Fálkinn - 18.04.1966, Blaðsíða 18

MÓNÚDRAMA
ER HEILL
HEIMUR í
E8NNI
MANNESKJU
- SEGIR STEIMGERÐUR GGÐIVIIJIMDS-
DÓTTIR, SKÁLD OG LEIKKOMA
TEXTI: STEIMUMM S. BRIEIU
FÁLKINN
STOFAN er dauffjólulit og angar af mildu reylc-
élsi. Það er svo rólegt þarna inni, að ósjálfrátt fœr-
ist vœrð yfir mann. Samstilltir litir, fögur listaverk
á veggjunum, sérkennilegir munir á borðum og
hillum. Og umhverfið hœfir Steingerði vel. Hún er
fíngerð og viðkvœm eins og stofublóm, listrœn,
elskar fegurðina. Maður getur ekki ímyndað sér
neitt gróft koma nálœgt henni. Það er eitthvað
barnslegt sem hvílir yfir persónuleika hennar og
gœðir hana sérstökum þokka. En kannski er það
of ójarðneskt til að dafna í mannheimum.
HÚN er dóttir frú Ólínu Þorsteinsdóttur og Guðmundar
Guðmundssonar skálds, líkist föður sínum í útliti og
trúlega einnig hið innra. Að minnsta kosti var hún síyrkjandi
strax í bernsku. „Ég var lítið kríli þegar ég byrjaði að bulla
í bundnu máli. Kontórinn hans pabba var minn helgidómur.
Þar huldu bækur alla veggi, þar var öryggi, og þar var pabbi.
Ég fékk að vera inni með þvi eina skilyrði, að ég truflaði
ekki. Pabbi gekk um gólf í skósíðum sloppi og reykti langa
pípu meðan hann var að yrkja, og ekki alltaf en oft fékk ég
að labba með honum. Ég man hvað ég reyndi að vera stór*
stíg til að geta fylgzt með skrefunum hans. Þá heyrði pabbi
litlu ljóðastefin mín sem ég tautaði fyrir munni mér, og
hann sagði mömmu frá þeim jafnóðum. Tvö þeirra geymdi
hún. Ég mun hafa verið fjögurra eða fimm ára, jólin voru
skammt undan, og ég var óþolinmóð að fá þau sem fyrst.
„Geng ég og geng ég, með grábláa skó,
kíkí og ró, kíkí og ró.
Upp upp í ból, upp upp í sól,
veit ekki fyrr en koma jól.
„Ég hafði fram eftir árum þá trú, að maður færi upp í
sólskinið þegar maður sofnaði, og auðvitað var þetta bezta
ráðið til að fá jólin fljótt.“
Hún brosir með sjálfri sér við tilhugsunina. „Hvað eigum
við annars að tala um?“ spyr hún svo með blæmjúku rödd*
inni sem útvarpshlustendur þekkja.
„Ja, þig til dæmis. Og mónódrama. Viltu ekki segja mér
eitthvað um mónódrama?“
Heill heimur
í einni manneskju
Enginn íslendingur veit meira um mónódrama en Stein*
gerður. Hún er eina íslenzka leikkonan sem hefur lagt stund
á þá grein leiklistarinnar og eini íslenzki rithöfundurinn sem
hefur skrifað verk í þessu sérstæða formi. Árið 1947 hélt hún
mónódrama sýningu í Iðnó að loknu námi erlendis, og á
undanförnum árum hefur hún öðru hverju flutt mónódrama
leikþætti eftir sjálfa sig í útvarpið.
„Það er heill heimur í einni manneskju. Formið- er krafÞ
mikið, margt þarf að segjast í fáum orðum, og leikurinn gerist
fyrst og fremst í hugskoti aðalpersónunnar. Við lestur og
áheyrn virðist þetta vera ák-'lega einfalt — eins og hvert
barn gæti hafa skrifað það. En það dylst ýmislegt á bak við.
Áhorfendurnir taka miklu ríkari þátt í mónódrama en venju*
legri leiksýningu; það höfðar til ímyndunarafls þeirra og inn-
lifunarhæfni. Megináherzla er lögð á að túlka sem bezt sálar*
ástand og innri blæbrigði skapgerðar aðalpersónunnar, en ytrx
atvik og aðrar persónur dvelja í hugskoti jafnt áhorfandans
sem leikarans."
„Að hvaða leyti er túlkunarmátinn frábrugðinn venju-
legri leiklist?“
„Ja, hann krefst eiginlega tvöfaldrar einbeitingar. Maður
verður ekki aðeins að leika sitt eigið hlutverk, heldur líka
gerþekkja allar hinar persónurnar og móta þær svo skýrt í
hugann, að áhorfandinn fái tilfinningu af því, að þær séu
18