Vikan - 16.12.1965, Qupperneq 51

VANDLÁTAR NOTA
swish
NAGLALAKK
M EÐ
NAGLAHERÐI
8 TÍZKULITIR
ÚTSÖLUSTAÐIR í REYKJAVÍK:
REGNBOGINN SF„ BANKASTRÆTI 6,
VERZL. TÍBRÁ, LAUGAVEG 19,
SPEGLA- OG SNYRTIVÖRUV., SKÓLAVSTÍG 22,
GARÐS APÓTEK, SOGAVEG 108,
INGÓLFS APÓTEK, AÐALSTRÆTI 4,
VERZL. BAUGALIN, MIKLUBRAUT 68,
KÓPAVOGS APÓTEK, ÁLFHÓLSVEG 9.
ÚTSÖLUSTABIG ÚTI Á LANDI:
VERZL. EDDA, KEFLAVÍK,
VERZL. STRAUMUR, ÍSAFIRÐI.
söng. Réttarhöldin yfir Alger
Hiss og fleiri njósnurum Rússa
voru mönnum þá í fersku minni,
og verulegur hluti bandarísks al-
mennings fór smámsaman að
hugsa sem svo, að kannski væri
einhver flugufótur fyrir því, sem
þessi orðljóti senator frá Mið-
vestrinu fullyrti. Nefnd var skip-
uð af hálfu öldungadeildarinnar
til að rannsaka hvað hæft væri
í fullyrðingum MacCarthys, en
honum tókst með frekju og ó-
svífni að gera störf hennar að
engu og að lokum að rægja for-
mann nefndarinnar og helztu
stuðningsmenn hans út úr öld-
ungadeildinni. Þessi árangur jók
traust hans meðal almennings,
og áður en varði var hann orð-
inn leiðtogi andkommúnístískrar
„krossferðar“, sem aragrúi fá-
fróðra og móðursjúkra Banda-
ríkjamanna tók þátt í af heilum
huga.
Næsta bráð MacCarthys var
Marshall hershöfðingi, höfundur
áætlunarinnar um endurreisn
Evrópu og þá hermálaráðherra
Bandaríkjanna. Hann hafði fylgt
Roosevelt á Jalta-ráðstefnuna,
þar sem talið var að forsetinn
hefði verið hlunnfarinn af Stal-
ín. Hélt McCarthy því nú fram,
að Marshall hefði þá og síðar
verið kommúnískur flugumaður
og því átt drjúgan þátt í Jalta-
hneykslinu. Svo heiftarlegar
voru árásir þessa siðlausa upp-
skafnings og svo mikil voru áhrif
hans orðin, að Marshall — einn
mikilhæfasti og göfugasti for-
ustumaður, sem Bandaríkin hafa
eignazt á síðari tímum — varð
að draga sig út úr opinberu lífi.
Þegar kom að forsetakosning-
unum 1952, voru áhrif McCarthys
orðin slík, að forustumenn Repú-
blíkana þorðu ekki annað en
tryggja sér fylgi hans með því
að sýna honum viss virðingar-
merki, þótt þeir í hjarta sínu
hefðu stakan viðbjóð á honum.
Leiddi þetta til þess, að þegar
kosningunum lauk með sigri
þeirra og Eisenhowers, voru völd
McCarthys meiri en nokkru
sinni fyrr. Hann réð jafnvel em-
bættisveitingum til jafns við for-
setann. Til að reyna að hafa hem-
il á honum gerðu flokksbræður
hans hann að formanni nefndar,
er hafa skyldi eftirlit með stjórn-
araðgerðum. Slíkar nefndir eru
að jafnaði áhrifalitlar, en Mc-
Carthy sá til þess, að svo varð
ekki um nefndina hans, því að,
forminu til gat hún í rauninni
slett sér fram í hvað sem vera
skyldi í stjórnarstofnunum
Bandarikjanna. Og það gerði
hún.
Athafnatími McCarthys og
dindla hans í umræddri nefnd
er ijótasti kaflinn í stjórnmála-
sögu Bandaríkjanna — kafli,
sem enginn sómakær Bandaríkja-
maður hugsar nú um kinnroða-
laust. Á þessum tíma urðu hundr-
uð og aftur hundruð heiðarlegra,
frjálslyndra embættismanna og
herforingja að sæta grútarlegum
ofsóknum og jafnvel stöðumissi
af ástæðum á borð við þær, að
hafa bækur eftir róttæka rithöf-
unda í skáp hjá sér. Aðfarir Mc-
Carthynefndarinnar minntu ekki
á annað meira en galdraofsóknir
miðaldanna. Fjöimargir virðuleg-
ir embættismenn sögðu af sér í
mótmælaskyni. Kommúnistar um
allan heim neru saman höndum
af ánægju yfir vaxandi sæmdar-
leysi Bandaríkjanna á alþjóða-
vettvangi, sem þessi villingur frá
Wisconsin orsakaði, og lífs-
reyndir diplómatar og blaða-
menn gömlu ríkjanna í Vestur-
Evrópu glottu háðslega í kamp-
inn.
En að lokum var þolinmæði
öldungadeildarinnar á þrotum.
Olli því einkum sívaxandi of-
sóknir McCarthys á hendur ýms-
um herforingjum, sem óttazt var
að kynnu að hafa lamandi áhrif
á innri styrk hersins. Auk þess
VIKAN 50. tbl. 51