Fálkinn - 18.04.1966, Blaðsíða 38

GEÐVEIKLUN —
FRÁ DJÖFLATRÚ
TIL LÆKNINGA
Um aldaraðir hefur þjóðfé-
lagið látið sálsjúklinga beisk-
lega gjalda veikinda sinna.
Undarleg hegðun þeirra hefur
löngum vakið þá grimmd og
andúð, sem fáfræðinni er töm.
Á fyrri öldum kristninnar voru
vitfirringar álitnir djöfulóðirog
reknir á kaldan klaka; nokkrir
fengu þó hæli í klaustrum. Á
15. öld voru beinar ofsóknir
komnar í vanrækslu stað: sál-
sjúkir menn voru píndir og
brenndir á báli. Þótt menn
tækju á endurreisnartímanum
að kenna líkamlegum orsökum
um geðbilun, var hún enn skoð-
uð sem réttlát refsing — og
þá helzt fyrir syndugt líferni.
Örvita menn voru hnepptir í
fangelsi og lagðir í hlekki. Það
er ekki fyrr en á þessari öld,
að læknavísindin og uppgötv-
un dulvitundarinnar hafa opn-
að okkur skilningsleiðir. í
þeirri umhyggju og samúð,
sem nú er sýnd geðsjúkling-
um á mörgum hælum og þjóð-
félagið í heild stendur að, felst
síðborin viðurkenning þess, að
þau öfl, sem hrjá sálsjúkt fólk,
eru djöfull, sem við öll höfum
að draga.
• Höndin styrka
Framh af bls. 22.
það, vinur minn, ég kviði sjálf-
um umskiptunum, kvíði þeim
mjög.
— Nei, nei, nei, ekki sjáifri
vistarverunni — þá'vona ég að
vinir rétti mér hönd — og guðs
náð styðji mig og styrki til að
taka því með þreki og þolin-
mæði sem mín bíður. Yfirsjón-
ir mínar eru margar og stórar.
— Þér mælið fagurlega: misk-
unn guðs takmarkalaus. — Það
hefur sótt á hugann undan-
ifarna daga, að stundaglasið mitt
væri senn runnið — og þá finn
ég til þessa beygs — ég ræð
ekki við það.
— Já, jú, jú, já satt er það,
ef til vill hefur það verið mér
ofviða að ganga sífellt ein í
gegnum þungar raunir — en ég
gat ekki verið að leggja mitt á
annarra herðar, hver hefur nóg
með sitt. Það er svo undarlegt,
skal ég segja yður, að frá barn-
æsku hefur legið í mér ótti við
hið óþekkta. Þess vegna féll mér
svo sárt þegar Denni minn fór
I siglingar til annarra heimsálfa.
Andvaka lá ég og byltist í ótta
og örvænting um afdrif hans —
enda fór sem fór — sú stund
kom að hann hvarf mér með
öllu. Guð geymi elsku drenginn
minn, hvar sem hann er.
— Þér — þér fullyrðið — að
hann sé dáinn? En það veit eng-
inn — enginn nema guð einn.
— Hvað — hvað eruð þér að
segja — þér voruð með honum
— voruð með Denna — á skiln-
aðarstundinni? Þér báruð hann
— á yðar eigin örmum — yfir
djúpið mikla? Ég — ég skil ekki
vel — ég. — Æi, hvað er þetta.
— Það hringsnýst allt fyrir aug-
um mér. — Þakka yður fyrir.
— Hvað höndin — yðar — er
styrk — ég — mig langar til að
— muna — hver — hver þér —
eruð — en ég er svo — gleymin
— á nöfn. — ★ ★
• Ást
Framh. af bls. 31.
að segja hvenær og hvern, sem
er. Við nautaatið kyssir hann
vini sína, nautabanann og jafn-
vel nautið. í kirkjunni kyssir
hann hendur heilagrar Maríu,
krossinn sinn og bænabókina.
Flamenco-dansarana kyssir
hann — karla sem konur. Og
hann mun kyssa þig líka, allt
kvöldið, og láta nýjan ljóða-
flaum fylgja hverjum kossi.
Hugsanlegt er, að allt þetta
kossaflens hafi spillandi áhrif
á ástríðurnar — að minnsta
kosti er það víst, að þegar
kvöldið er á enda, kveður hann
þig einfaldlega með einum koss-
inum enn og fer heim, án þess
að neinn prófsteinn hafi verið
lagður á varnarkerfi þitt.
Og allt til æviloka
Spánverji mun ekki kvænast
útlendingi, ef hann getur með
nokkru móti komizt hjá því. Og
það getur hann yfirleitt. Svo
að það, sem þú munt hafa af
honum að segja „allt til ævi-
loka“, mun varla verða annað
en minningin um öll ljóðmælin
og alla kossana.
ÞJÓÐVERJINN
Við fyrstu kynni
Þjóðverjinn getur þrammað
berfættur um þvera og endi-
langa Evrópu, sofið í snjónum,
synt í ísnum og dáið með stíg-
vélin á sér. En eitt myndi hann
aldrei gera. Hann myndi aldrei
fara yfir götuna á rauðu ljósi.
Hann kann að vera hræddur,
feiminn og kvalinn af djúpri
sektartilfinningu; hann kann
að vera grimmúðugur og áleit-
inn; en Þjóðverjinn er ávallt
stórtækur í hugsun — hann
vill eiga stórt hús, stóra konu
í karakúlkápu og sand af stór-
um ástmeyjum. Og er ekki
furða, þegar á það er litið,
hvernig allir Þjóðverjar borða.
Yfir kokkteilnum
Berlínarbúar stunda ekki
kokkteildrykkju, en þeir viður-
kenna þó þennan sið — og er
það sennilega liður í einhverju
meistaralegu herbragði. Á með-
an þú sötrar úr Martiniglasinu,
skellir Þjóðverjinn þinn ef til
vill í sig nokkrum glösum af
mjög sterku kornbrennivíni,
sem kallað er sehnaps, og skol-
ar þeim niður með bjór. Hann
hefur geysimikið drykkjuþol og
getur hesthúsaðótrúleganfjölda
af þessum snöfsum án þess að
á honum sjái. Þeir virðast ekki
einu sinni velgja honum undir
uggum. Ef Þjóðverji býður þér
heim til sín í kvöldverð klukk-
an átta og þú vilt fá eitthvað
að drekka á undan, komdu þá
klukkan hálf átta, því að um
leið og tilkynnt er að matur-
inn sé tilbúinn, hættir hann að
drekka — í miðjum sopa —
og byrjar að borða.
Við kvöldverðinn
Meðan á máltíðinni stendur,
þarftu um fátt að hugsa vegna
þess að herranum þínum mun
þykja sauerbraten sitt óendan-
lega meira spennandi en nokk-
ur kona. En því aðeins að þú
sért þess albúin að setjast að
og eyða ævinni sem digur, þýzk
eiginkona (eða ástmey), skaltu
reyna að standa honum á sporði
í matarlystinni, því hún er gíf-
urleg. Bezta úrræðið er að borða
lítið eitt af öllu, en velta af-
ganginum fram og aftur um
diskinn, til þess að hendurnar
hafi eitthvað að gera. Einnig
getur verið gagnlegt fyrir þig
að kunna skil á hinu þýzka
merkjakerfi til þjónsins. Gaff-
all, sem liggur þvert yfir hnif-
inn og snýr álmunum upp, þýð-
ir, að þú sért ekki búin, hafir
aðeins komið snöggvast upp til
að anda — eða, drottinn varð-
veiti þig, viljir fá aftur á disk-
inn. Gaffall, sem snýr álmum
niður og liggur jafnhliða hnífn-
um, þýðir, að þú hafir gefizt
upp og þjónninn megi fjar-
lægja diskinn.
Fram eftir nóttu
Eftir kvöldverðinn mun Þjóð-
verjinn þinn ávarpa þig. Ef þig
langar til að dansa, mun hann
dansa mjög illa, það er að
segja, þegar hljómsveitin leik-
ur rúmbu eða twist, eða hvað
sem vera skal, þá dansar hann
vals. í rauninni er hann aðeins
að gegna skyldu sinni og það,
sem hann myndi miklu heldur
vilja gera, er að sitja og horfa
á skrautsýningu, þar sem marg-
litt vatn bunar og skvettist upp
úr gosbrunni. Þetta er aðal-
númerið í þýzkum næturklúbb-
um, og Þjóðverjinn klappar
það upp, sem óður væri. Út-
lendingum er fyrirmunað að
skilja ástæðuna. Einnig getur
verið að hann bjóði þér í öku-
ferð út á einhverja bilabraut-
ina, vegna þess að brot á hin-
um ströngu ökuhraðareglum
Berlínarborgar varða þungum
fjársektum og hann þarfnast
þess að gefa ofsanum útrás und-
ir stýri á bíl. Þegar kvöldið er
á enda, mun Þjóðverjinn þinn
kyssa þig — ekki vegna þess, að
hann langi til þess, heldur af
því, að þess er vænzt af honum.
Kossinn verður óljóðrænn, ó-
skilvitlegur og mjög harður —
þú getur eins vel hjúfrað þig
upp við vönd af svipuólum.
Og allt til æviloka
Bónorð Þjóðverjans er tölu-
vert mörgum skilyrðum háð. Ef
þú ert við því búin að gerast
liður í hernaðaráætlun hans, ef
þú vilt láta þér lærast að þykja
gaman að marglitri gosbrunna-
sýningu, ef þú vilt kappkosta
það alla daga og á alla lund að
vera digrari og digrari, þá mun
hann bjóða þér fæði, skæði og
karakúlkápu. Fáar útlendar
stúlkur hafa kjark til að skrifa
undir svo nákvæman og bind-
andi samning. En þar sem þýzk-
ir karlmenn eru þeir fallegustu
í veröldinni, kannt þú að verða
undantekning frá reglunni.
FRAKKINN
Við fyrstu kynni
Frakkinn kýs helzt að líta
á sjálfan sig sem menntaðan
elskhuga. Með þessu er ekki
átt við að hann vilji sitja og
ræða við þig um existential-
isma þar tii dagur skín. Það
þýðir öllu heldur, að honum
finnst hver kona bjóða upp á
nýtt rökfræðilegt úrlausnar-
efni. „Hvað myndi henta bezt
til að gera þessa hrifna af
mér?“ spyr hann sjálfan sig.
„Hver er veikleiki hennar?“
Frakkinn kærir sig ekki um
eldheitar ástríður — hjá þér
eða sjálfum sér. Hann er
hræddur við þær. Hann vill
skemmta sér, leika spennandi
leik og sigra og taka síðan til
við þann næsta. Eins og í tenn-
iskeppni.
Yfir kokkteilnum
í virðingarskyni við ameríska
vini sína hafa Frakkar tekið
upp kokkteildrykkju, og sum-
ir halda jafnvel kokkteilboð —
en hugur þeirra fylgir þar ekki
máli. Frakkinn þinn mun sjá
þér fyrir einum Manhattan eða
Daiquiri, eða jafnvel tveimur,
FALKINN