Vikan - 09.06.1960, Blaðsíða 5

Það þykir hafa sannast á Sigurði
Gottsvinssyni hið
fornkveðna — að sitt er
hvað gæfa og gjörfileiki. Hann var af-
burðamaður að líkamlegu
atgjörfi, en erfði hvinnsku frá
föður sínum og
harðneskju frá móður sinni. Hann
var aðalhvatamaður
að Kambsráninu og endaði líf sitt á
Brimarhólmi.
Bleiksárgljúfur í Fljótshlíð. Þegar Sigurður Gottsvinsson var í Ey-
vindarmúla, stökk hann yfir gljúfrið með viðarbyrði á bakinu. Þar
sem Sigurður stökk yfir, hefur aðeins einn maður stokkið yfir síðan,
og hann var allslaus.
hver sagði, ef því var að skipta, og setti einhver sig á móti honum,
varð hann stór í skapi og átti til að hræða menn til undanlátssemi.
Góður var hann þeim, sem minna máttu sín, ef þeir voru honum
þægir, hafði gaman af að leika sér við börn, vildi fara vel með
allar skepnur og var hestamaður mikill. Ekki er vitað með vissu,
hvenær hann fór að heiman; er þess fyrst getið, að hann var vinnu-
maður í Eyvindarmúla í Fljótshlíð; þótti bæði ötull, verkmikill og
húsbóndahollur og var vel látinn toæði af hjúum og húsbændum,
en einkum höfðu börnin á honum miklar mætur. Spurning er þó hvort
hann hefur verið vel liðinn af nágrönnunum, en þarna er þéttbýli,
og varð toóndi fyrir nokkrum búsifjum af ágangi hrossa af næstu
bæjum um nætur, en vildi þó ekki láta það verða að ósætti; Sig-
urður rak hrossin hins vegar orðalaust i engjar eigendanna, og mun
þeim fljótt hafa skilizt að honum væri að mæta, ef þeir sýndu
húsbónda hans einhverja ýtni. Það er í frásögur fært, að Sigurður
stökk með viðartoyrði á baki yfir Bleiksárgljúfur, þar sem það er
svo breitt, að síðan hefur þar aðeins einn maður yfir stokkið, og
var hann laus. Sagt er og að Sigurður reri í Vestmannaeyjum sem
vinnumaður frá Eyvindarmúla og klifi þá upp á turn Landakirkju
án þess að hafa annan stuðning en tylla fingurgómum á listana, og
hafi enginn leikið það eftir.
E’n til eru lika sagnir um enn eitt afrek, sem Sigurður Gottsvins-
son vann, er hann var í Múla, og má vel vera að þar sé satt frá
sagt, enda þótt þjóðtrúin hafi gert sér mat úr, í sambandi við ævi-
feril Sigurðar. Bæjarhrafnar voru að Eyvindarmúla eins og öðrum
bæjum; lét bóndi sér annt um að þeim væri gefið, enda átu þeir
að sögn aldrei kind fyrir honum, þótt hún lægi dauð i haganum.
Áttu hrafnahjúin sér hreiðurlaup i háum stuðlabergskletti fyrir ofan
bæinn, er Rauðkollur heitir, og var talinn ógengur. Kom það til tals
laugardaginn fyrir hvítasunnu; lagði Sigurður fátt til málanna, en
á hvítasunnumorgun varpaði hann dauðum hrafnsungunum fyrir
fætur bónda. Á bóndi að hafa brugðizt illa við og sagt Sigurði upp
vistinni. „Nú sé ég að þú hefur minni gæfu en gervileik, og vil ég
ekki hafa þig eftirleiðis.“
Sigurður fór þá að Gafli í Flóa, en tveim árum síðar að Leiðólfs-
stöðum til ekkju, er þar bjó og Vilborg hét, Jónsdóttir. Fékk hann
hennar og tók þar við búi. Var hann 27 ára, en hún 57, er þau
gengu í hjónaband hinn 20. október 1825. Sigurður var þriðji maður
Vilborgar.
Það er sagt, að oft léti Sigurður það á sér heyra, ef rætt var
um þjófnað, að eigi vildi hann smástela og sízt frá fátækum. Hins
vegar mundi hann ekki láta sér fyrir brjósti brenna að stela frá
ríkum, væri svo mikið i aðra hönd, að hann þyrfti ekki að stela
oftar. Þótt kynlegt kunni að virðast, var það fyrir atbeina föður
hans, Gottsvins gamla, er hann var fyrst orðaður við þjófnað svo
Framhald á bls. 33.
yiKAN