Vikan - 21.10.1965, Blaðsíða 40

KÆLISKÁPAR, FRYSTISKÁPAR
OG FRYSTIKISTUR
halda -r 20° til -f
210 I. kæliskápur
er me3 25 I. frystihólfi, sem er þvert
yfir skápinn, segullæsingu, sjö mis-
munandi kuldastillingar, færanleg-
ar hillur yfirdektar með plasti, græn-
metisskúffu og ágæta innréttingu.
- VerS kr. 10.080.-
160 I. frystiskápar
og 220 I. frystikisturnar
eru úr bezta fáanlega efni, mjög
vel einangraðar, fallegt form,
„Danfors" frystikerfi. Innréttaður til að
26°
kulda.
Verð kr. 11.765.- og 15.485.-. Kynnið yður kosti og gæði
D A N M A X kælitækjanna og hið hagkvæma verð.
jTxJljT±JjaJhjr±.
Vesturgötu 2. — Sími 20 300.
P.O. Box 142 — Reykjavík.
Vinsamlegast sendið myndalista og verð á kæliskápum — kælikistu.
Strikið undir það sem við á.
Nafn ...............................................................
Heimilisfang .......................................................
Vinnufatabúðin
Laugavegi 76
auglýsir:
Amerfskar
molskinnsbuxur
Svartar, grænar, brúnar
Allar staarðir
Vinnufatabúðin
Laugavegi 76 — Sími 15425
Æðarkollan kúrir á hreiðrinu og
bærir ekki á sér þótt stigið sé
hjá henni, hún lítur ekki einu sinni
við frekar en hún væri á málverki
eftir Velasquez en lambið sprettur
upp, horfir andartak á þann sem
hefur raskað rónni er ríkir á þess-
um garði, tekur á rás til mömmu
sinnar og lykur tönnunum utan um
spenann og sýgur með rykkjum og
hnykkjum.
En ærin lætur ekkert á sig fá og
heldur áfram að bíta á leiði danne-
brogsmannsins.
Fólkinu hefur fækkað í Flatey svo
við landauðn nemur. Því hefur
einnig fækkað í öðrum eyjum Flat-
eyjarhrepps en þó hvergi að sama
skapi. Og þótt fólkinu hafi fækkað,
verslunin orðið að engu, útgerðin
lagt upp laupana og embættismenn
horfnir hefur búskapur í eyjunum
haldið i horfinu og þó heldur auk-
ist. Búandi mönnum hefur þó fækk-
að, árið 1937 voru þeir taldir 24,
árið 1962 voru þeir aðeins ellefu.
En hlunnindaskýrslur sýna að dún-
tekja er ámóta mikil nú og þá var,
hátt á þriðja hundrað kíló [ öllum
hreppnum. Og sömu sögu er að
segja um selveiðina, vorkópar veið-
ast 350 árið 1937 en nú er veiðin
svipuð. Fjáreign hreppsbúa hefur
heldur ekki breyst til neinna muna,
enn eiga þeir um þúsund fjár og
hvergi í landinu mun vænni dilka
að fá en í Flateyjarhreppi, sá
þyngsti vó 44 kíló og var úr Hval-
látrum. Þessi ógnar kroppþungi
stafar af því að sauðburður er
snemma í Breiðarf jarðareyjum,
fjörubeit góð og grasið kjarngott,
auk þess sem upprekstrarlönd eyja-
manna á meginlandinu eru mikið
gósenland sauðkindarinnar. Skýrsl-
ur sýna að kúm hefur fækkað að
miklum mun, árið 1937 voru þær
57 en eru nú innan við tuttugu.
Það er bein afleiðing af fólksfækk-
uninni, það eru engin tök á því
að koma mjólk á markað úr Breiða-
fjarðareyjum. Annað húsdýr er nær
horfið úr eyjum, það dýr sem á
íslenskri dönsku hefur verið kallað
„þarfasti þjónninn". Árið 1939 voru
17 hross í hreppnum, síðan fer
þeim hríðfækkandi. í hitteðfyrra
var einn hestur eftir í Flatey, félag-
ar hans höfðu verið fluttir upp á
land. Um nokkurra vikna skeið undi
hann sér einn á beit en brátt varð
hann undarlegur í háttum svo ekki
þótti einleikið. Var sýnt að honum
þætti hann orðinn einn í heiminum
og var brugðið á það ráð að flytja
hann einnig á land. Þar tók hann
gleði sína á ný.
Strandferðaskipin komu hér við
tvisvar í mánuði þar til í ár. Þau
koma ekki lengur. íbúarnir f Flat-
ey vita ekki gerla um ástæðuna.
Þaðan af síður afgreiðslufólkið hjá
Ríkisskip. Vitaskipið „Árvakur"
kom hér eitt sinn, kannski það hafi
verið „Hermóður". Jónína Her-
manns gaf þeim öllum kaffi. Björn
Pálsson flýgur ekki í Flatey, nema
hann sé pantaður sérstaklega. Flaf-
ey er ekki lengur í þjóðbraut. Og
þessir Flateyingar sem eftir Iifa.
þeir sem muna tímana tvenna,
rennur þeim ekki til rifja hvernig
komið er? Þeir sem muna þilskipin
koma drekkhlaðin að landi, handa-
ganginn á stakkstæðunum, gesta-
komur, dansiböll sem stóðu fram
undir morgun við harmonikuundir-
spil, fjölmennar guðþjónustur, ör-
tröðina í verslunarhúsum plássins,
stássveislur kaupmannanna, leyni-
fundi elskenda í rangölum Verts-
hússins eða í skuggasælli laut inni
á eyju, allt þetta muna þeir enn.
Þegar sótt var til Flateyjar ofan af
landi, utan úr eyjum, sunnan af
Snæfellsnesi.
Nú þykir það tíðindum sæta og
umtali ef sén er mannaferð í Flat-
ey, hundurinn rís upp á afturlapp-
irnar og geyr mikinn ef ókunnan
gest ber að landi.
En allt hafði annan róm áður í
páfadóm. Sú var tíðin að hörgull
var á húsnæði í Flatey þótt nú
standi öll hús auð og tóm þá varð
skillítið fólk að hola sér niður í
myrkraskonsum og hreiðra um sig
á háaloftum og þóttist heppið. Þá
voru skipakomur daglegt brauð,
landmælingaflokkar danskir tjöld-
uðu þar í plássinu og svertingjar
spígsporuðu um götur, þeir voru
kolamokarar á útlendum skipum
sem þangað fluttu varning. Og eitt
sinn steig þar af skipsfjöl gestur
langt að rekinn, hann hafði gul-
brúnan hörundslit og hafði túrban
á höfði, ákallaði Allah og spá-
manninn Múhameð og seldi perlu-
festar úr gleri sér tii uppihalds.
Börnunum í Flatey þótti hvítan í
augum hans mjög merkileg. Og
enn komu þar ýmsir leppalúðar af
landi og stafkariar, í þann tíma
var örbirgð og vesöld á Barða-
strönd. Þeir komu beinlínis að biðja
sér matar, fengu sig flutta til Flat-
eyjar á haustin. Þar kom Kristján í
Seli, tötrum klæddur og vafinn
snæri, á öðrum fæti hafði hann
tvo eða þrjá skóræfla en berfættur
á hinum. Hann hafði með sér striga-
poka og fékk í þá fisk hjá góðu
fólki. Það var til þess tekið að
hann var ekki þakklátur þeim sem
hygluðu honum og það eitt vekur
nokkra virðingu fyrir manninum.
Og þangað kom eitt sinn skáld
að sunnan er ort hafði sextuga
drápu til dýrðar Maríu mey og
sungið ástaróð Ijúfari en þá hafði
í langan tíma verið sunginn á ís-
landi, þetta var hár maður grann-
ur og gekk við staf, ungur að ár-
um en haltur.á öðrum fæti. Augna-
ráðið þunglyndislegt og andlitið
rist rúnum lífsreynslunnar, fámælt-
ur en þýður í viðmóti. Þetta var
Stefán frá Hvítadal. Það spurðist
brátt meðal íbúanna í plássinu að
skáldið væri komið í Flatey gagn-
gert til þess að deyja. En því erindi
sínu lauk Stefán ekki [ það sinn.
Hann dó ekki fyrr en síðar og þá
[ öðrum stað.
Og tvö skáld önnur gerðu garð-
inn frægan, annað þeirra var þjóð-
VIKAN 42. tbl.