Fálkinn - 18.04.1966, Blaðsíða 37

Heklið og prjónið úr Dala-garni, gæðin alltaf þau sömu.
Ný mynstur og uppskriftir — Nýir litir.
Dala-garnið fæst um allt land.
KLÆÐIST FÖTUM
FRÁ OKKUR
lækningar. Hundruð slíkra
lyfja hafa komið fram á síð-
ustu árum og valdið byltingu
í meðferð geðsjúklinga.
Um nokkurt skeið hafa geð-
sjúkdómafræðingar haft á orði,
að hælisvistin gæti verið geð-
sjúklingum til meins. Flest geð-
sjúkrahús eru stór, yfirfull og
fáliðuð, svo að heita má ógjör-
legt að veita hverjum sjúkl-
ingi þá einkaumönnun, sem
hann þarf. Ef sjúklingur með
óstöðuga skapgerð er látinn
eiga sig í slíku umhverfi, hrak-
ar honum. Nú er verið að reyna
þá aðferð að láta sjúklinga með
geðklofa eða fálæti ganga til
lækninga í stað þess að fara á
hæli, þegar sjúkdómseinkenn-
in eru væg og hægt að halda
þeim í skefjum með lyfjagjöf.
Sjúklingurinn fer þá til vinnu
sinnar á daginn og er á sjúkra-
húsinu um nætur eða kemur
á sjúkrahúsið á daginn en sef-
ur heima.
KONAN MEÐ
HANDKLÆÐIN
Enn ein ný og raunhæf að-
gerð, sem nýlega hefur verið
reynd við geðveikisjúklinga,
brýtur í bág við þann rétt-
trúnað margra geðlækninga-
manna, þ. á. m. áhangenda
Freuds, að orsakir sjúkdóms-
ins verði að finna og þekkja,
áður en hægt sé að losa sjúkl-
inginn við sjúkdóms-einkennin.
Þessi nýja aðferð er sprottin
upp úr atferilssálfræðinni, en
atferilssinnar hafa árum saman
verið að gera tilraunir á dýr-
um með það fyrir augum að
breyta atferlisháttum þeirra.
Atferlislækning reynir að
breyta geðveikisatferli án þess
að reyna fyrst að grafast fyrir
rætur þess. Og stundum hafa
atferlislækningamenn náð at-
hyglisverðum árangri. Tökum
til dæmis þessa sjúkdóms-
sögu frá Saskatchewanhæiinu
í Kanada, sem sálfræðingur-
inn Teodoro Ayllon hefur
skráð.
Sjúklingur hans var 47 ára
gömul kona með þrálátan geð-
klofa, sem verið hafði á hæli
í níu ár, Hún vó nokkuð á
annað hundrað kíló: hún sank-
aði að sér handklæðum: hún
fór hvern fatnaðinn utan yfir
annan, allt upp í átján sokka-
pör. marga kjóla og peysur,
auk þess sem hún vafði hand-
klæðum og iökum um búk eða
höfuð: hún bar jafnan með sér
þrjá bolla, fataböggul og 6-
venju stórs Hondtösku.
SjúkHneu'ínn hafði fitnað
svona gífurlega af mat, sem
hún stal frá öðrum sjúkling-
um í matsalnum eða þá af af-
greiðsluborðinu. Dr. Ayllon lét
setja hana eina við borð, og
þangað var henni fært það sér-
meti, sem henni var að læknis-
ráði ætlað. Ef hún færði sig að
borði annarra sjúklinga eða af-
greiðsluborðinu, var strax far-
ið með hana úr matsalnum,
svo að hún varð af máltíðinni
að meira eða minna leyti.
Eftir hálfan mánuð hætti hún
að reyna að stela sér aukagetu
og fór þá strax að léttast. Áður
en lauk var hún komin niður
í 80 kíló.
Handklæðamálið var tekið
gagnstæðum tökum. í stað þess
að reyna að koma í veg fyrir
að hún tæki handklæði úr
geymslunni eða stofum annarra
sjúklinga, var henni úthlutað
aukahandklæðum, og var þeim
fjölgað smátt og smátt frá sjö
á dag upp í 60. Að lokum var
hún búin að fá 625 handklæði
inn í stofuna til sín, og varð
þá varla þverfótað þar fyrir
stöflum af samanbrotnum
handklæðum. Þá fór hún að
spyrna við fótum. Hún fleygði
handklæðunum út úr stofunni,
og þegar hjúkrunarkonurnar
héldu áfram að færa henni þau,
neitaði hún að taka við þeim.
Áður en lauk lét hún sér
venjulegan skammt nægja.
Fatnaðarmálið var látið bíða,
þangað til líkamsþyngd sjúkl-
ingsins var orðin viðunandi. Þá
var sett vog við dyrnar á borð-
salnum og sjúklingurinn veg-
inn fyrir hverja máltíð. Mönn-
um hafði talizt til, að fatnaður
hennar umfram þarfir vægi 10
kíló, og var þess nú krafizt,
að hún léttist um visst magn
fyrir hverja máltíð; brygðist
Það, missti hún af mat sínum.
Þá fór hún að létta á sér. Hún
fleygði bollunum og bögglin-
um. Svo fór hún að tína af sér
yztu spjarirnar — kjóla, peys-
ur og sokka. Að lokum var
hún klædd ein og annað fólk.
Um þetta leyti komu skyld-
menni hennar í heimsókn og
í fyrsta sinn í níu ár vildu bau
nú fá hana i heimsókn tii sin.
Þeir geðlækningamenn. sem
viðteknum aðferðum fylpia,
myndu segja, að sjúkdómse \-
kennin, sem þannig var eytt,
hlytu að taka sig upp aftur,
eða þá önnur að koma 1 þeirra
stað. Hjá þessum sjúklingi tók
þó aðeins eitt einkenni sig upp:
tvisvar á einu ári greip hún
aftur til matarstuldar. Annarra
.óæskilegra einkenna varð ekki
vart.
FALKINN
37