Vikan - 21.10.1965, Side 26

FLATEY-BROT AF ISLANDI ALDAi
KyrrSin og eySileikinn eru meðal einkenna Flateyjar,
og hvaS getur undirstrikaS róna betur en gæflynd
kýrin, sem úSrar í sig grængresinu af leiSum danne-
brogsmannanna?
Útfiri er mikiS í Flatey og um fjöru verður mörg hundruS metra gangur yfir þarann út aS
inu. Og bak viS rísa húsin, sum byggS, flest tóm. — Að neðan er Baltasar aS vinnu í kirkji
var heilt ór aS undirbúa verkið, og lauk því síðan af ó þremur vikum, vann nótt og dag. An
i hvelfingunni er saga eyjarinnar, en hinum megin atvinnusagan. Kirkjan mun um þessar n
hver bezt skreytta kirkja landsins.
■ ■ ■ ■
ur ekki einu sinni gefið þér tóm til
að staldra við og leggja hlustir við
andardrætti hins sofandi þorps.
En hér gegnir öðru máli. Hér er
þögn, djúp þögn sem markast af
hjali lognöldunnar í flæðarmálinu
og gargi máfsins langt í fjarska,
djúp þögn, svo jafnvel fífillinn und-
ir veggjum prestshússins, fær mál,
kyrrð og spekt svo jafnvel rottan
á sjávarklöppunum virðist hafa
tamið sér virðulegt göngulag og
er ekki að flýta sér fremur en þorps-
kóngur í sunnudagsgöngu um pláss-
ið með silfurbúin stafinn sinn áður
en kreppan skall á, upphafin ró
eins og á gotnesku málverki af
Maríu guðsmóður, jesúbarninu og
öllum lömbunum. En hvað gerir
þessa ró og spekt, þessa djúpu
þögn og þessa kyrrð svo annar-
lega?
Sólskinið.
Sólskinið sem flóir um stéttir og
stíga, Ijómar á húsþökum og glitr-
ar í afræktum rabarbaragarðinum
og glóir á illgresinu öllu. Sólskinið
sker úr um það að þú ert staddur
í sofandi þorpi sem hvílist eftir önn
dagsins og mun vakna á nýjan
leik, sólin skfn í heiði og hvergi
2g VIKAN 43. tbl.
verður vart við lífsmark í þessum
hljóðu húsum, á þessum auðu stíg-
um, þetta er ekki sofandi byggð
heldur deyjandi.
í þessum húsum bjó eitt sinn hátt
á þriðja hundrað manns, kaup-
menn skipstjórar, prestur, læknir,
fræðimenn, skóari, griðkur, bænd-
ur, sjómenn, skáld, munkar, hér
kom eitt sinn arabiskur farandsali
með vefjarhött.
Nú leynast hér tuttugu og sjö
sálir. Og hundurinn Krummi.
Og sólin hellir geislaflóði yfir
þorpið og höfnina eins og ekkert
hafi í skorist.
Norðan við þorpið er Höfnin, eld-
gígur forn sem eitt sinn hefir gnæft
hátt við himin en er nú sokkinn í
sjó ásamt því landi öllu sem nú
er botn Breiðafjarðar og ypptir nú
aðeins gígbörmunum upp úr sjón-
um. Að norðanverðu rís hann hæst
og þaðan sér yfir eyna alla, þar
verður hamraveggur og fuglabjarg
en lægstur er gígurinn að sunnan
og þar verður skarð í hann svo
siglt er inn og er þar því skjólgóð
og haglega girt höfn. Þar á legunni
liggur gamall bátur, flaggskip
Flateyjar, vélskipið Konráð, við
stjóra. Nú er ferðum hans tekið að
fækka og márietlan hefur óáreitt
gert sér hreiður á dekkinu og orpið
þar snotrum eggjum sínum.
A klöppunum við höfnina þar
sem ritan og fýllinn búa nú ein að
sínu ásamt kríugeri og einum óð-
inshanahjónum á litlum polli, þar
á klöppunum getur að líta feikna-
stóra festarhringi sem eitt sinn hafa
verið gildir en eru nú ryðétnir og
sumstaðar hanga þeir saman af
gömlum vana, þarna liggja þeir
eins og nagaðar banakringlur úr
fornaldarskrímsli og segja sína
sögu þvi ákafar sem salt og vatn
vinnur lengur á þeim. Og ankeri
tvö taka í sama streng.
Héðan reru eitt sinn fimm skút-
ur að ótöldum smærri bátum og
það var sótt á djúpmið og siglt fyr-
ir fullum seglum og heima fyrir var
aflinn þurrkaður á stakkstæðum og
seldur svo til Spánar og annarra
landa og keypt inn í staðinn rúg-
mél og bankabygg og sirs og tjull
og steinolía og brennivín og dansk-
ir rómanar. Nú eru þessar gömlu
skútur sigldar á djúpmið gleymsk-
unnar og heimtast aldrei að landi,
uppi á pakkhúslofti í verslunarhús-