Vikan - 30.11.1961, Blaðsíða 17

kostlegt i þessum hlutum og stundum kemur
eitt og anna?S fyrir, sem styrkir þá skoðun, að
allt sé fyrirfram ákveðið.
Ég fann að Birni varð ekki um þokað í þessu
og gaf það frá mér, en sagði: Ég hef heyrt, að
þú hafir ætlað að verða aðmíráll, Björn. For-
lögin hafa víst ekki gert sig ánægð með þá
hugmynd.
— Hvað, — við skuium nú ekki fara að tala
um það. Það var Danskurinn sem synjaði mér
um inngöngu í skóla, en ekki forlögin.
— Hvaða skóla?
— 1 sjóliðsforingjaskólann i Höfn. Kadettskól-
annn, eins og þeir kalla hann.
— Ætli þeim hafi virkilega litizt illa á þig,
svona vörpulegan mann?
— Já, þeim hefur sjálfsagt litizt illa á mig
og ef til vill álitið, að ég mundi verða hættu-
legur sjóræningi. Þessi málaleitun mín var
borin fram á öndverðu árinu 1918 og þá voru
talsverðar væringar með Dönum og íslendingum.
Það var varla við þvi að búast, að Danir væru
fúsir til þess að ala upp sjóliðsforingja fyrir
íslendinga.
—• Hvað kom til, að þú vildir fara í sjóher-
inn?
— Noh, ég var nokkuð vanur sjóvolki, bæði
frá Tjörnesi og Akureyri og ég kunni vel við
mig á sjó.
— Yar þetta hrein og bein vikingahugsjón,
að þú vildir komast á herskip?
Björn hló við og sagði: Ég kunni vísu Egils:
Þat mælti min móðir at mér skyldi kaupa. . .
En það stóð líka til á þessum tíma, að keypt
yrðu varðskip til landsins og ég hugsaði mér að
komast á þau. Ég ræddi málið við Jón Dúason
og fleiri ágæta menn, sem þá voru i Höfn og
þetta þótti ekki óviturlega ráðið.
— Báru Danir engu sérstöku við, spurði ég.
— Jú, ég þótti of gamall. Hafði þá sex ár
um tvitugt. Það var tómur fyrirsláttur.
— Þeir hafa kannske verið hræddir um að
þú færir með her á hendur þeim.
— Ég hefði að minnsta kosti seint barizt
með dönskum. En hvað um það. Ég breytti min-
um áætlunum og fór í verzlunarskóla i Höfn.
Sumir börðust með dönskum; Jónas Jónasson
frá Flatey, Morten Ottesen og Steingrimur Guð-
mundsson gengu allir i Alcademisk Skyttekorps
og fengu danskan sóldátabúning, snotran að
vísu, en Islendingar í Höfn kölluðu þennan
búning „hundaboldang“. Jón Helgason, síðar
prófessor hefur víst átt einhvern þátt í nafn-
giftinni. Við sem voru á.móti þessu tiltælci skóla-
bræðra okkar, hæddumst að þeim og notuðum
hundaboldangs-nafngiftina óspart.
— Gerðir þú ekkert merkilegt af þér þarna i
» Höfn? spurði ég.
Björn varð fjarlægur á svipinn og ég sá,
að hann bjó yfir ýmsum merkilegum leyndar-
dómum, en hann sagði aðeins: O sei, sei, nei.
Það var mest með friði og spekt. Félagsskapur
íslendinga i Höfn var ekki sérstaklega mikill
um þær mundir.
Hvaða merkismenn, islenzkir voru samtíma
þér þarna í Höfn?
— Þeir voru þó nokkrir. Ég hélt mig mest að
Jóni Helgasyni, sem siðar varð prófessor og
Benedikt Gröndal, sem nú er forstjóri í Hamri.
Við Benedikt vorum í róðrarfélagi og i keppni
lentum við í úrslitaróðri á móti ræðurum frá
Randers og unnum þá. Jón orti heilan brag um
róðurinn og ég man nokkrar línur úr honum;
þær eru svona:
Úrsus með sína sveina
sveigði hið fatta bak
Randersmenn fengu að reyna,
hve rösklegt var hans tak.
— Var það ekki þjóðariþrótt íslendinga að
ganga inná verthús og ryðja innfæddum út?
— Engar sögur fóru af því á minni tíð, en
þeir höfðu gert það Hannes Hafstein og Skafti
Framhald á bls. 29,
Björn Sigurbjarnarson af Tjörnesi
œtlaði að veröa sjóliðsforingi, en
hafnaði á Selfossi og stóð við kass-
ann i 36 ár. Hann er ómyrkur i
máli um ágœti aldamótakynslóðar-
innar og spillingu nútimans á flestum
sviðum. Viðtal: Gisli Sigurðsson
VIKAN 17