Fréttablaðið - 07.11.2009, Qupperneq 74

46 7. nóvember 2009 LAUGARDAGUR
timamot@frettabladid.is
MERKISATBURÐIR
1550 Jón Arason, biskup á
Hólum, og synir hans,
Björn Jónsson prestur á
Melstað og Ari Jónsson
lögmaður, eru hálshöggnir
í Skálholti.
1659 Frakkar og Spánverjar
gera með sér Pýreneasátt-
málann og binda þannig
enda á 24 ára stríð milli
ríkjanna.
1718 Danska herskipið Göthe-
borg strandar við Ölfusár-
ósa. Áhöfnin bjargast.
1917 Októberbyltingin á sér
stað í Rússlandi (sam-
kvæmt gregoríska tímatal-
inu).
1976 Fyrsti hluti Hitaveitu Suður-
nesja er tekinn í notkun.
1987 Ólafur Ragnar Grímsson
verður formaður Alþýðu-
bandalagsins og tekur við
af Svavari Gestssyni.
VILHJÁLMUR FINSEN RITSTJÓRI VAR
FÆDDUR ÞENNAN DAG ÁRIÐ 1883.
„Það er ótrúlega hug-
hreystandi að vera með góðum
vinum á alvörustundum lífs-
ins.“
Vilhjámur Finsen var blaða maður
hjá Politiken í Kaupmanna-
höfn upp úr aldamótunum 1900.
Heimkominn stofnaði hann
Morgunblaðið árið 1913, ásamt
Ólafi Björnssyni í Ísafold og var
fyrsti ritstjóri þess.
Eiður er að skrifa sitt reglubundna
málfarsnöldur inn á Moggabloggið
þegar hann er ónáðaður og beðinn
um afmælisviðtal. Hann fær tvær
sekúndur til að vista áður en hann er
spurður hvernig honum falli að vera
að komast á áttræðisaldur. „Það er
breyting í orðum en ekki á hugarfari,“
svarar hann.
Eiður býr í nettu parhúsi í Garða-
bænum með konu sinni, Eygló Helgu
Haraldsdóttur píanókennara. Ræt-
urnar liggja þó í Reykjavík. Hann
ólst upp í Norðurmýrinni, gekk í
Austurbæjarskólann, Gagnfræða-
skóla Austur bæjar og Menntaskól-
ann í Reykjavík hvaðan hann útskrif-
aðist úr máladeild 1959. Margir muna
eftir honum frá árdögum sjónvarps,
enda var hann með fyrstu mönnum á
skjáinn. Áður en hann rifjar það upp
kemur hann með smá formála.
„Ég byrjaði minn fjölmiðlaferil á
Alþýðublaðinu en ákvað að fara líka í
ensku í háskólanum eftir að hafa stað-
ist strembið próf fyrir löggilta dóm-
túlka í ensku og íslensku.
Sjónvarpið hóf útsendingar 30.
septem ber 1966 en ég fór að vinna
þar í ársbyrjun 1967 sem yfirþýð-
andi. Fréttamenn voru bara tveir í
upphafi en haustið ´67 var þeim fjölg-
að og þá komst ég inn. Reyndar var
ég í sjónvarpinu fyrsta kvöldið sem
sent var út. Stjórnaði þar umræðu-
þætti sem hét Á blaðamannafundi.
Þar sat fyrir svörum Bjarni Bene-
diktsson, þáverandi forsætisráðherra,
og spyrjendur með mér voru Ólafur
Hannibalsson, þá ritstjóri Frjálsrar
þjóðar, og Andrés Kristjánsson, rit-
stjóri Tímans. Ég var hjá sjónvarp-
inu frá 1967 til 1978 og það var óskap-
lega skemmtilegt enda alltaf verið að
gera eitthvað sem ekki hafði verið
gert áður. Við Markús Örn Antons-
son vorum saman á fréttavöktum í
mörg ár, ég sá um Ísland og hann um
afganginn af veröldinni. Þarna var
gaman að vinna með góðu fólki, ekki
síst stjórnandanum, sr. Emil Björns-
syni, sem var þó strangur við okkur
um að vanda málfarið.“
Árið 1977, í miðju verkfalli opin-
berra starfsmanna, kveðst Eiður
hafa verið beðinn um að taka þátt í
prófkjöri fyrir Alþýðuflokkinn. „Ég
hló að því í byrjun en tók svo ákvörð-
un um að fara í framboð og fékk góða
kosningu svo ég settist á þing um
haustið. Þar var ég frá 1977 til 1993,
umhverfisráðherra síðustu tvö árin.
Enn var komið að kaflaskilum því
árið 1993 hélt Eiður til Noregs sem
sendiherra og var þar í fimm ár. „Það
er ákaflega gott að vera Íslendingur
í Noregi. Þar sögðu menn ýmist: „Ís-
land er stórkostlegt land, ég hef komið
þangað.“ Eða: „Ísland er stórkostlegt
land, ég verð að komast þangað.“ Ís-
lendingar nutu mikillar velvildar í
Noregi, þrátt fyrir að Smugudeilan
stæði yfir seinni hluta tímabils
míns og hitnaði í kolunum á sumum
stöðum.“
Eftir þriggja ára starf í utanríkis-
ráðuneytinu hér heima fór Eiður til
Winnipeg sem aðalræðismaður Ís-
lands í Kanada og kveðst hafa eign-
ast þar marga góða vini meðal Vestur-
Íslendinga. „Það orkar líka sterkt á
mann að ganga um kirkjugarðinn á
Mikley þar sem nöfnin á legsteinun-
um eru næstum öll íslensk. Þá skilur
maður Stephan G. þegar hann orti:
En ættjarðarböndum mig grípur hver
grund sem grær kringum Íslendings
bein.“
Frá Winnipeg fór Eiður til Kína og
var þar sendiherra í fjögur ár. „Þar
opnaðist ný veröld,“ segir hann og
telur það líka einstakan heiður að
hafa fengið að enda starfsferilinn sem
aðalræðismaður Íslands í Færeyjum,
síðustu tvö árin.
Eiður kveðst svo heppinn að konan
hafi fylgt honum á sendiherraárunum
en þau hafi sem betur fer verið búin
að koma upp börnunum áður.
Eftir alla flutningana milli landa
segir hann mikið verk óunnið í skipu-
lagi á bókum og diskum og hann
kvíðir ekki komandi dögum. „Ég
hef verið lánsamur í lífinu,“ segir
hann. „Starfsævi mín hefur skipst
næstum nákvæmlega í þrjú jafnlöng
tímabil, sextán ár í fréttamennsku,
fimmtán ár í pólitík og sextán ár í ut-
anríkisþjónustu og mér hefur alltaf
þótt afskaplega skemmtilegt í vinn-
unni. Ég á góða konu og við eigum
þrjú yndisleg börn sem öll eiga sínar
fjölskyldur. Ég get ekki beðið um
meira.“
gun@frettabladid.is
EIÐUR GUÐNASON FRÉTTAMAÐUR, ALÞINGISMAÐUR OG SENDIHERRA: SJÖTUGUR
Ég hef verið lánsamur í lífinu
EIÐUR GUÐNASON „Mér hefur fundist afskaplega skemmtilegt í vinnunni.“ FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Héraðsskólinn í Reykholti tók til starfa þennan dag.
Hann leysti af hólmi annan merkan alþýðuskóla í
Borgarfirði, Hvítárvallaskóla.
Unnið hafði verið af kappi að smíði hans síðustu
mánuði áður en hann var vígður svo að kennsla
gæti hafist þar á tilsettum tíma, um eða eftir vetur-
nætur. Skólastjóri skólans var Kristinn Stefánsson
sem gegndi því starfi til 1939.
Fyrsta árið voru nemendur í Reykholtsskóla 57
en fjölgaði á næstu árum og voru um eitt hundrað
skólaárið 1938 til 1939. Þrátt fyrir þröngan fjárhag
hafði suðurálma skólans þá verið lengd og fékkst
þar allmikið aukið húsrými.
Reykholtsskóli var einn af níu skólum í landinu
sem stofnaðir voru að frumkvæði Jónasar Jónsson-
ar frá Hriflu á grundvelli nýrra laga um héraðsskóla
frá 1940. Þeir auðvelduðu ungu fólki í strjálbýlinu
að stunda gagnfræðanám í sínu heimahéraði og
áttu mikinn þátt í að mennta þjóðina á síðustu öld.
ÞETTA GERÐIST: 7. NÓVEMBER 1931
Héraðsskólinn í Reykholti vígður
Bróðir okkar og frændi,
Gísli Gíslason frá
Hvammi
síðast til heimilis á dvalarheimili
aldraðra á Ísafirði,
lést sunnudaginn 1. nóvember. Jarðarförin fer
fram laugardaginn 14. nóvember kl. 14.00 frá
Ísafjarðarkirkju.
Guðmundur Gíslason
Gunnar Gíslason
og systkinabörn.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð
og vináttu vegna andláts og útfarar ást-
kærrar sambýliskonu og móður,
Hugrúnar B.
Þórarinsdóttur
Skarðsbraut 4, Akranesi.
Sérstakar þakkir til starfsfólks Landspítalans við
Hringbraut og Sjúkrahúss Akraness.
Birgir S. Elínbergsson
Elísabet Jónatansdóttir.
Þökkum samúð og hlýhug við andlát og
útför eiginmanns míns, föður, tengda-
föður og afa,
Ólafs á Heygum
Magnússonar
Bræðratungu 13,
Jóhanna S. Kjartansdóttir
Sigrún á H. Ólafsdóttir Halldór Ingólfsson
Hrafndís Hanna Halldórsdóttir
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð
og vinarhug við andlát og útför elsku-
legrar eiginkonu minnar, móður okkar,
tengdamóður, ömmu og langömmu,
Sigríðar Guðbjörnsdóttur
Eyjabakka 12, Reykjavík.
Sérstakar þakkir færum við Karitaskonum.
Steinn Gunnarsson
Kristbjörg Áslaugsdóttir
Friðbjörn Steinsson Halldís Hallsdóttir
Björgvin Steinsson Sigrún Anný Jónasdóttir
Svana Steinsdóttir Sigurður Guðmundsson
barnabörn og langömmubarn.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð,
hlýhug og stuðning við andlát og útför
okkar ástkæru móður, tengdamóður,
ömmu og langömmu,
Guðbjargar
Þorsteinsdóttur
áður til heimilis að Bessastöðum,
Álftanesi.
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki Foldabæjar
í Grafarvogi fyrir frábæra umönnun og starfsfólki
Droplaugarstaða.
Steina Kristín Kristjónsdóttir
Danfríður Kristjónsdóttir Sverrir Jónsson
Guðbjörg Lárusdóttir Jónas Halldór Jónasson
Lára Kristjana Lárusdóttir
Kristjón Sverrisson
Vigdís Sverrisdóttir
Kristín Sverrisdóttir
og barnabarnabörn.
AFMÆLI
ÞORVALD-
UR ÞOR-
STEINSSON
rithöfundur
er 49 ára.
JAKOB
RAGNAR
MÖLLER
hæstaréttar-
lögmaður
er 69 ára.