Vikan - 05.12.1963, Síða 9

itt penny í vasanum
ið, sem hann átti til í vasanum, þá bugaðist
hann gersamlega — ekki sízt vegna þess
að vonir hans um stórútgerðarfyrirtæki á
íslandi höfðu farið út um þúfur — og greip
til skammbyssunnar, sem oft er heigulssál-
inni nærtækust.
Það er óhætt að fullyrða það í dag, að ef
baróninn hefði mætt þessum tímabundnu
fjármálavandræðum sínum djarfmannlega
og án vorkunnsemi við sjálfan sig, þá hefði
hann getað bjargað sér út úr þeim á ein-
hvern máta, — ekki sízt þegar þess er gætt
að hann átti tvo bræður í Bandaríkjunum,
sem allt vildu fyrir hann gera og að hér
heima á íslandi var fjöldi manna, sem hik-
laust hefðu lagt mikið í sölurnar til þess
að honum aúðnaðist að framkvæma eitt-
hvað af sínum djörfu áformum.
En kannske að ég vanmeti stoltið, sem er
aðalsmerki heiðursmannsins, og sem hann
getur ekki án verið. Kannske að stoltið hafi
verið svo sterkur liður í sálarlífi hans, að
hann hafi frekar kosið byssukúlu í heilann,
en að vera án þess.
Þótt baróninn hefði ekki dvalist á íslandi
nema tæp fjögur ár, þá hafði honum á þeim
tíma tekizt að afla sér hér eigna og álits,
sem margur mætti vera stoltur af.
Hann sást fyrst á götum Reykjavíkur í
apríl árið 1898, og var þá þegar staðráðinn
í því að setjast hér að, byrja hér nýtt líf
og gerast stórbóndi og mikill athafnamaður,
endurheimta fjármuni sína og sjálfstraust.
Hann var ógiftur, 33 ára gamall, fríður sýn-
um og glæsilega klæddur. Með honum kom
systursonur hans Richard Lechner að nafni,
sem var ritari hans.
Barón Boilleau komst fljótt í kynni við
ýmsa betri borgara Reykjavíkur, enda var
hann samkvæmismaður góður, menntaður
vel og góður málamaður. Einar Benedikts-
son og baróninn urðu brátt góðir kunningj-
ar, enda aðstoðaði Einar hann við að finna
þær fasteignir hér, sem baróninn fýsti að
kaupa. Björn Kristjánsson, stórkaupmaður,
lagði einnig sitt til við að aðstoða barón-
inn í kaupum fasteigna og sýslu þeirra.
Leið nú ekki langur tími þar til baróninn
gerði sér ferð upp í Borgarfjörð, þar sem
nokkrar jarðir stóðu honum til boða, og
lauk þeirri ferð með því að hann festi kaup
á þrem jörðum þar, Hvítárvöllum, Heggs-
stöðum og Fossártúni, og fylgdi með í kaup-
unum veiðiréttur í Hvítá og Grimsá. Fóru
eignaskiptin fram um tveim mánuðum eftir
komu barónsins hingað. Tók hann þvínæst
til við búskapinn og var það með þeim hætti,
sem annars einkenndi flestar hans gjörð-
ir, að þar var hvergi til sparað. Þar var oft
um þrjátíu manns í heimili, en ráðsmaður
var Sigurður Fjeldsted, síðar bóndi að Ferju-
bakka. Hélt baróninn sig ríkmannlega svo
sem hæfði tign hans í mannfélaginu, og spar-
aði hvergi við sig né gesti í mat og drykk,
eins og enn má sjá á úttektamótum hans
í verzlunum hér í bænum. Til dæmis um það,
er þessi nóta frá W. Christensens verzlun,
frá 15. okt. 1900:
3 flöskur Bankó 2/25 6,75
6 flöskur Champagne 3/50 21,00
2 flöskur Portvín 2/50 5,00
4 flöskur Sherry 2/50 10,00
6 flöskur Whisky 2/50 15,00
1 dunk Curacao 4/75 4,75
1 flaska Chartreuse extra 4/50 4,50
29/1 flöskur Hylstre (tómar fl.) 0/03 0,87
2 kassar 1/00 2,00
5 flöskur Monopol Champagne 4/50 22,50
1 fl. Carte Marie Champagne 6/75 6,75
2 flöskur Martinique rom 3/00 6,00
4 kassar vindlar 2 á 4/50 og 2 á 5/50 20,00
2 hulstur 0/03 0,06
13% ???????? 0/60 8,10
2 leirkrukkur 3/70 7,40
12 flöskur Vachenheimer 3/25 39,00
12 hulstur 0/03 — 1 kassi 0/75 1,11
180,79
Samtals er úttekin 43 flöskur af víni. Sam-
kvæmt verðlagi og gildi peninga í dag, er
ekki fjarri sanni að áætla upphæðina um
hundrað sinnum hærri, eða kannske aðeins
tæplega það. Líklega í kringum 15 þúsund
krónur.
í sambandi við þessa nótu er fróðlegt að
sjá, að umbúðirnar utan um vínið — flöskur
og kassar — hefur verið reiknað sér, og hafa
glerin þá kostað 3 aura, sem nú mundi sam-
svara 3 krónum.
Fleiri nótur eru til frá þessum tíma, og
bera þær flestar því vott ,að ekki hafi skort
vín og dýrar veigar á heimili barónsins, né
annað það, sem aðalsmanni og höfðingja
sæmdi að bjóða gestum sínum og neyta sjálf-
ur.
Fullyrt er að baróninn hafi samt verið
hófsmaður á vín, en haft yndi af að neyta
þess eftir öllum kúnstarinnar reglum, og að
geta boðið gestum sínum úrval góðra vín-
tegunda. f öðrum efnum er hvergi annað að
sjá en að hann hafi verið hófsmaður mjög
og hógvær, og er þess t.d. hvergi getið að
hann hafi seilzt til kvenna hér á landi, en
um fyrri ævi hans erlendis er lítið vitað. f
bréfum, sem bræður hans senda honum hing-
að, er hvergi minnzt á kvenfólk eða gömul
ástarævintýri, og engar stoðir hægt að finna
fyrir þeim orðrómi sem var á, að hann hafi
farið hingað til að gleyma ástarsorgum. Lík-
legast er að þær sögur hafi orðið til í heila-
búum almennings hér á landi, þegar engar
aðrar ástæður var hægt að finna fyrir þessu
furðulega uppátæki þessa glæsilega og
menntaða manns, að setjast að hér langt frá
öllu, sem hann þekkti.
Hann hafði ferðast víða um Evrópu og var
orðinn vel þekktur fyrir hinn frábæra leik
sinn á cello, en duttlunagfull framkoma hans
og skapbrestir listamannsins höfðu oft leik-
ið hann grátt og var að lokum svo komið að
hann gat ekki lengur séð sér farborða með
því móti. Hann átti það jafnvel til að hætta
við hljómleika á síðustu stundu, og þegar
Framhald á bls. 24.
VIKAN 49. tbl, — g