Vaka - 01.01.1927, Side 109

Tvaka
ÞINGRÆÐIÐ Á GLAPSTIGUM.
103
hygg að oss xnundi koma að litlu haldi, þó að vér smíð-
uðum oss svo fullkomna stjórnarskrá, sem föng eru til,
ef tómlæti, siðferðislegt hirðuleysi og pólitísk fáfræði
alls almennings á alltaf að vera á sama stigi sem nú.
Mikilli þjóð getur haldizt svo vel á lélegri stjórnarskrá,
að öllum hennar málum sé vel borgið, en öll vopn snú-
ast í höndum lítilsigldrar og stefnulausrar þjóðar á
móti sjálfri henni. Hitt tel ég sjálfsagt, að öll slík ákvæði,
sem ætla iná að komið geti að haldi, séu sett inn í stjórn-
arskrána. T. d. ætti hún að banna þingmönnum að
þiggja nokkurt embætti eða launað starf, sem stjórn eða
þing ræður yfir. Þeir, sem það gerðu, ættu tafarlaust að
afsala sér þingmennsku og eiga ekki afturkvæmt á þing
á kjörtíinabilinu, nema kjósendur þeirra sæju engin mis-
smíði á ráði þeirra og kysu þá aftur. Sömuleiðis ætti
stjórnarskráin að fara að dæmi Breta og takmarka sem
mest frumkvæðisrétt einstakra þingmanna, því að hann
veldur nú mestum missmíðum á löggjöfinni. Loks ætti
flokkstjórnunum á alþingi að vera innan handar að reisa
nokkrar hömlur við málæðinu með því að segja nokkru
einarðlegar fyrir verkum en hingað til liefir tíðkast.
En hitt er sannast að segja, að mér er óskiljanlegt,
liver á að umbæta hina pólitísku bardagaaðferð hér á
landi, ef þjóðin gerir það ekki sjálf. Enginn lagahókstaf-
ur getur gert það, þar verður siðferðisleg gremja þjóðar-
innar að koma til skjalanna. Nú er svo komið um suma,
sem teljast þjóðleiðtogar, að einskis er örvænt um þá.
I»að virðist alveg undir hendingu komið, hvort þeir fara
ineð satt mál eða logið, þeir rangfæra orð og gerðir and-
stæðinga, ranghverfa málavöxtum og ljúga jafnvel
heilsuleysi á menn, ef svo býður við að horfa. Nú þykir
það undrum sæta um þvert og endilangt ísland, ef ein-
hver gerist til þess að segja sannleikann hlífðarlaust,
hver sem i hlut á, en lygar og rógburður óhlutvandra
manna eru daglegt brauð, sem mjög mörgum virðist
falla vel og telja hina beztu næringu. Þetta mætti sanna