálfsævisögu sinni hefur
hún sagt frá ínnreið sinni í
Hollywood, sem varð ekki með
þeim glæsibrag, sem hún hafði
ímyndað. sér. Fulltrúi kvik-
myndafélagsins, sem kom í
glæsivagni til að sækja haná
á brautarstöðina, átti í erfiðí-
leikum með að koma auga á
hina nýju stjörnu. Hann af-
sakaði sig með því, að þarná
hefði engin verið, sem leit út
eins og kvikmyndaleikkona.
— Ég var þó með kjöltu-
rakka í fanginu og á því áttuð
þér að geta séð að ég var leik-
kona, svaraði Bette stutt í
spuna.
FrœgS og auður
í raun og veru var engum
ljóst að kvikmyndastjarna var
kominn til borgarinnar. Marg1
ar tilraunakvikmyndir voru
gerðar í þeim tilgangi að finna
hlutverk við hennar hæfi. And-
litið var sminkað, þangað til
hún líktist Gretu Garbo, þeir
komu henni fyrir á legubekk
og fimmtán menn gengu til og
föðmuðu hana blíðlega að sér
og þeir gerðu sérstaka kvik-
mynd af fótleggjum hennar.
Hin stranglega uppalda Bette
mótmælti harðlega þessari
meðferð, en það gerðu kvik-
myndastjórarnir einnig .
— Hvar í ósköpunum hefur
þessi hræðilegi kvenmaður ver-
ið grafin upp? Ekki einn ein-
asti kvikmyndagestur mun fást
til að trúa, að hún sé sú, sem
hetjan þráir.
Þar eð Bette Davis var á
samningi og fékk sín föstu
laun, lá náttúrlega í augum
uppi, að eitthvert gagn varð að
hafa af henni. Fyrsta kvik^
myndin, sem hún lék í varj
„Slæm systir“, en hlutverkið
sem hún fékk, var góða systir-
in og hún var í skugga hinnar
slæmu aðalsöguhetju. Hún
lagðj sig fram um að sannfæra
leikstjórana um að aðalhlut-
v^rkin gætu eins vel verið í
höndum leikkvenna, sem ekki
væru útblásnar af kynþokká
og glæsileika. Henni féll þó
allur ketill í eld, þegar hún
var leidd inn á skrifstofu fram-*
leiðandans og sá alla veggi
þakta myndum af þokkadísum
með platinugult hár, munna
eins og valhnetur, speglum og
draumfögrum einkariturum,
með augu, sem gneistuðu af ís-
Framh. á bls. 36.